Amazon’un her hareketinizi izlediğinin farkında olmayabilirsiniz. Diğer büyük teknoloji şirketlerinden hiçbiri, ev hayatınız hakkında bu kadar derinlemesine bilgi sahibi olmuyor. Consumer Intelligence Research Partners’a göre Amazon’dan alışveriş yapan Amerikanların üçte ikisi, Amazon’un akıllı cihazlarından en az birine sahip. Şirket güncel olarak garajdan banyoya iki düzineden fazla ev aleti ve hizmeti sunuyor.
Tüm cihazlar veri üretiyor. Ancak Amazon, diğer şirketlerin neredeyse hepsinden daha fazla veri topluyor. Amazon tüm bu kişisel bilgilerin, evinizi akıllı hale getirmek adına attıkları adımlara güç ve kaynak sağladığını söylüyor.
Profilinizi oluşturuyor
Öte yandan akıllı Amazon evleri, distopya filmlerinden fırlamışçasına kabus gibi bir gözetim yapıyor. Öyle ki Amazon’un birçok ürünü, şirketin sizi kendinizden daha iyi tanımasına yardımcı oluyor ve sizinle ilgili detaylı bir profil oluşturulmasına katkıda bulunuyor. Amazon, verilerimizi satmadığını söylüyor.
Faydasız bilgiler yarın çok değerli olabilir
Ancak ABD’de bu kişisel bilgilerin nasıl kullanıldığıyla ilgili pek de kısıtlayıcı yasalar yok. Amazon’un kurucusu Jeff Bezos’un The Washington Post’un da sahibi olduğu göz önünde bulundurulduğunda, bugün faydasız görünen veriler yarın tekrar incelendiğinde, çalındığında veya devlete teslim edildiğinde daha farklı bir şekle bürünebilir. Bu yüzden hepimiz, bir şirketin hayatımızın ne kadarını takip edeceğine karar vermeliyiz. Tartışmaların ışığında Amazon’un ürünleri ve hizmetleri aracılığıyla aileniz, eviniz ve sizin hakkınızda öğrendiği her şeyi The Washington Post yazarı Geoffrey A. Fowler açıkladı.
-
Echo hoparlör
Tarihin en çok satan hoparlörleri arasında yer alan Echo, sesli asistanın müzik çalması, sorulara cevap vermesi, alışveriş yapması ve diğer cihazları kontrol etmesi için Alexa uyarı sözcüğüne yanıt veriyor.
Ne biliyor: Her zaman açık olan mikrofonlar aracılığıyla ses kayıtları toplar; kullanıcıları birbirinden ayırt edebilmek için ses kimlikleri oluşturur; öksürükleri, havlamaları, horlamaları ve diğer sesleri saptar; müzik ve haber tüketimlerinin kayıtlarını tutar; akıllı ev cihazlarının faaliyetlerini ve sıcaklık derecelerini kaydeder; insanların varlıklarını algılar.
Horlamalarınızı bile sayıyor
Neden önemli: Cihazı açtığınız takdirde horlamalarınızı bile sayar. Alexa, tahmininizden de fazlasını duyabilir. Amazon, gizlilik kontrollerini fiziksel bir mikrofon kapatma düğmesi gibi tanıtır. Ancak Fowler, Alexa ses geçmişini indirdiğinde, Echo’nun mikrofonu istemsizce etkinleştirildikten sonra birçok hassas diyaloğu kaydettiğini gördü. Amazon, uyandırma sözcüklerini gerçekten söylemek isteyip istemediğinizi sistemlerinin detaylıca incelediğini ve yanlışlıkla alınan kayıtları işaretlediğini belirtti. Yıllarca süren eleştirilerin sonucunda Amazon, ses kayıtlarını tutmamak için bir ayar ekledi.
-
Ring kapı zili
Amazon tarafından 2018’de satın alınan Ring kapı zillerinin içinde, evde olmadığınızda bile kapınızdaki kişiyle canlı görüşme yapmanızı, kayıt altına almanızı ve etkileşimde bulunmanızı sağlayan küçük kameralar var.
Ne biliyor: Evinizin dışında canlı ve kaydedilmiş videolar, sesler ve fotoğraflar; insanlar ne zaman gelip gittikleri ve sizin paketlerinizi ne zaman aldığınız; ışık gibi kendisine bağlı cihazların durumu.
