Günümüzde dünyada çevre suçlarının yıllık ekonomik büyüklüğünün 70-213 milyar dolar dolayında olduğu tahmin ediliyor. Bu suçlarla mücadeleyse 1950’li yıllardan bu yana sürdürülüyor. Hatta bu çalışmalar ve aktivist yaklaşımlar 1970’li yıllardan bu yana tehditlerin de artmasıyla birlikte daha da çoğaldı. Çevrecilerin kazandığı büyük zaferler daha iyi bir gelecek için umudumuzu arttırıyor.
1. Deepwater Horizon petrol sızıntısı
BP, 20 Nisan 2010 tarihinde meydana gelen patlamadan birkaç gün sonra ABD’de Louisiana kıyılarının yaklaşık 42 mil açığında okyanus tabanına gaz ve petrol dökmeye başladı. Patlamada yaklaşık 11 kişi hayatını kaybetti ve yaklaşık 5 milyon varil petrol Meksika Körfezi’ne döküldü. Sızıntı doğal kaynakları tahrip etti, 400’den fazla deniz canlısı risk altına girdi. Açılan davada BP, ABD’de 20.8 milyar dolar tazminat ödedi ve doğal kaynaklara verilen zararı azaltmaya çalışmak için temizleme sorumluluğunu üstlendi.
2. Volkswagen dizel skandalı
2014’te küçük bir araştırma kurumu Volkswagen’in yıllardır emisyon testleri ve düzenlemelerinde nasıl hile yaptığını ortaya çıkardı. Volkswagen ilk başta teknik arızayı suçladı ancak daha sonra dünya genelinde 11 milyon aracı geri çağırmak zorunda kaldı.
3. Exxon Valdez davası
24 Mart 1989’da Exxon Valdez petrol tankeri ile Alaska’nın Prince William Sound bölgesine yaklaşık 11 milyon galon petrol döküldüğünde Exxon büyük bir krizle karşı karşıya kaldı. Petrol sızıntısından etkilenen türlerden bazıları boz ayı, su samuru, liman foku ve karabataklardı ve sayıları azalmaya başladı. Hasar çok büyüktü ve balıkçılık camiasını da büyük ölçüde etkiledi. Deniz yaşamı, suyu saran yoğun petrol içinde boğuldu. Şirketten hükümetlere masraflarını geri ödemesi ve sızıntıdan etkilenen alanların restore edilmesine yardımcı olması istendi. Exxon 125 milyon dolar ceza ve 900 milyon dolar hukuk davası ödemeyi kabul etti.
4. Erin Brockovich Pacific Gas & Electric davası
Erin Brockovich, hukuk diploması olmamasına rağmen Kaliforniya Pasifik Gaz ve Elektrik Şirketi’ne karşı dava açmayı başaran bir çevre aktivistiydi. Davası, Hinkley kasabasındaki içme suyunun krom ile kirlenmesi temeline dayanıyordu. San Francisco Körfez Bölgesi’ne bağlanan doğal gaz boru hattının bir parçası olarak 1952 yılında inşa edilen Hinkley kompresör istasyonu - bu tesis davanın merkeziydi- PG&E 1952 ve 1966 yılları arasında korozyonla mücadele etmek için soğutma kulesi sisteminde altı değerlikli krom kullanmıştı. Atık su sahadaki astarsız havuzlara boşaltılmış ve bir kısmı yeraltı suyuna sızarak tesisin yakınındaki yaklaşık 2’ye 1 millik bir alanı etkilemişti. Erin Brockovich yaptığı araştırmada, bölgedeki 40’tan fazla evden akan suda önemli miktarda krom buldu. Dava 1996 yılında 333 milyon $ karşılığında sonuçlandı. Bu miktar, ABD tarihinde doğrudan bir davada ödenen en yüksek miktardı.
5. Böcek ilacı zaferi
DDT (diklorodifeniltrikloroetan) renksiz, neredeyse kokusuz bir böcek ilacıydı ve İkinci Dünya Savaşı sonrası dönemde çiftlik verimliliğini artırmak ve sivrisineklerle mücadele etmek için yaygın olarak kullanıldı. Keşfi için Nobel Ödülü verilmiş olsa da, bilim adamları sonunda DDT’nin kuş yumurtalarının kabuklarını inceltmek de dahil olmak üzere çevrede sorunlara neden olduğunu fark ettiler. Rachel Carson bu araştırmayı 1962 tarihli Sessiz Bahar kitabında popüler hale getirdi. DDT yasaklandıktan sonra kel kartallar, gökdoğan şahinler ve nesli tükenmekte olan diğer birçok kuş türü yok olmanın eşiğinden döndü.
6. Ozon anlaşması
1987 yılında dünyanın birçok ülkesi bir araya gelerek, dünyanın koruyucu ozon tabakasını tahrip eden bir dizi kimyasal maddeyi yasaklayan Montreal Protokolü üzerinde anlaşmaya vardı. Bunlar arasında en ünlüsü kloroflorokarbonlardı. Bilim adamları ozon tabakasının kaybının cilt kanseri ve diğer sorunlarda kabarma oranlarına yol açabileceğinden endişe ediyorlardı. Ozon deliği o tarihten bu yana iyileşiyor.
7. İklim uzlaşması
2015 yılının sonlarında dünya liderleri Paris’te bir araya gelerek küresel ısınmayı sınırlandırmak için yeni bir plan üzerinde anlaştı. Her ülke emisyonlarını azaltma sözü verdi. Pek çok çevreci, anlaşmanın sorunla ilgili ortak eylem yönünde küresel bir dönüm noktasını temsil ettiği konusunda ihtiyatlı bir iyimserlik içinde.
