05 Aralık 2025, Cuma
Haber Giriş: 24.09.2025 11:31 | Son Güncelleme: 24.09.2025 14:13

Meditasyon uygulamaları stres, kaygı ve uykusuzluğu azaltabilir mi?

Dünya genelinde milyonlarca kez indirilen meditasyon uygulamaları, stres, kaygı ve uykusuzluğu azaltmada etkili sonuçlar verebiliyor. Uzmanlar, kısa süreli kullanımın bile ruh sağlığı üzerinde ölçülebilir faydalar sağladığını belirtiyor
(Fotoğraf: Shutterstock)
(Fotoğraf: Shutterstock)
A+ Yazı Boyutunu Büyüt A- Yazı Boyutunu Küçült

Günümüzde neredeyse herkesin telefonunda, bilgisayarında bir meditasyon uygulaması mevcut. Dünyada artık binlerce meditasyon uygulaması mevcut ve ilk 10 uygulama 300 milyondan fazla kez indirildi. Üstelik yapılan araştırmalar, bu dijital platformların kısa süreli kullanımının bile depresyon, kaygı ve stresi azaltmada, hatta uykusuzluk belirtilerini hafifletmede etkili olduğunu gösteriyor.

Science Daily'de yer alan habere göre Carnegie Mellon Üniversitesi’nde sağlık psikoloğu olan ve bugün American Psychologist dergisinde yayımlanan meditasyon uygulamaları üzerine bir derleme makalenin başyazarı J. David Creswell, “Meditasyon uygulamaları ticari pazarda son derece popüler hale geldi. Şimdi sadece milyonlarca kullanıcıyı günlük olarak kendine çekmekle kalmıyor, aynı zamanda yeni bilimsel fırsatlar ve zorluklar da yaratıyorlar” dedi.

En büyük avantaj erişim kolaylığı

Meditasyon uygulamalarının sağladığı en önemli katkılardan biri erişim imkânı. “Örneğin Nebraska’nın kırsalında yaşayan bir çiftçinin, geleneksel grup temelli meditasyon programlarına erişim imkânı olmayabilir. Ancak artık cebinde, 7/24 kullanılabilecek bir uygulama var” diyen Creswell, aynı zamanda bu uygulamaların bilim insanlarına da araştırmaları genişletme fırsatı sunduğunu belirtti.

Creswell “Geçmişte laboratuvarıma 300 irritabl bağırsak sendromu hastası getirip meditasyonun ağrı yönetimine etkisini inceliyordum. Ama şimdi, meditasyon uygulamalarının ve giyilebilir sağlık sensörlerinin kapasitesini kullanarak dünyanın dört bir yanındaki 30 bin irritabl bağırsak sendromu hastasını incelemeyi düşünüyorum” diye konuştu.

Meditasyon uygulamaları kalp atışı ve uyku düzenini ölçen ürünlerle birleştirildiğinde, biyometrik verileri meditasyon pratiklerine entegre etme kapasitesine de sahip.

Ancak asıl önemli nokta, bu uygulamaların meditasyonu geniş kitlelere ulaştırma biçimini kökten değiştirmesi. Yapılan çalışmalar, meditasyon uygulamalarının ruh sağlığı uygulamaları pazarındaki kullanıcıların yüzde 96’sını oluşturduğunu ortaya koyuyor.

Creswell “Meditasyon uygulamaları ruh sağlığı uygulamaları pazarına hâkim durumda. Bu makale, yeni normali ortaya koyan ve araştırmacılar ile teknoloji geliştiricilere bu uygulamaların yıkıcı doğası ve ulaştıkları kitle hakkında yeniden düşünme çağrısı yapan ilk çalışma” ifadelerini kullandı.

Küçük dozlarla zihin eğitimi

Tıpkı yüz yüze meditasyon eğitimlerinde olduğu gibi, uygulamalar da kullanıcıya bulunduğu noktadan başlama fırsatı sunuyor. Başlangıç kursları genellikle küçük dozlarla nefes ya da farkındalık üzerine yoğunlaşıyor.

Verilere göre haftada üç kez, 10 ila 21 dakikalık meditasyon uygulaması yapmak bile ölçülebilir sonuçlar veriyor.

Creswell “Bu, elbette günlük 30-45 dakikalık yüz yüze grup meditasyonu uygulamalarından oldukça farklı görünüyor” diyerek akıllı telefon üzerinden parça parça meditasyonun özellikle zamanı kısıtlı olan ya da birebir eğitim bütçesi olmayanlara hitap ettiğini vurguladı.

Kullanıcıların istedikleri an rehberli meditasyona erişebilmesi de bu yöntemlerin cazibesini artırıyor.

Creswell “Belki Starbucks’ta sırada bekliyorsunuz ve üç dakikanız var. O sırada kısa bir farkındalık egzersizi yapabilirsiniz” diye örnek verdi.

Meditasyon uygulamalarının gelecekte yapay zekâ ile daha fazla entegre olması bekleniyor. Creswell’e göre, meditasyon rehberi sohbet botları sayesinde kişiye özel eğitimler sunmak mümkün olacak. Bu da meditasyonun yaygınlaşmasında önemli bir adım olabilir.

Geçmişte olimpiyat sporcularına da eğitim verdiğini hatırlatan Creswell "İnsanlar meditasyonu farklı amaçlarla kullanıyor. Serbest atış performansını geliştirmek isteyen bir sporcu ile kronik ağrıyı hafifletmek isteyen bir kişi arasında büyük fark var" dedi.

En büyük sorun kullanıcıların ilgisini sürdürmek

Yeni teknolojilerle birlikte yeni sorunlar da doğuyor. Meditasyon uygulamalarında en büyük sorunlardan biri, kullanıcıların uygulamayı uzun vadede kullanmaya devam etmemesi.

Creswell bu konuda “Bu, sadece meditasyon uygulamalarına özgü değil. Ama rakamlar gerçekten düşündürücü. Meditasyon uygulamasını indiren katılımcıların yüzde 95’i 30 gün içinde kullanmayı bırakıyor” dedi.

Başarının devamı için uygulamaların kullanıcıları bağlı tutmanın yollarını bulması gerekiyor. Ancak Creswell, talebin net biçimde var olduğuna dikkat çekerek “İnsanlar şu anda çok acı çekiyor. Dünyada inanılmaz derecede yüksek stres ve yalnızlık seviyeleri var ve bu araçların yardımcı olma potansiyeli çok büyük” dedi.

Creswell “İyi bir yüz yüze meditasyon grubu veya öğretmenin yerini tamamen tutacağını sanmıyorum. Ama meditasyon uygulamalarının, farkındalık becerilerini geliştirmek isteyen herkes için harika bir ilk adım olduğuna inanıyorum. İlk çalışmalar, bu uygulamaların semptomları hafifletmeye ve stres biyobelirteçlerini azaltmaya yardımcı olduğunu gösteriyor” ifadelerini kullandı.

Kaynak: Gazete Oksijen