CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun YSK’nın elinde olmayan seçmen bilgilerine sahip olduklarını söylemesi yeni bir tartışma başlattı. İktidar bloku CHP’nin nasıl olup da YSK’dan farklı bilgilere sahip olacağını tartışırken, partiden, her partinin aynı olanağa sahip bulunduğu açıklaması geldi. Kılıçdaroğlu’nun sözlerinin arkasında ise yürütülen özel çalışmalar yatıyor.
CHP erkene çekilmemesi halinde Haziran 2023’te yapılacak seçim için geçmiş yıllarda yaşanan tartışmaları da göz önüne alarak çalışıyor. Ajandasındaki en önemli başlıklardan biri de seçim güvenliği.
Elbette seçim güvenliği başlığı birçok alt başlıktan oluşuyor. Seçim günü alınacak tedbirler, seçim sonrasında sandıkların terk edilmemesi, sonuçların genel merkeze ulaştırılması bunlardan birkaçı. En önemli alt başlıklardan biri de seçmen listeleri.
Bugüne kadar hemen her seçimde CHP seçmeni, özellikle parti teşkilatının güçlü olmadığı kentlerde yeteri kadar önlem alınamadığını, mükerrer oy kullanma dahil seçmen kütüklerinden kaynaklı birçok usulsüzlük yaşandığını savundu ve partiyi yeterli önlem alamamakla eleştirdi. CHP 2023 seçimi için bu eleştirileri göz önüne alarak harekete geçti. Altılı masa da CHP’nin bu konuda elini güçlendirdi.
Suç duyurusu yapılmıştı
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun yapılan çalışmalara işaret ederek ellerinde YSK’dan daha fazla bilgi bulunduğunu söylemesi ise bu konudaki tartışmaları boyutlandırdı. İktidardan bunun mümkün olmadığı, CHP’nin bu konuya açıklık getirmesi gerektiği tepkisi gelirken, İçişleri Bakanlığı da CHP’nin YSK’da bulunmayan verileri nasıl elde ettiğinin açıklığa kavuşturulması için suç duyurusunda bulundu.
Her ay bir liste
CHP ise bu tepkilere ısrarla bütün partilerin aynı imkana sahip olduğu, kendilerinin YSK’nın verilerini işleyerek yeni bilgilere ulaştıkları karşılığını verdi.
CHP’nin bu konudaki en büyük şansı altılı masa. YSK seçime girme hakkı bulunan partilere yılda iki kez seçmen listelerini tüm bilgileriyle birlikte veriyor. Altılı masanın ortakları kendilerine gelen listeleri diğer beş partiyle de paylaşıyor. Böylece altılı masadaki her parti, sene başından bu yana her ay güncel listelere ulaşma olanağı buluyor.
Altılı masanın bu konuda bir ortak çalışma grubu bulunuyor. Çalışma grubu işe, seçim güvenliği konusunda rapor hazırlayarak başladı. Bu rapor doğrultusunda çalışmalar boyutlandırıldı. Şu aşamada üzerinde en çok durulan başlık, seçmen listelerinin kontrolü. Bu konudaki öncü parti ise CHP. Oluşturulan uzman çalışma grubu, listeleri taramak için bir filtre programı geliştirdi. Bu program sayesinde listeler detaylı biçimde taranıyor. Şüpheli görülen isimler konusunda parti teşkilatına talimat veriliyor. Böylece, örneğin 20 kişinin bulunduğu söylenen adreste gerçekten 20 kişinin yaşayıp yaşamadığı kontrol edilebiliyor. Bu adreste 20 kişinin yaşamadığı saptanırsa durum YSK’ya iletiliyor. YSK’nın verdiği bir sonraki listede söz konusu adresle ilgili değişiklik yapılıp yapılmadığı da kontrol ediliyor.
7 ayrı veri inceleniyor
Seçmen listeleri kontrol edilirken seçmenin adı, T.C. kimlik numarası, ana ve baba adı, doğum yılı, yeri, ikamet adresi dikkate alınıyor. Geçmişteki seçmen listelerindeki bilgilerle yeni bilgiler arasında fark olup olmadığı karşılaştırılıyor. Böylece değişiklikler saptanıyor. Özellikle ikamet adresi değişenler, mükerrer kayıtlar hemen saptanabiliyor. Kontrol süreci de daha sonra başlıyor.
Yabancı seçmen
YSK’nın elinde yabancı seçmenlerin vatandaşlığa ne zaman geçtiği konusunda bilgi bulunmuyor. İçişleri Bakanlığı bu verileri paylaşmadığı için CHP bu konuda da ayrı çalışma yürütmek zorunda.
Bu kapsamda listeler taranıyor. Doğum yeri Türkiye olmayan kayıtların listeye ne zaman eklendiğine bakılıyor. Yeni vatandaş olduğu anlaşılırsa hangi kentte bulunduğuna bakılarak oy kullanma hakkı bulunanların sayısına da ulaşılıyor.
Çok ileri yaşlarda olmasına rağmen ilk kez ya da ikinci kez oy kullanacağı saptanan kişilerle ilgili olarak da belediyeler üzerinden çalışma yürütülüyor. Böylece hayatını kaybetmiş olmasına rağmen listede bulunan seçmenler saptanıyor. Bunların listelerden düşülmesi sağlanıyor.
50 bin kayıt saptandı
Karşılaştırma ve filtreleme yöntemi ile bilgileri tamamen birbiriyle örtüşen 50 bine yakın mükerrer kayıt saptandı. Aynı yöntemle adres değiştirenler, ilk kez oy kullanacaklar, bunların nerelerde oturduğu, olağan dışı seçmen artışı ya da azalışı da saptanabiliyor. CHP’nin önceden farklı olarak yaptığı, her ay yeni listeler üzerinde tarama gerçekleştirmesi ve bunları adreslerde kontrol ettirmesi. Altılı masanın paydaşları da ayrıca listeler üzerinde çalışma yapıyor. CHP bu çalışmaları da kullanıyor ve kendi saptamalarını diğer partilere iletiyor.
Tüm bu çalışmaların ne kadar sonuç vereceğini ise seçim günü ve sonrasında görebileceğiz.
