Vehbi Koç Vakfı’nın kurucusu Vehbi Koç'un yaşamı boyunca kendisine ilke edindiği değerleri yaşatmak; eğitim, kültür ve sağlık alanlarında ülkemizin yetiştirdiği veya ülkemizin gelişimine katkıda bulunan örnek insanları ve kurumları teşvik etmek amacıyla her yıl takdim edilen Vehbi Koç Ödülü bu yılki sahibini buldu. Sağlık bilimlerinin en hızlı ilerleyen sahalarından biri olan hesaplamalı biyolojide dünyanın en önde gelen bilim insanlarından Ordinaryüs Profesör İvet Bahar, 21. Vehbi Koç Ödülü’ne layık görüldü.
Pandemi şartları nedeniyle bu yıl ikinci kez dijital platformda gerçekleştirilen tören, Vehbi Koç Vakfı Youtube kanalında yayınlandı. Törende konuşan Koç Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ömer M. Koç, “Merhum kurucumuz Vehbi Koç’un ‘Önce ülkem’ diyerek çıktığı yolda, uğruna büyük emek sarf ettiği ideallerini hatırlatma imkânı veren; Koç Ailesi ve Topluluğumuz için müstesna olan bu töreni, pandemi koşullarının sürmesi nedeniyle ikinci kez maalesef yüz yüze yapamıyoruz. Ancak, önümüzdeki seneden itibaren yeniden bir araya gelebilmeyi ümit ediyorum” diyerek sözlerine başladı.
“Küresel koordinasyon sisteminin hızla tesis edilmesi şart”
Ömer M. Koç konuşmasına “Son 20 yıldır küresel yoksulluk ilk kez artarken, ülkeler arasındaki uçurum daha da büyüdü. Pandeminin ekonomilerde bıraktığı hasar ve derinleşen sosyal adaletsizlikler, önümüzdeki yıllarda çözüm gerektiren önemli sorunların başında geliyor. İnsanların mutsuzluğu ve umutsuzluğu göz ardı edilerek barış dolu bir geleceğin inşası mümkün değil" diye devam etti.
Koç "Olağanüstü teknolojik gelişmelerin baş döndürdüğü, pek çok ülkede geçmişte hayal dahi edilemeyen bir refahın hüküm sürdüğü ve artık uzay turizminin gündeme geldiği bir dönemde, insanlığın yeryüzündeki varlığının aslında bu kadar da kırılgan olduğunu pandemiyle gördük. Bu nedenle, ayakların yere basması ve bazı konularda katiyen eskiye dönülmemesi gerekiyor. Örneğin, yaşanan bu acı tecrübeden alınan derslerle, sağlık alanında çok daha etkin bir küresel koordinasyon sisteminin hızla tesis edilmesi şart. Bir sektör olarak baktığımızda ise, küresel ekonominin neredeyse yüzde 10’una tekabül eden sağlık hizmetlerini eskisinden çok daha farklı bir gelecek bekliyor" dedi.
"Adımlarımızı kararlılıkla ve süratle atıyoruz"
Ömer M. Koç "Evlerde ve iş yerlerinde kişiselleştirilmiş sağlık hizmetlerinin öne çıktığı, hastanelerde geçirilen sürelerin azaldığı, teşhis ve tedavide dijital teknolojilerin rolünün arttığı, hastalanıp tedaviye muhtaç olmamak için sağlıklı kalmaya yönelik hizmetleri daha fazla talep eden bilinçli insanların olduğu bir gelecek. Böyle bir geleceği, artan sosyal eşitsizliklerle birlikte değerlendirmeliyiz. Bir yandan yüksek teknoloji ve yeni iş modellerini geliştirirken; diğer taraftan da günümüz koşullarında kaliteli sağlık hizmetine erişimi artırarak, toplumsal refaha katkıda bulunmalıyız. Biz de Vehbi Koç Vakfı ve çatısı altındaki sağlık kuruluşlarımızla, bu çok önemli hizmeti halkımıza yaraşır kalite standartlarında sunmaya gayret ederken, böylesi bir geleceğe doğru öncü adımlarımızı kararlılıkla ve süratle atıyoruz” diye konuştu.
Ömer M. Koç, ödülün Ordinaryüs Profesör İvet Bahar’a verildiğini ilan ederken şunları söyledi: “Sorumluluk üstlendiğimiz her alanda, hem bizlerin hem de memleketimizin diğer kurumlarının daha güzel yarınlara ancak nitelikli insan kaynağıyla ilerleyebileceği aşikârdır. İşte bu nedenle, Seçici Kurulumuzun, 2022 yılında sağlık alanında takdim ettiğimiz Vehbi Koç Ödülü’nü layık gördükleri çok değerli isme ilişkin şu çarpıcı gerekçesini sizlerle bilhassa paylaşmak istedim. Biyoloji ve tıp biliminde çığır açan çalışmaları içinde değinilmesi gereken en önemli noktalardan biri, bu başarıyı ailesinden üniversiteye giden ilk kişi olarak elde etmesi; diğeri ise, temel çalışmalarının hemen hepsini bir bilim insanı olarak Türkiye’de tamamlamasıdır.”
