İmralı’da terör örgütü PKK lideri Abdullah Öcalan’ı ziyaret eden DEM Parti'li TBMM Başkanvekili Sırrı Süreyya Önder, Van Milletvekili Pervin Buldan ve yerine kayyım atanan eski Mardin Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Türk’ten oluşan heyet, TBMM’deki partilerle görüşmelerini tamamladı. Görüşmelerin ardından yapılan açıklamalar “olumlu sinyaller” olarak yorumlandı.
Cumhur İttifakı ortaklarından MHP lideri Devlet Bahçeli’nin 15 Ekim’den bu yana Öcalan’a yönelik “PKK’ya silah bıraktırma ve örgütü tasfiye etme” çağrısıyla başlayan süreç, 26 Kasım’daki grup toplantısında “İmralı ile DEM grubu arasında yüz yüze temasın gecikmeksizin yapılmasını bekliyor, çağrımızı kararlılıkla tekrarlıyoruz” ifadeleriyle devam etmişti. Bahçeli en son 22 Aralık’ta da aynı açıklamalarını tekrarladı.
Bahçeli’nin çağrılarının ardından Adalet Bakanlığı, DEM Parti’nin PKK lideri Abdullah Öcalan ile görüşme talebine olumlu yanıt vermişti.
28 Aralık'ta gerçekleşen ziyaretin ardından heyet, konuya ilişkin açıklamada “İmralı’da Sayın Abdullah Öcalan ile 28 Aralık 2024 tarihinde kapsamlı bir görüşme gerçekleştirdik. Kendisinin sağlığı iyi, morali oldukça yüksekti. Kürt Sorununa kalıcı çözüm bulmaya yönelik yaptığı değerlendirmeler hayati önemdeydi" ifadelerine yer verdi. Açıklamada Öcalan’ın yedi maddelik mesajı da paylaşıldı:
- Türk-Kürt kardeşliğini yeniden güçlendirmek tarihi bir sorumluluk olduğu kadar tüm halklar için de kader belirleyici bir önem ve aciliyet kazanmıştır.
- Sürecin başarısı için Türkiye’deki tüm siyasi çevrelerin dar ve dönemsel hesaplara takılmadan inisiyatif alması, yapıcı davranması ve pozitif katkı sunması elzemdir. Bu katkıların en önemli zeminlerinden biri de şüphesiz TBMM olacaktır.
- Gazze ve Suriye’de yaşanan hadiseler göstermiştir ki, dışarıdan müdahalelerle kangrenleştirilmeye çalışılan bu sorunun çözümü artık ertelenemez bir hal almıştır. Bunun ciddiyetiyle doğru orantılı bir çalışmayı başarıya ulaştırmak için muhalefetin de katkı ve önerileri değerlidir.
- Sayın Bahçeli’nin ve Sayın Erdoğan’ın güç verdiği yeni paradigmaya, ben de pozitif anlamda gerekli katkıyı sunacak ehil ve kararlılığa sahibim.
- Heyet bu yaklaşımımı gerek devletle gerekse siyasi çevrelerle paylaşacaktır. Bunlar ışığında gereken pozitif adımı atmaya ve çağrıyı yapmaya hazırım.
- Bütün bu çabalarımız, ülkeyi hak ettiği düzeye taşıyacak ve aynı zamanda demokratik bir dönüşüm için de çok kıymetli bir kılavuz olacaktır.
- Devir Türkiye ve bölge için barış, demokrasi ve kardeşlik devridir.
Heyetin görüşme trafiği
İmralı ziyaretinin ardından DEM Parti heyeti TBMM’de yer alan partileri ziyarete başladı. Heyet ilk olarak 2 Ocak’ta TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş ve MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli ile görüştü.
