Milyonlarca asgari ücretli çalışanın yanı sıra tüm çalışanların ücret zamlarını etkilemesi bakımından dikkatlerin çevrildiği asgari ücret maratonu bugün 14.00'te başlıyor. Bu yılki asgari ücret tartışmalarında zam oranı kadar asgari ücretin vergiden muaf olması, vergi dilimlerini ona göre düzenlenmesi ve zammın tek mi çift mi olacağı tartışmaları da damga vuracak.
Şimdiye kadar yapılan açıklamalarda işveren kesiminden asgari ücretin belirlenmesinde kriter olarak hedef enflasyonun olması gerektiğini söyleyen de, geçmiş enflasyon artı büyüme diyen de var. İşçi kesiminden gelen öncelikli talep ise enflasyonun durdurulması. İşçi tarafında pazarlık mutlaka Türk-İş'in açlık sınırının üzerinde başlamalı önerisi de var en düşük kamu çalışanı ve devlet memuru aylıklarının baz alınmasını öneren yani 30 bin lirayı işaret eden de. İşte Asgari Ücret Tespit Komisyonu toplantıları öncesi, asgari ücret için dile getirilen talepler
Asgari ücrete tek zam
Yaptığı açıklamalarda asgari ücrete tek zam yapılacağı mesajını veren Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, "Yılbaşında çalışanlarımızın ücretlerinde hem genel ekonomik dengeyi sarsmayacak hem de onların kayıplarını telafi edecek bir artış yapılacak. Asgari Ücret Tespit Komisyonu toplantılarına 11 Aralık’ta başlanıyor. İşçilerimizin onayını alacak, işverenlerimizi yormayacak ve istihdama zarar vermeyecek bir asgari ücret seviyesi hedefiyle bu süreç yönetilecek" dedi.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, bu yıl asgari ücrete tek zam yapılacağını belirterek, "Geçen Temmuz ekstraydı. Ama ihtiyaç hasıl olursa bir araya gelinebilir. Gelecek yıl inşallah enflasyonda gerileme olacak. Temmuz'da ikinci bir toplantı yapmayacağız, ikinci zamma gerek olmayacak diye düşünüyoruz. Tüm parametreler iyi gidiyor çünkü" açıklamasında bulundu.
Türk-İş: Pazarlık en az açlık sınırından başlamalı
Türk-İş Genel Başkanı Ergün Atalay, pazarlığın en az 14 bin lira olan açlık sınırdan başlaması gerektiğini dile getirerek, tam zam yapılmasına da karşı çıktı.
Atalay "O masada iki gün sonra 4 tane işçi oturacak. Bu paralara nasıl geçinemeyeceklerini anlatacaklar. Cambaz olsanız 11 bin 400 TL'yle bir hafta geçinemezsiniz. Burada ne söylediysem orada da aynısını söylerim. Bu mesele hepimizin meselesi. 8 milyon asgari ücretli bu ülkenin en büyük sözleşmesi. Bizim için fark etmiyor. Onlar da komşularımız, arkadaşlarımız. Başlarını aşağı eğme lüksümüz yok" ifadelerini kullandı. Atalay, asgari ücret pazarlığının 14 bin lira ile başlaması halinde masadan kalkacaklarını da söyledi.
TASD: 2024 enflasyon hedefi baz alınmalı
Türkiye Ayakkabı Sanayicileri Derneği (TASD) Başkanı Berke içten, yatay seyreden döviz kuru nedeniyle sektörün ihracatta fiyat tutturamadığını belirterek, “Asgari ücret artışı bizim gibi emek yoğun sektörleri yakından ilgilendiriyor. Bu zor dönemimizde asgari ücret artışı 2024 enflasyon hedeflemesi dikkate alınarak yapılmalı” dedi.
