Baran Can Sayın
Türkiye son 20 yılın en kurak dönemini yaşıyor. Ziraat ve meteorolojide 1 Ekim ile ertesi yıl 30 Eylül arasında geçen süre, “su/tarım yılı” olarak tanımlanıyor. Meteoroloji Genel Müdürlüğü geçtiğimiz günlerde Türkiye’nin 2020-2021 su/tarım yılında gerçekleşen yağış oranlarını açıkladı. Bir önceki yıl ülke genelinde metrekareye 552 milimetre yağmur suyu düşerken bu yıl yüzde 16 düşüş ile metrekareye 465 mililitre yağmur suyu düştü. Peki yağışların azalması tarımı nasıl etkileyecek? TÜSİAD tarafından yayımlanan “Sürdürülebilir Büyüme Bağlamında Tarım ve Gıda Sektörünün Analizi” çalışması bu soruya yanıt arıyor. Prof. Dr. Gökhan Özertan, Doç. Dr. Barış Karapınar, Dr. Tetsuji Tanaka, Nazan An ve Mustafa Tufan Turp tarafından hazırlanan rapora göre Türkiye’de yağışların azalmasıyla birlikte buğday, ayçiçeği, üzüm, kayısı ve fındık gibi birçok tarımsal ürünün üretiminde belirgin azalmalar yaşanacak. Boğaziçi Üniversitesi Ekonomi Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Özertan “İklim değişikliği sıcaklık ve yağış rejiminde değişikliklere neden olacak. Bu değişim birçok ürünün veriminde azalmalara yol açacak. Bu süreçte nüfus da artacak ve gıda ihtiyacının karşılanmasında bazı sorunlar yaşanacak. Bunun sonucu olarak da yapılan ekonomik modellemelere göre 2050 yılına kadar bazı tarımsal ürünlerin fiyatlarında yüzde 84’e kadar varan bir artış olacak.”Tarımsal üretim azalacak
Rapora göre, Türkiye’de tarımsal ürünlerin üretiminde 2030-2039 yılları arasında ortalama yüzde 6-7 oranında düşüş olacak. 2050 yılına kadar da bu oran yüzde 9’a kadar çıkacak. Ürün bazında incelendiğinde ise güneşlenme süresi artacağı için buğday ekim alanları daralacak ve doğal olarak üretimi yüzde 8 oranında düşecek. Yağış miktarındaki azalma ise mısırı olumsuz etkileyerek üretimde yüzde 9’luk kayba neden olacak. Sıcaklık artışı ise arpayı etkileyecek ve ekim alanları daralacağı için üretim de yüzde 2 oranında azalacak. Nemin artması ise ayçiçeği üretiminin yüzde 13 azalmasına neden olacak. Türkiye fındık, kayısı ve kuru üzüm üretiminde dünya lideri olarak biliniyor. Ancak kuraklık bu 3 ürünün de üretimini olumsuz etkileyecek. Çalışmaya göre 2021-2050 arasındaki dönemde fındık üretimi yüzde 10 oranında düşecek. Üretim alanları kıyı kesimlerinden yüksek yerlere kayacak. Taze kayısı üretiminde 2050 yılına kadar üretimde yüzde 40’lık bir kayıp bekleniyor. Bir başka ifadeyle kayısı nadir bulunan bir ürün haline dönüşecek. Yağış rejimindeki azalma yüzünden 30 yıl içinde üzüm üretiminde yüzde 20’lik kayıp bekleniyor. 
