2019'da Zhido adlı az bilinen bir Çinli otomobil üreticisi, Pekin'in ürettiği küçük elektrikli otomobiller için sübvansiyonları kesmesinin ardından iflas etti ve satışları düştü. Şimdi ise geri döndü. Bu ayın başlarında şirket, Mint Mambo da dahil olmak üzere yedi pastel renkte ve yaklaşık 4 bin 400 dolara eşdeğer bir başlangıç fiyatına sahip olan Caihong olarak adlandırılan kutu gibi yeni bir mini elektrikli araç piyasaya sürdü. Zhido'nun yeniden doğuşu, Çin'in ihtiyaçlarını karşılamak için çok fazla otomobil üreticisi olduğuna dair yaygın işaretlere rağmen, devlet destekli fonların ve düzinelerce başka yatırımcının geçen yılın sonlarında şirkete taze sermaye pompalamasının ardından geldi. Yerel hükümet yetkilileri bu canlanmayı alkışladı.
100'den fazla yerli marka var
Çin'in uzun bir otomobil kapasite fazlası geçmişi var ve 100'den fazla yerli marka her yıl ülke sürücülerinin satın aldığından daha fazla araç üretiyor. Yine de hükümet Zhido ve diğerleri gibi şirketleri desteklemeye devam ediyor ve yetkililer ekonomik büyümeyi artırmaya, istihdamı korumaya ve Çin'in küresel elektrikli araç sektöründeki rolünü genişletmeye çalışırken kârlı olmayan otomobil üreticilerini üretime devam etmeye teşvik ediyor. Otomobil üreticilerine sübvansiyonlar şeklinde de gelen bu teşvik, daha fazla arz fazlası olma riski taşıyan küresel bir pazara otomobil ekliyor.
Yılda 40 milyon üretme kapasitesi
Şangay merkezli strateji firması Automobility'nin kapasite verilerine ve Çin Binek Otomobil Birliği'nin satış rakamlarına göre Çin şu anda yılda yaklaşık 40 milyon araç üretme kapasitesine sahip olmasına rağmen yurt içinde yalnızca 22 milyon civarında otomobil satıyor. Bu durum, Tesla ve diğerlerinin Çin'de fiyatları düşürmesiyle acımasız bir fiyat savaşına yol açarken, ABD ve Avrupa'da Çinli otomobil üreticilerinin diğer ülkeleri satılmamış araçlarla dolduracağı korkusunu tetikledi. Kapasite fazlası özellikle Çinli tüketicilerin elektrikli araçlara yönelmesiyle gözden düşen içten yanmalı motorlu araçlarda kendini gösteriyor.
Ancak çok sayıda şirketin pazar payı için mücadele ettiği Çin elektrikli araçları için kapasite fazlası da bir sorun. AlixPartners'ın Şangay merkezli otomobil danışmanı Stephen Dyer, geçen yıl 123 markanın Çin'de en az bir elektrikli araç sattığını söyledi. Washington, ithal Çin otomobillerine uygulanan yüksek Amerikan gümrük vergilerine rağmen Çinli şirketlerin sübvansiyonlu araçları ABD'ye sokmaya çalışacağından endişe ediyor. Avrupa geçen yıl Çin'in elektrikli araç sübvansiyonlarına yönelik bir soruşturma başlattı ve bu soruşturmanın önümüzdeki aylarda ithalat tarifeleriyle sonuçlanması muhtemel.
Otomobil ihracatı 3 yılda 5 katına çıktı
Çin'in otomobil ihracatı sadece üç yıl içinde neredeyse beş katına çıkarak 2023 yılında yaklaşık beş milyon araca ulaştı ve bu da kısmen Amerika ve Avrupa'nın endişelerini tetikledi. Geçen yılki ihracatın dörtte üçü içten yanmalı motorlu araçlardan oluşuyor ve çoğu Rusya'ya gidiyor, ancak yurtdışına gönderilen elektrikli araçların sayısı da artıyor.
Çinli yetkililer, otomobil endüstrisi politikalarına yönelik eleştirilerin haksız olduğunu ve Çin otomobillerinin yenilikçi olduğunu ve iyi bir değer sunduğunu söylüyorlar ki bu birçok otomobil endüstrisi uzmanı ve yabancı otomobil üreticisi yöneticisinin de belirttiği bir nokta. ABD de elektrikli araç endüstrisini teşvik etmek için, Çin'in Dünya Ticaret Örgütü'nde itiraz ettiği enflasyon azaltma yasası aracılığıyla devlet desteği kullanıyor.
Açık olan şu ki, Çin'in otomobil endüstrisi, yurtiçi satış büyümesi yavaşlamış olsa bile genişleme modunda. Perşembe günü başlayan ve ülkenin en büyük otomobil fuarı olan Pekin'deki Auto China fuarında yaklaşık 300 elektrikli ve plug-in araç modeli sergileniyor. Bunlar arasında otomobil üretimine yeni giren ve bu yıl 100 bin araç teslim etmeyi planlayan Çinli akıllı telefon üreticisi Xiaomi tarafından tanıtılan sportif bir elektrikli sedan da bulunuyor.
3,5 milyar dolar devlet sübvansiyonu aldı
Pekin uzun zaman önce elektrikli araçları hakim olmak istediği bir endüstri olarak tanımladı ve birçok yerel yönetim istihdam sağlayabilecek yeni otomobil üreticileri geliştirmek için yarıştı. Çin ekonomisinin diğer bölümleri durgunlaştıkça ve Çin lideri Şi Cinping yerel liderleri yeni üretici güçleri teşvik etmeye çağırdıkça bunu yapma çabaları geçen yıl arttı.
Almanya merkezli Kiel Dünya Ekonomisi Enstitüsü'nün Nisan ayında yayınladığı bir rapora göre, sektöre yönelik devlet desteği, piyasa oranının altında krediler ve otomobil üreticileri için indirimli çelik ve bataryaları içeriyor. Enstitü, BYD'nin yıllık raporlarına atıfta bulunarak, Çin'in en büyük elektrikli otomobil üreticisi BYD'nin 2018-2022 yılları arasında yaklaşık 3,5 milyar dolar doğrudan devlet sübvansiyonu aldığını söyledi.