Kapınızı izliyor
Neden önemli: Kapı zilinizden bakmak isteyen sadece siz değilsiniz. Polisler, Ring video klipleri için on binlerce kez talepte bulundu. Amazon ise bu görüntüleri, sahiplerinin izni olmaksızın bu yıl en az 11 kez polise teslim etti. Şirket, polislerin ölüm kalım meseleleriyle ilgili acil durum taleplerine cevap verme hakkına sahip olduklarını söylüyor. Ring, milyonlarca eve güvenlik kamerası yerleştirilmesini sağladı, ancak komşuları izinsiz kaydetme konusunda bir gizlilik tartışmasına da yol açtı.
-
Fire TV veya Omni TV setleri
Bu yayın cihazları Amazon’dan veya herhangi bir televizyonda bulunan sunuculardan video izlemenize izin verir. Omni TV setinde ayrıca Alexa ile konuşmak için mikrofonlar vardır, bilgilerinizi sergiler ve hatta birisi odaya girdiğinde cihaz açılır.
Neyi ne zaman izlediğinizi biliyor
Ne biliyor: Prime Video’da neyi ne zaman izlediğiniz; üçüncü parti yayın uygulamalarını ne zaman açıp kapadığınız; Alexa sorguları için ses kayıtları. Omni TV ayrıca hangi programları izlediğinizle ilgili bilgileri de kaydeder.
Neden önemli: İlgi alanlarınızı, siyasi görüşlerinizi, sevinçlerinizi ve utançlarınızı ortaya çıkarabilir.
-
Kindle veya Fire Tablet
Apple’ın kitap okumak, uygulamaları kullanmak veya eğlence yayını izlemek için kullanılan iPad uygulamalarının Amazon’daki karşılıklarıdır.
Okuma hızınızı tespit ediyor
Ne biliyor: Neyi ne zaman okuduğunuz, ne zaman eğlence programları ve haber izlediğiniz; üçüncü parti uygulamaları ne zaman açıp kapadığınız ve ne kadar kullandığınız; konumunuz.
Neden önemli: Amazon, son romanınızı ne kadar hızlı okuduğunuzu ve ne kadar ilerlediğinizi kesin olarak biliyor. Kindle’lar ve Fire Tablet’ler, Amazon’un zevklerinizi tanımasının bir başka yoludur, bu da size bir şeyler satmasına katkıda bulunur.
-
Alexa ile entegre edilmiş akıllı ışıklar, anahtarlar ve perdeler
Bu cihazları Alexa’ya bağlamak, evinizi kontrol ve otomatize etmenizi sağlar. Ayarladığınız bir saatte ışıkları kapatır. Başka bir sensor veya cihaz tarafından harekete geçirildiğinde sesle çalışmasını veya otomatik olarak çalışmasını sağlar. Amazon, Alexa’nın 140 binden fazla ürünle uyumlu çalışabildiğini söylüyor.
Günlük rutinleri tespit ediyor
Ne biliyor: Evinizde ne zaman ve nerede ışıkları kapatıp açtığınız; enerji kullanımınız.
Neden önemli: Bu cihazlar, Amazon’un günlük rutinler, güç kullanımı ve benzeri daha da fazla şey hakkında çıkarımlar yapmasına yardımcı olan, aslında görünüşte anlamsız bir grup veri kütlesine katkıda bulunuyor. Amazon’un açıklamalarına göre şirket, bu verileri reklam için kullanmıyor. Alexa ses kayıtları için hazırladığı gizlilik ayarlarının aksine Amazon, çalışmakta olan akıllı ev aletlerine veri depolamalarını durdurmayı söylemenin bir yolunu sunmuyor. Yalnızca 3 veya 18 ay sonra otomatik silme ayarını etkinleştirebiliyorsunuz. Amazon’un, evinde Alexa’ya bağlı üçüncü parti cihazlar hakkında topladığı verileri indiren Geoffrey Fowler, Amazon’un 2019’dan beri 600 binden fazla veri göstergesini bünyesinde tuttuğunu söyledi.
-
Halo bileklik
Mikrofonlu ve uygulamalı bir sağlık takibi bilekliği olan Halo, tüm sağlık problemlerinizi size söylüyor.