“Gerekli emeği sarf ederseniz yapamayacağınız hiçbir şey yok”
Ödül töreninde İvet Bahar’ın yakın arkadaşları, kendisiyle ilgili düşüncelerini ve anılarını paylaşırken, Ordinaryüs Profesör İvet Bahar ise çalışma alanı olan bilgisayar teknolojisi ile biyomoleküler sistemlerin simülasyonu ve ilaç tasarımı üzerine bir sunum gerçekleştirdi. Çalıştığı bilim dalını daha iyi anlayabilmek ve anlatabilmek için Albert Einstein’in “Mümkün olduğu kadar basitleştirin, ama daha fazla basitleştirmeyin” sözünden yola çıktığını hatırlatan İvet Bahar, “Vehbi Koç Ödülü’nün verdiği moral ve destek ile zaten büyük bir zevk ile yapmakta olduğum işleri şimdi daha büyük şevk ve azimle yapmaya devam edeceğim. Benim bir misyonum da gelecek nesillere örnek olmak, ışık tutmak; onların sahip oldukları yeteneklerini daha da geliştirmelerine ve kullanmalarına yardımcı olmak" dedi. Bahar "Genç kızlara, özellikle de akademik kariyer için bilim dünyasını seçecek kişilere hitaben vurgulamak istediğim çok önemli bir konu; isterseniz, arzu ederseniz ve bunu gerçekleştirmek için gerekli emeği sarf ederseniz yapamayacağınız hiçbir şey yok. Yeter ki karşınıza çıkacak engellere göğüs gerecek, yolunuza şaşmadan devam edecek kararlılığı gösterebilin" diye konuştu.
"Vehbi Koç tıpkı bir bilim insanı gibi, o da son derece yenilikçi ve yaratıcı olmuş"
Ordinaryüs Profesör İvet Bahar "Vehbi Koç Ödülü’ne beni layık gördükleri için Koç Ailesi’ne, Vehbi Koç Vakfı yöneticilerine ve Seçici Kurul üyelerine çok teşekkür ederim, beni onurlandırdılar. Bana sürekli destek olan aileme de teşekkür etmek istiyorum. Ödülün Vehbi Koç Vakfı’ndan gelmesi de ayrıca anlamlı. Vehbi Koç hayatı boyunca hep ilklere imza atmış. Tıpkı bir bilim insanı gibi, o da son derece yenilikçi ve yaratıcı olmuş. Daha da önemlisi Vehbi Koç Vakfı’nın eğitime, sanata ve sağlığa verdiği önem. Her şeyin en iyisini yapmaya çalışmışlar; Sadberk Hanım Müzesi, Koç Üniversitesi, Amerikan Hastanesi… O nedenle mükemmeliyetçiliği bu derece önemseyen ve sürekli hedefleyen bir kuruluşun ödülüne layık görülmek benim için ayrı bir onur” diye konuştu.
mRNA aşılarının geliştirilmesine zemin hazırladı
Ordinaryüs Profesör İvet Bahar’ın çalışmalarını sürdürdüğü hesaplamalı biyoloji, ölçeği ve karmaşıklığı çok yüksek olan biyoloji ve sağlık bilimlerindeki verileri incelemek için yeni yöntemler geliştirmeyi hedefliyor. İvet Bahar’in geliştirdiği yöntemler sadece temel bilimlerde değil, ilaç geliştirilmesinde ve klinik çalışmalarda da kullanılırken; yakın tarihli çalışmaları, bilgisayar yardımı ile ilaç geliştirilmesi üzerine yoğunlaştı ve hesaplamalı farmakoloji bilimi alanında önemli atılımlar yapılmasının önünü açtı. Hesaplamalı moleküler ve sistem biyolojisi aynı zamanda hücre ve genetik tedavilerinin yanı sıra özellikle kanser tedavileri için geliştirilen ve pandemi sırasında sağlık alanında yeni bir çağ başlatan mRNA aşılarının geliştirilmesine zemin hazırladı. İvet Bahar, klinik açıdan sinir ileti çalışmaları ve tedavisinde yeni yaklaşımlar, beyin iskemisi, karaciğer fibrozu ile bağışıklık sistemini baskılayan tedavi yöntemlerinin geliştirilmesi gibi çok farklı alanda tedavilere yönelik çalışmalarda da rol aldı.
