George Orwell 1940 yılında, “Her sanat eseri propagandadır ama her propaganda sanat eseri değildir” diye yazmıştı. Aforizmanın ikinci kısmına itiraz edecek çok fazla kişi çıkmaz. Kavgam kitabındaki laf salatasının sanatsal bir tarafı olmadığı ortada. Ama ilk kısmını geçerli saymak için propaganda tanımını epey genişletmek gerekiyor. Bugünlerde devletlere hizmet etme amaçlı büyük sanat eserleri ender görülüyor. Bazı davaları savunuyor olabilirler ancak saygı görmelerinin sebebi genellikle bu olmuyor. Öte yandan aşağıda sıralanan kitaplar Orwell’in iddiasının ilk bölümünü kısmen haklı çıkarıyor. Bu metinlerin yazarları ya hükümetler ve ideolojik gruplar tarafından teşvik edildi ya da yazdıkları siyasi amaçlar doğrultusunda ön plana çıkarıldı.
Soğuk Savaş döneminde Batılı istihbarat servislerinin, aralarında çok iyi yazarların da bulunduğu bazı kalemlere parayla kitap yazdırdığı biliniyor. CIA Fransa, Japonya ve Afrika’da edebiyat dergileri kurarken bir amacı otokratların sansürüne karşı koymak, diğeriyse dünya kültürünü Batı’nın hedefleriyle yakınlaştırmaktı. Britanya istihbarat servisleri imparatorluğu destekleyen kurmaca yapıtlar yazdırdı. Bazı yazarlar bilinçli olarak kalemlerini devletin hizmetine sundu; kimileriyse hükümetin veya grupların bu eserleri öne çıkaracağını fark etmedi. Her biri nitelikli yazarlar tarafından kaleme alınmış aşağıdaki altı kitap da bir şekilde propaganda eserleriydi.
Yazının tamamını görebilmek için lütfen abone olun. ABONE OL
Aboneyseniz
üye
girişi
yapınız.
Oksijen'e e-gazete aboneliği ile edineceğiniz avantajlar; Oksijen yazarlarının tüm yazılarına erişim Gazeteoksijen.com üzerinden 7/24 güncel haber erişimi Her gün e-posta kutunuza gelen Oksijen bülteni Gazete Oksijen, O2 ve özel yayın arşivine erişim