Ne biliyor: Faaliyet ve hareket durumunuz; kalp ritminiz; kilonuz; uyku düzeniniz; ton analizi için sesiniz; vücudunuzdaki yağı tahmin edebilmek için vücudunuzun fotoğrafları; gıda tüketiminiz, tercihleriniz ve alışveriş listeniz.
Neden önemli: Amazon, yapay zeka doktorunuz veya en azından yaşam koçunuz olmak istiyor. Ancak Halo bilekliği istilacı bir yapıya bürünebilir. Amazon, bilekliğin vücut verilerinizi satmadığını, izniniz olmadan paylaşmadığını söylüyor. Ancak bunların dışında bile şirketin bilgilerinize ulaşmasının birçok yolu var.
-
Alexa veya Amazon Key entegrasyonlu garaj kapısı
Bu sistem, garaj kapınızı internet üzerinden açıp kapamanızı ve Amazon’un Key hizmeti sayesinde de paket teslimatları için erişim izni vermenizi sağlar.
Ne biliyor: Garaj kapısını ne zaman açıp kapadığınız; ne zaman teslimat aldığınız.
Neden önemli: Aslında çok basit bir şekilde Amazon’a evinizin bir anahtarını teslim ediyor ve eve ne zaman gelip gittiğinizi bilmelerine izin veriyorsunuz.
-
Alexa entegrasyonlu tuvalet
Sistem, tercih ettiğiniz sıcaklık ve ambiyans da dahil olmak üzere tuvaletiniz için kişiselleştirilmiş ayarlar kurmanızı sağlar. Sesinizle bile sifon çekebilirsiniz.
Banyo rutininizi biliyor
Ne biliyor: Ne zaman sifon çektiğiniz, temizleme spreyini veya ısıtmalı klozeti ne zaman etkinleştirdiğiniz
Neden önemli: Banyoda geçirdiğiniz vakitten daha özel bir bilgiyi paylaşamazdınız.
Ring güvenlik sistemi
Ring kameralarla çalışan ve polis veya diğer acil servislerden yardım istemek için bir izleme servisine bağlanabilen bir alarm ve sensor ağı.
Ne biliyor: Ne zaman evde olup ne zaman dışarda olduğunuz; hareket, pencere ve kapı sensorlarının ne zaman etkinleştirildiği; konumunuz; ışık gibi bağlı olan cihazların durumları.
Neden önemli: Ring, daha fazla güvenlik sağlamak için, eviniz ve sakinleri ile ilgili daha fazla veri toplamanızı istiyor. Ancak bir güvenlik noktasını atlamıyor: Ring Alarm Pro versiyonu, Ring videolarını Amazon’un uzaktaki sistemlerinde değil, yerel olarak saklama ve işleme olanağı sunuyor. Böylece kolluk kuvvetleri de dahil olmak üzere başkalarının kayıtlara erişimini zorlaştırıyor.
-
Halo Rise
İnsanların uyku döngülerini takip etmelerini ve ışıkla nazikçe uyanmalarını sağlayan bir başucu lambası.
Nefesinizi bile ölçüyor
Ne biliyor: Radarın kendisine en yakın yerde uyuyan kişinin gece aktivitelerinin raporu; ne zaman uyuyup uyandığınız; Alexa’nın işlettiği diğer akıllı ev aletleriyle etkileşime girebilme.
Neden önemli: Bu cihaz, vücudunuz üzerinde herhangi bir kamera veya sensor kullanmaz. Ancak yine de nefesiniz ve hareketleriniz hakkında oldukça fazla veri topluyor ve bu verilerden sağlık durumunuz hakkında çıkarımlar yapıyor. Amazon, açık izniniz olmadan bu özel verileri paylaşmadığını ve çalışanlarının, Halo verileriyle ilişkili müşterileri tanımlayamadığını açıkladı.
-
Akıllı sabunluk
Sabunu otomatik olarak dağıtan, 20 saniyelik bir zamanlayıcı başlatan, siz ellerinizi yıkarken bir Echo hoparlörünü şarkı çalması veya şaka yapması için yönlendiren bir şişe.
Ne biliyor: Hareket detektörü sayesinde ellerinizi yıkadığınız vakitleri.
Neden önemli: Amazon’un kişisel hijyen verilerinizle neler yapabileceği bilinmiyor. Amazon, ürünlerin işlevselliğini artırmak için el yıkama verisine ihtiyaçları olduğunu söyledi.
