Türkiye, 6 Şubat 2023’te Kahramanmaraş merkezli yaşanan ve "Asrın Felaketi" olarak nitelendirilen büyük depremin yıl dönümünde, hayatını kaybedenleri anıyor. Felaketin ikinci yılında Türkiye genelinde anma etkinlikleri düzenlenirken cevap bulamayan sorulardan biri de kayıp çocukların akıbeti.
BBC Türkçe'den Berza Şimşek, en az 53.537 kişinin hayatını kaybettiği felakette kaybolan çocukları gündeme getirdi.
Kaç kişi kayıp?
İçişleri Bakanlığı depremden üç ay sonra, 86'sı çocuk 297 kişi için kayıp müracaatı yapıldığını açıklamıştı. Bakan Ali Yerlikaya, Kasım 2024 itibarıyla 75 depremzedenin kayıp olduğunu duyurdu. Yerlikaya bunların 30'unun çocuk olduğunu söyledi. Açıklamaya göre kayıpların 50'si Türk, 25'i yabancı. Yabancıların çoğunun Suriyeli olduğu tahmin ediliyor.
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Hatay milletvekili Nermin Yıldırım Kara ise ellerinde 140 kişilik bir liste olduğunu söylüyor.
Kara'nın verilerine göre bunların 38'i çocuk. CHP'li Kara BBC Türkçe'ye listeyi Bakan Yerlikaya ile de paylaştığını, ancak cevap alamadığını söyledi.
Kayıp sayılarına ilişkin bu belirsizliğin nedeni olarak da gaiplik başvuruları gösteriliyor. 6 Şubat Deprem Kayıpları Platformu sözcüsü Sema Güleç bakanlığın, gaiplik başvurusuyla nüfustan düşürülen kişileri kayıp olarak kabul etmediğini vurguladı. Gaiplik ise uzun süre haber alınamayan kişilerin ailelerinin başvurusuyla "ölü" olarak kayda geçirilmeleri anlamına geliyor.
Kayıplar nasıl aranıyor?
Deprem Mağdurları ve Kayıp Yakınlarıyla Dayanışma Derneği (DEMAK), 2023 ve 2024 yıllarında Meclis bünyesinde Araştırma Komisyonu kurulmasını; çocuk, yaşlı bakım ve kadın sığınma evleri ile hastanelerde kayıplarının aranmasını istemişti. Muhalefet partilerinin kayıplar için Meclis'te komisyon kurulması talebiyle verdiği önergeler AK Parti ile MHP oylarıyla reddedilmişti.
Fakat 2024'te Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) bünyesinde bir komisyon kuruldu.
6 Şubat Deprem Kayıpları Platformu'nun sözcüsü Sema Güleç, AFAD yetkilileriyle görüşerek sürekli bilgi alışverişinde bulunduklarını ifade etti. BBC Türkçe'nin sorularını yanıtlayan Güleç, AFAD'ın önce kayıpların yakınlarından alınan DNA örnekleriyle cenazeleri taradığını, ardından köylerde kimliklendirme yapılmadan gömülen cenazelerden de DNA örneği aldığını aktarıyor.
Güleç'in aktardığına göre ayrıca kayıp kişilerin fotoğrafları emniyetteki yüz tanıma sistemi üzerinden depremde hayatını kaybedenlerle karşılaştırılıyor.
Güleç'in 24 yaşındaki mimar oğlu da kayıplar arasında yer alıyor. DEMAK Başkanı Selahattin Kaban ise derneğin elindeki kayıp listesini AFAD'a ilettiklerini ancak dönüş alamadıkları söyledi.
'Bir mezarımız yok gidecek'
Kayıp yakınları, gidecek bir mezarları olsun, soru işaretleri yanıtlarını bulsun istiyor. Sevdiklerine dair bilinmezliğin son bulmasını talep eden kayıp yakınları bunun bir "borç" olduğunu ifade ediyor. 6 Şubat Deprem Kayıpları Platformu sözcüsü Güleç, "Bir mezarımız yok gidecek. Geçen yıl enkaza gittim, çiçeğimi bıraktım" diyor.