Fiyat tutturmakta zorlanan ayakkabı endüstrisinin yılbaşından bu yana yüzde 30 istihdam kaybı yaşadığını dile getiren Berke İçten yaptığı yazılı açıklamada, “Emek yoğun sektörler için asgari ücret prim desteğinin artırılmasını, ilave SGK teşviki ve kısa çalışma ödeneği benzeri desteklerin sağlanmasını talep ediyoruz” dedi.
İTO: Hedeflenen enflasyon kadar olsun
İstanbul Ticaret Odası Başkanı Şekib Avdagiç, işletmelerin ciddi boyutta eleman açığı bulunduğunu dile getirerek, "Önümüzdeki dönemde işten çıkarma veya işe alımlarda durağanlık sürecine girileceğini düşünmüyorum. Asgari ücret bu konuda mevcut politikalar ve hedeflenen enflasyon dikkate alınarak kurulan dengeleri bozmayacak şekilde belirlenmeli. Bu alanda tabii ki çalışanların beklentileriyle beraber piyasanın da dengesini bozmayacak şekilde karar alınmalı” diye konuştu. 2024 enflasyon tahmini son OVP'de yüzde 33 oldu.
Avdagiç'in açıklamaları sonrasında asgari ücrette 'hedeflenen enflasyon' tartışması yaşandı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) eski Başekonomisti ve Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hakan Kara, Twitter (X) hesabından yaptığı değerlendirmede emeğin milli gelirdeki payına vurgu yaparak "Emeğin milli gelir içindeki payı bu haldeyken ücretleri hedef enflasyona göre belirlemek adil değildir" ifadelerini kullandı.
Emeğin milli gelir içindeki payı bu haldeyken ücretleri hedef enflasyona göre belirlemek adil değildir. pic.twitter.com/8mlkJS9Iai
— Hakan Kara (@ali_hakan_kara) November 14, 2023
Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Refet Gürkaynak da konuya ilişkin paylaşımlarda bulunarak, "Şirketleri sattıkları ürünlerin fiyatlarını da hedeflenen enflasyon oranında mı artıracaklarmış? Yoksa sadece emek için mi OVP'ye bakılaymış? (OVP'dekiler hedef değil tahmin ama onu ellemiyoruz, sonra hedef yüzde 5, asgari ücret de o kadar artsın deyiverir.)" dedi.
MÜSİAD: Geçmiş 6 aylık enflasyon artı büyüme
Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Başkanı Mahmut Asmalı, belirsizliklerin azaltılması ve spekülasyonların önüne geçilmesi için, asgari ücretin tespitinde kalıcı bir formülün bulunmasının elzem olduğunu belirterek, "Önerdiğimiz formülümüzde asgari ücret artış oranı; geçmiş 6 aylık enflasyon oranına, yine son 6 ayın ekonomik büyüme oranı eklenerek belirlenmektedir. Böylece çalışanlarımızın; bir yandan emeklerinin enflasyonun altında ezilmesinin önüne geçilecek diğer yandan milli gelir artışından pay almaları sağlanmış olacaktır. Bu formül, asgari ücretin belirlenmesindeki belirsizlikleri azaltarak reel sektörün daha sağlıklı fiyatlandırma yapmasına olanak tanırken, çalışanların satın alma gücünü koruyarak gelir dağılımında oluşabilecek bir kötüleşmenin önüne geçecektir" değerlendirmesi yaptı.
DİSK 30 bin lirayı işaret etti
Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) 2024 yılı için asgari ücret taleplerini açıkladı. DİSK Başkanı Arzu Çerkezoğlu tarafından yapılan açıklamada, asgari ücretin yüksek enflasyon koşullarında yılda dört kez belirlenmesi gerektiği dile getirildi.
Açıklamada, asgari ücret en düşük kamu işçisi ücreti ve en düşük memur maaşı dikkate alınarak hesaplanması talebinin altı çizildi. 2023’te en düşük kamu işçisinin 24 bin 500, en düşük memur maaşının 20 bin lira olduğu ve bu ücretlerin yıl başında artacağı düşünüldüğünde DİSK'in işaret ettiği rakam 30 bin lira olarak ortaya çıktı.