DEM Parti heyeti ile Numan Kurtulmuş arasındaki görüşme yaklaşık 50 dakika sürdü. Sırrı Süreyya Önder, ziyaretin ardından açıklamasında, "Sayın Meclis Başkanı Numan Kurtulmuş Bey'i yaptığımız görüşme hakkında bilgilendirdik" dedi. Numan Kurtulmuş'un önerilerini dinlediklerini belirten Önder, "Genel değerlendirme yaptık. Fakat şimdi sayın Bahçeli ile devam edecek bu. Sanırım pazartesi CHP, AK Parti ve Meclis'te temsil edilen bütün partileri ziyaret edeceğiz. Bunun zamanlaması bu randevularla şekillenir. Bütün bu ziyaretleri yaptıktan sonra heyet olarak yine kapsamlı bir açıklama yapacağız. Onun için şimdi herhangi bir soru cevaba giremiyoruz" dedi.
İlk ziyaret edilen siyasi parti MHP oldu
Heyet ardından MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli ile bir görüşme gerçekleştirdi. Basına kapalı gerçekleştirilen görüşme yaklaşık 40 dakika sürdü. Görüşmenin ardından Önder, basın mensuplarının sorusu üzerine, görüşmenin olumlu geçtiğini söyledi.
Heyet 6 Ocak’ta ziyaretlerine devam etti. İlk görüşme Gelecek Partisi ile gerçekleştirildi. Görüşmenin ardından açıklama yapan Sırrı Süreyya Önder, "Yürüttüğümüz görüşmeler kapsamında bugün eski süreçte birlikte çalışma fırsatı yakaladığımız Sayın Ahmet Davutoğlu Hoca'yla görüştük. Biraz eski tecrübeleri paylaştık. Bizde olan bilgileri kendisine aktardık. Tavsiye, öneri, eleştiri, uyarılarını rica ettik. Biz kapsamlı açıklamayı Selahattin Bey'i de ziyaret ettikten sonra yapacağız." dedi.
Gelecek Partisi lideri Ahmet Davutoğlu ise, "Çok samimi bir istişare oldu. Geçmişte yaşananlardan nasıl dersler çıkarılması gerektiğini konuştuk. Çok önemli bir süreçten geçiliyor. Benim tavsiyem bu dönemde soğukkanlı bir şekilde, kamu düzenine saygı göstererek, derin tarih bilgimizden hareketle geleceğin güçlü Türkiye'sini inşa etmektir. Suriye ve Irak'taki gelişmeleri de gözden geçirdik." dedi.
Dolmabahçe heyeti ile görüşüldü
DEM Parti heyeti daha sonra Meclis'te AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler başkanlığındaki heyetle görüştü. AK Parti heyetinde, 28 Şubat 2015'teki Dolmabahçe Mutabakatı'nı açıklayan heyette yer alan AK Parti Genel Başkanvekili Efkan Ala'nın yanı sıra, Parti Sözcüsü Ömer Çelik ve Grup Başkanvekili Özlem Zengin de yer aldı.
Yaklaşık 1 saat 15 dakika süren görüşmeden sonra ortak açıklama yapılmazken, AK Parti Grup Başkanı Güler görüşmenin samimi ve verimli geçtiğini, gerekli görülmesi halinde ilerleyen süreçte açıklama yapılabileceğini belirtti.
AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler, salı günü yaptığı açıklamada ise gündemlerinde 'af gibi bir konunun olmadığını' söyledi. Güler, terör suçluları dahil genel af ve Abdullah Öcalan’a ev hapsi yolunun açılacağı iddialarına ilişkin “Bu olaylara şartlı, birbirine bağlantılı, ‘o olmazsa hiçbir şey olmaz’ gibi bir süreçle yaklaşmayı ben doğru bulmam. Af gibi bir konu da gündemimizde şu anda yok” açıklamasında bulundu.
DEM Parti heyeti daha sonra Saadet Partisi Genel Başkanı Mahmut Arıkan ve beraberindeki heyetle görüştü. Görüşmede DEM Parti heyeti, başlayan yeni süreçle ilgili Saadet Partisi'nin önerileri, çekinceleri ve eleştirilerini almak istediklerini belirtti.
Görüşme sonrası açıklama yapan Sırrı Süreyya Önder, "Barışı el birliğiyle tesis edeceğiz" dedi. Mahmut Arıkan ise, "Süreçle alakalı kaygılarımızı paylaştık. Bu bilgilendirmeleri yetkili kurumlarımızla görüşeceğiz. Kendilerine destek olmaya çalışacağız" ifadelerini kullandı.
