Hayatımızın üçte birini uykuda geçiriyoruz. Uykuda geçirdiğimiz zamanın dörtte biri ise rüya görerek geçiyor. Yani, ortalama yaşam süresi 73 yıl civarında olan bir insan için bu süre altı yıldan biraz fazla rüya görmeye denk geliyor.
Yine de, rüya görmenin hayatımızda oynadığı merkezi rol göz önüne alındığında, neden rüya gördüğümüz, beynin rüyaları nasıl yarattığı ve daha da önemlisi, rüyalarımızın sağlığımız - özellikle de beynimizin sağlığı - için ne gibi bir önemi olabileceği hakkında hala çok az şey biliyoruz.
Lancet'in eClinicalMedicine dergisinde yayınlanan bir çalışma, rüyalarımızın beyin sağlığımız hakkında şaşırtıcı miktarda bilgi ortaya koyabileceğini gösterdi.
Daha da önemlisi, orta veya ileri yaşlarda sık sık kötü rüyalar ve kâbuslar (uyanmanıza neden olan kötü rüyalar) görmenin, demans gelişme riskinin artmasıyla bağlantılı olabileceğini ortaya koydu.
Çalışmada, ABD'de sağlık ve yaşlanma üzerine yapılan üç büyük araştırmadan elde edilen veriler analiz edildi.
Tüm katılımcılar çalışmanın başlangıcında demans hastası değildi ve orta yaşlı grup ortalama dokuz yıl, yaşlı katılımcılar ise beş yıl boyunca takip edildi.
Çalışmanın başlangıcında (2002-12) katılımcılar, ne sıklıkta kötü rüya ve kabus gördüklerini soran bir anket de dahil olmak üzere bir dizi anket doldurdular.
Risk 5 kat yüksek çıktı
Çalışmanın başında kabus görme sıklığı daha yüksek olan katılımcıların bilişsel gerileme (zaman içinde hafıza ve düşünme becerilerinde hızlı bir düşüş) yaşama ve demans teşhisi konma olasılığının daha yüksek olup olmadığını bulmak için veriler analiz edildi.
Her hafta kabus gören orta yaşlı katılımcıların, takip eden on yıl içinde bilişsel gerileme (bunamanın öncüsü) yaşama olasılığının dört kat daha fazla olduğu, daha yaşlı katılımcılara ise bunama teşhisi konma olasılığının iki kat daha fazla olduğu belirlendi.
İlginç bir şekilde, kabuslar ve gelecekteki bunama arasındaki bağlantı erkekler için kadınlara göre çok daha güçlüydü.
Örneğin, her hafta kabus gören yaşlı erkeklerin bunama geliştirme olasılığı, hiç kabus görmediğini bildiren yaşlı erkeklere kıyasla beş kat daha fazlaydı.
Kadınlarda ise risk artışı sadece yüzde 41'di.
Genel olarak bu sonuçlar, sık kabus görmenin demansın en erken belirtilerinden biri olabileceğini ve özellikle erkeklerde hafıza ve düşünme sorunlarının gelişmesinden birkaç yıl hatta on yıllar önce ortaya çıkabileceğini gösterdi.
Alternatif olarak, düzenli olarak kötü rüyalar ve kabuslar görmenin bunamanın bir nedeni olması da mümkün.