-
Whole Foods
Amazon, market zincirini 2017’de 13,7 milyar dolardan daha fazla bir miktar ödeyerek satın aldı. Şirket bu sayede Prime üyelerine özel eve market siparişi teslimatı sağlıyor.
Ne biliyor: Kasada Prime üyeliği indirim kodu girdiğiniz takdirde ne satın aldığınız ve yediğiniz; bazı mağazalarda avuç içiyle yapılan ödeme doğrulamasında kullanılan elinizin detayları.
Neden önemli: Market alışverişleriniz Amazon’a yaşam tarzınıza ilişkin bilgi veriyor. Amazon bu bilgileri ürün önerileri yapmada kullandığını söyledi.
-
Akıllı hava kalitesi monitörü
Sistem, hava kalitesinin beş temel alanını ölçüyor ve hava kalitesi düştüğünde yakında bulunan bir vantilatör veya temizleyiciyi otomatik olarak çalıştırıyor.
Ne biliyor: 30 günlüğüne depolanan parçacıklı madde, uçucu organik bileşikler, karbon monoksit, rutubet ve sıcaklık hakkındaki sensor okumaları.
Neden önemli: Amazon’un, her ne kadar bu verileri reklam için kullanmadığını söylese de soluduğunuz havadan bile haberdar.
-
Astro robot
Evinizde gezinmek için kamera ve diğer sensorları kullanan ancak evinizi süpürmeyen bir robot.
Ne biliyor: Periskop kamera aracılığıyla otonom ve yönlendirilmiş devriyelerde evinizin içinin canlı kaydedilmiş videoları; ev düzeni; camın kırılması veya duman alarmları gibi ses tetikleyicileri; insanların varlıkları ve yüzleri; Alexa sorgulamalarının ses kayıtları.
Neden önemli: Robotlar sevimli görünürler, ancak Astro, Amazon’un gözetim kabiliyetinde son nokta bir icat. Astro yakın zamanda olayları izlemek ve hatta bunları cevaplamak için güvenlik görevlileri tarafından uzaktan kontrol edilebilme özelliği kazandı.
Basics mikrodalga
Wi-Fi bağlantısıyla çalışan bir mikrodalga, bu yüzden de Alexa’ya doğru ayarları söylerek yemeğinizi ısıtmasını sağlayabilirsiniz.
Ne biliyor: Alexa aracılığıyla çalışıyorsa neyi ve ne kadar sürede pişirdiğiniz; otomatik yeniden sipariş hizmetiyle yediğiniz patlamış mısır miktarı.
Neden önemli: Artısı, bir patatesi ne kadar sürede pişireceğinize internetten bakmak zorunda değilsiniz. Eksisi, Amazon artık bir ailenin bu mikrodalgayla patates pişirdiği her seferin kaydını tutacak.
-
Dash akıllı raf
Bu raf, kilerinize sığıyor ve spesifik bir ürününüz biterken bunu fark ediyor. Böylece Amazon otomatik olarak bu ürünün siparişini yeniden verebiliyor.
Ne biliyor: Rafınızda hangi ürünlerin olduğu; ürününüzün ne zaman azaldığı veya tamamen bittiği; ne zaman daha fazla satın aldığınız.
Neden önemli: Bu servis, aslında Amazon’un verileri neden elde etmek istediğini gayet açıkça gösteriyor: Amazon’dan daha fazla ürün satın almanız.
-
Roomba elektrikli süpürge
Evinizde temizlik yapmak için her köşeyi otomatik olarak gezen bir elektrikli süpürge. Amazon bu süpürgeyi, henüz beklemede olan 1.7 milyar dolarlık bir anlaşmayla satın almaya hazırlanıyor.
Ne biliyor: Kamera, engelleri ve odalar ile mobilyaların düzenini saptar; ne zaman, ne sıklıkla ve nereleri temizlediğinizi bilir.
Neden önemli: Anlaşma duyurulduğunda, bazı Roomba süpürge sahipleri, Amazon’un robotlar tarafından yaratılan ev içi haritalarına erişebileceği fikrine karşı çıktılar. Vakum verileri de Amazon’un temizlik ve dağınıklığınızla ilgili çıkarımlarına katkıda bulunuyor.