7 Ocak ziyaretleri
Heyet 7 Ocak’ta TBMM'de CHP'yi ziyaret etti. Genel Başkan Özgür Özel ile olan görüşme saat 10.30'da başladı. CHP heyetinde, Özel'le birlikte Genel Sekreter Selin Sayek Böke, Genel Başkan Yardımcısı Gökçe Gökçen ve Grup Başkanvekili Gökhan Günaydın yer aldı.
Görüşme sonrası CHP lideri Özgür Özel açıklamasında “Türkiye’nin 50 yıldır süren sorununu ortadan kaldırmak daha fazla kayıplar vermemek için atılacak her adıma CHP olarak katkı sağlayacağımızı söylemiştik. Olumlu olumsuz gördüğümüz yönleri söyledik. Bizim tarihsel tutarlılığımız bu sürecin Meclis’in önderliğinde ilerlemesi gerektiğidir. Bundan sonraki süreçte atılacak adımlarda tüm siyasi partilerin içinde olduğu komisyon çalışmasına ihtiyaç var” ifadelerini kullandı.
DEM Parti heyetinden açıklamayı yapan Sırrı Süreyya Önder ise “Kapsamlı görüşme imkanı bulduk. Endişe ve itirazlar verilen destekler kadar anlamlı. Bütün toplumun geleceğini ilgilendirdiği için hepsi için çözüm bulmalıyız” dedi.
DEM Parti heyetinin sonraki ziyareti ise DEVA Partisi’ne oldu. Heyet, DEVA Partisi Genel Merkezi’ni ziyaret etti ve görüşme yaklaşık 2 saat sürdü.
Görüşme sonrası DEVA Partisi Genel Başkanı Ali Babacan Türkiye'nin sorunlarının çözümü için meşru zeminin demokratik siyaset olduğunu belirtti. 1 Ekim'den bu yana Türkiye'de 'yeni bir iklim' olduğunu belirten Babacan bu süreçteki 'çözüm' çabalarının kıymetli olduğunu söyledi. DEVA lideri "çözüm adımlarının arkasında olacaklarını" da belirtti.
Sırrı Süreyya Önder ise önceliklerinin 'şeffaflık' olduğunu belirtip heyetlerle görüşmeden sonra kapsamlı açıklama yapılacağını belirtti.
DEM Parti heyetinin son ziyareti ise Yeniden Refah Partisi’ne oldu. Yaklaşık 1 saat 20 dakika süren görüşmenin ardından yapılan açıklamada Yeniden Refah Partisi lideri Fatih Erbakan "Kendilerine bu ziyaretleri için teşekkür ediyoruz. Süreçle ilgili sahip oldukları bilgileri, kendi görüşlerini bizlere ilettiler. Bizimde süreçle ilgili sorularımıza cevaplar verdiler ve süreçle ilgili bizim taşıdığımız bir takım endişelerle ilgili de sorularımızı cevapladılar" dedi.
DEM Partili TBMM Başkanvekili Sırrı Süreyya Önder ise "Önerilerini aldık, ihtiyati şerh düştüğü konuları dinledik. Cevap olabildiklerimize cevaplarımızı ilettik. Çok doyurucu bir görüşmeydi. Tekraren bu kabulleri için teşekkür ediyoruz. Bu maratonun da sonuna geldik sizleri de çok yorduk, hakkınızı helal edin" diye konuştu.
Şimdi ne olacak?
İYİ Parti görüşme için DEM Parti'ye bir randevu vermedi. Heyet, tutuklu olan eski HDP Eş Başkanları Figen Yüksekdağ ve Selahattin Demirtaş, eski Diyarbakır Belediye Başkanı Selçuk Mızraklı ile eski Milletvekili Leyla Güven'i cezaevinde ziyaret edecek. Ziyaretin önümüzdeki hafta içinde olması bekleniyor.
Buldan ve Önder'in siyasi partilerle görüşmelerini bir rapor haline getirerek, ikinci kez İmralı'ya gitmesi ve Öcalan'a bilgi vereceği de iddia ediliyor. Öcalan'ın PKK'ya "silah bırakma çağrısı yapıp yapmayacağı" da bu görüşmede netleşecek.
