Ricardo Hausmann yazdı: "Zengin ekonomilere yetişebilmek için, ucuz ülkelerin teknolojiye ihtiyacı var. Ama teknolojiyi elde etmek de pahalı. Bu kısır döngüyü aşmanın bir yolu var"
Yoksul ülkeler ucuzdur. 2019 yılında 1 doların alım gücü Arjantin, Fas, Güney Afrika ve Tayland’da ABD’ye kıyasla iki kat fazlaydı. Bu oran Vietnam, Hindistan ve Ukrayna’da üç katına, Afganistan, Özbekistan ve Mısır’da ise dört katından fazlasına çıkıyordu. Bir ülke ucuzsa, daha rekabetçi olması ve bu sayede daha zengin ekonomilerle aradaki farkı kapatabilmesi gerekir. Ama gerçek hayatta çoğu ucuz ülke giderek daha da geride kalıyor. İlk bakışta yoksul ülkelerin ucuz olması mantığa aykırı görünüyor. Yoksul ülkeler çok daha az üretkense, oradaki eşyanın üretimi daha fazla zaman ve çaba gerektireceğine göre daha pahalı olması da gerekmez mi? Ücretler her ülkede aynı olsa öyle olurdu. Ancak yoksul ülkelerdeki maaşlar zengin olanlara göre çok daha düşük. OECD’ye göre, 2019 yılında ortalama yıllık ücret (sabit fiyatlarla) İsviçre ve ABD’de 60 bin dolar; Avustralya, Danimarka, Hollanda ve Almanya’da 50 bin dolar; Fransa ve İsveç’te 40 bin dolar; İspanya, Güney Kore, İtalya ve Polonya’da 30 bin dolar; Yunanistan ve Macaristan’da 20 bin dolar; Meksika’da ise 10 bin dolar seviyelerinin üzerindeydi. Bu farklılıklar olası bir alternatif evren tasavvuruna yol açıyor. Alternatif evrende üretkenliği yüksek olan ülkeler daha yüksek, verimsiz ülkeler daha düşük ücret ödüyor. Böylece her yerde tüm mal ve hizmetlerin maliyeti aynı oluyor. Makul görünse de yaşadığımız dünya böyle bir yer değil. Gerçek hayatta; yoksul bir ülkede 1 dolarınız varsa, zengin bir ülkedekinden daha fazla şey satın alabiliyorsunuz. Standart ekonomik açıklamaya göre, yoksul ülkeler genel verimsizliklerinin ötesinde, uluslararası ticareti yapılabilen ürün ve hizmetler konusunda çok daha verimsizler. Peki bu bilgi, yoksul ülkelerin ucuzluğunu açıklamada ne işimize yarıyor?
Ürün fiyatları neden farklı?
Kahve ve cep telefonu gibi uluslararası ticareti yapılan malların fiyatları her ülkede benzer olma eğilimi taşıyor. Yerel fiyat yüksekse ürünü ithal etmeniz de mümkün. Yerel fiyat düşükse, ürünü yurtiçinde satmak yerine ihraç ederek daha fazla para kazanılabiliyor. Buna karşın sadece ülke içinde satılabilen ama uluslararası ticareti yapılamayan kapuçino, mobil telefon hizmetleri ve saç kesimi gibi ürün ve hizmetlerin fiyatı ülkeden ülkeye göre çok farklı olabiliyor. Söz konusu ürün ve hizmetler yoksul ülkelerde daha ucuz çünkü bu alanlarda daha verimliler. Bu noktada şu soru akla geliyor: Yoksul ülkeler uluslararası ticareti yapılan ürünleri üretmekte neden özellikle verimsiz? En ikna edici yanıt şu: Üretkenlik, teknolojinin benimsenmesine ve teknolojiye uyum sağlamaya bağlı. Bu da hesaplama ve çözüm bulma becerisi gerektiriyor. Böyle bir becerinin maliyeti yüksek ve ancak aşırı kârlı süreçler söz konusuysa karşılanabiliyor.
Yoksul ülkeler ucuzdur. 2019 yılında 1 doların alım gücü Arjantin, Fas, Güney Afrika ve Tayland’da ABD’ye kıyasla iki kat fazlaydı. Bu oran Vietnam, Hindistan ve Ukrayna’da üç katına, Afganistan, Özbekistan ve Mısır’da ise dört katından fazlasına çıkıyordu. Bir ülke ucuzsa, daha rekabetçi olması ve bu sayede daha zengin ekonomilerle aradaki farkı kapatabilmesi gerekir. Ama gerçek hayatta çoğu ucuz ülke giderek daha da geride kalıyor. İlk bakışta yoksul ülkelerin ucuz olması mantığa aykırı görünüyor. Yoksul ülkeler çok daha az üretkense, oradaki eşyanın üretimi daha fazla zaman ve çaba gerektireceğine göre daha pahalı olması da gerekmez mi? Ücretler her ülkede aynı olsa öyle olurdu. Ancak yoksul ülkelerdeki maaşlar zengin olanlara göre çok daha düşük. OECD’ye göre, 2019 yılında ortalama yıllık ücret (sabit fiyatlarla) İsviçre ve ABD’de 60 bin dolar; Avustralya, Danimarka, Hollanda ve Almanya’da 50 bin dolar; Fransa ve İsveç’te 40 bin dolar; İspanya, Güney Kore, İtalya ve Polonya’da 30 bin dolar; Yunanistan ve Macaristan’da 20 bin dolar; Meksika’da ise 10 bin dolar seviyelerinin üzerindeydi. Bu farklılıklar olası bir alternatif evren tasavvuruna yol açıyor. Alternatif evrende üretkenliği yüksek olan ülkeler daha yüksek, verimsiz ülkeler daha düşük ücret ödüyor. Böylece her yerde tüm mal ve hizmetlerin maliyeti aynı oluyor. Makul görünse de yaşadığımız dünya böyle bir yer değil. Gerçek hayatta; yoksul bir ülkede 1 dolarınız varsa, zengin bir ülkedekinden daha fazla şey satın alabiliyorsunuz. Standart ekonomik açıklamaya göre, yoksul ülkeler genel verimsizliklerinin ötesinde, uluslararası ticareti yapılabilen ürün ve hizmetler konusunda çok daha verimsizler. Peki bu bilgi, yoksul ülkelerin ucuzluğunu açıklamada ne işimize yarıyor? 
