Türkiye'nin ilk uydu yer istasyonu İTÜ UHUZAM, 6 Şubat'ta merkez üssü Kahramanmaraş Pazarcık olan 7,7 ve Elbistan olan 7,6 büyüklüğündeki depremlerin, bu şehirle birlikte Gaziantep, Şanlıurfa, Diyarbakır, Adana, Adıyaman, Osmaniye, Hatay, Kilis, Malatya ve Elazığ'da yol açtığı yıkımı tespit etmek için çalışma başlattı. Bu kapsamda, deprem bölgesindeki yıkım, Pleiades, Spot 6&7, Worldview3, GeoEye uyduları aracılığıyla görüntülendi.
Yıkılan binaların enkazı kayıt altına alındı
Bölgenin hava koşullarının bulutlu olması nedeniyle ilk etapta Adana, Osmaniye illeri ile Hatay'ın Kırıkhan, Kahramanmaraş'ın Türkoğlu, Gaziantep'in Nurdağı ve İslahiye ilçelerine ait görüntüler indirilerek depremin etki ettiği alanlar belirlendi.
Uydu kayıtlarında, depremde yıkılan binaların enkazı kayıt altına alındı. Görüntülerde Nurdağı'nda bazı yerlerde enkazın yolları kapattığı görüldü. Ayrıca iş makinelerinin enkaz alanlarında yaptığı çalışmalar da kayıtlara yansıdı. AFAD tarafından çeşitli yerlerde kurulan çadırlar da uydu görüntüleriyle kayda alındı.
İncelemede Gaziantep'in Nurdağı ilçesinde 100'e, İslahiye ilçesinde ise 150'ye yakın binanın deprem nedeniyle yıkıldığı belirlendi. Uydu görüntülerinde Hatay'daki yıkım ise net olarak görülüyor. Özellikle Hatay merkezde yıkılan çok sayıda bina yer alıyor. Kayda Hatay'ın Kırıkhan ilçesi ile Kahramanmaraş'ın Türkoğlu ilçesindeki hasarlı binalar ve kapanan yollar da yansıdı.
"Farklı uydulardan veri sağlıyoruz"
İTÜ UHUZAM Müdür Yardımcısı ve İTÜ İnşaat Fakültesi Geomatik Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nebiye Musaoğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, İTÜ UHUZAM'ın kuruluşunun 1996'da bir proje olarak başladığını, 2000'li yıllardan itibaren İTÜ'ye bağlı bir Uygulama ve Araştırma (UYG-AR) Merkezi olarak çalışmalarını yürüttüğünü söyledi.
İTÜ UHUZAM'ın doğrudan uydu görüntüsü indirme ve verileri işleyerek bilgi üretimi yeteneğine sahip bir araştırma merkezi olduğunu belirten Musaoğlu, "Farklı uydulardan veri sağlıyoruz. Dolayısıyla uydulardan sağlanan verileri işleyip mekansal veri üretiyoruz ve bu veriler çeşitli çalışmalara önemli katkılar sağlıyor. Uzaktan algılama verileri özellikle geniş alanlarda hızlı bilgi üretilmesinde vazgeçilmez bir kaynaktır." diye konuştu.
"İlgili kurumlarla bilgileri sürekli paylaşıyoruz"
Prof. Dr. Musaoğlu, Kahramanmaraş merkezli depremlerden hemen sonra çalışmalara başladıklarını belirterek şöyle devam etti: "Deprem öncesi görüntülerimiz vardı. Ondan mevcut durum analizlerini yaptık. Deprem sonrası için de hemen programlamalarımızı girdik. Fakat bölgenin hava koşulları bulutlu olduğu için anında veri almak biraz zor. O nedenle programlamalarımızı yaptık. Dün itibarıyla da verileri almaya başladık. Farklı görüntü işleme teknikleriyle, yapay zeka tekniklerini de kullanarak hasarlı veya sağlam binaların tespit edilmesine yönelik çalışmalar yaptık.
7 Şubat'ta görüntülerde daha çok Adana ve Osmaniye ile Hatay'ın Kırıkhan, Kahramanmaraş'ın Türkoğlu, Gaziantep'in Nurdağı ve İslahiye ilçelerine ait görüntüleri indirdik. Çok hasarlı bina var. Adana'da nispeten daha az yıkım olduğunu görüyoruz. Görüntülerde sağlam binalarla ile yıkılan binalar arasındaki fark net şekilde görülüyor. Ayrıca görüntülerde kapanan yolları da çıkarmak mümkün. Yönlendirme açısından bu da önemli bir bilgi. Bunun için de çalışıyoruz. Görüntülerde kırmızı ile gösterilen yerler bina, sarı ile olanlar ise yıkılmış binalar." Musaoğlu, elde edilen görüntüleri ve ürettikleri bilgileri, ilgili kurumlarla sürekli paylaştıklarını sözlerine ekledi.
