Anadolu Efes ve Deniz Yaşamını Koruma Derneği, İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Öğretim Üyesi Doç. Dr. Nur Eda Topçu danışmanlığında Denize +1 Nefes projesine imza attı. Proje kapsamında Marmara denizinde mercan nakli gerçekleştirerek, 2008-2019 yılları arasında iklim değişikliği nedeniyle %14’ü yok olan, denizlerin ‘‘yağmur ormanları” olarak bilinen mercan resiflerinin korunması ve çoğaltılması hedefleniyor.
Proje Anadolu Efes CEO’su Can Çaka, Anadolu Efes Genel Müdürü Onur Altürk, Deniz Yaşamanı Koruma Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Volkan Narcı ve Doç. Dr. Nur Eda Topçu tarafından Tavşan Adası açıklarında gerçekleşen bir etkinlikte tanıtıldı. Volkan Narcı öncülüğündeki dalış ekibi 1999 yılından bu yana periyodik olarak sıcaklık anomalilerine bağlı toplu ölümlerin gözlendiği sarı gorgon türünde mercanların naklini gerçekleştirdi.
"Her üç nefesten ikisini denize borçluyuz"
Etkinlikte konuşan Anadolu Efes Türkiye Genel Müdürü Onur Altürk projeye neden dahil olduklarını şu şekilde anlattı: ‘‘Biz dünya, gezegenle, havayla, suyla ilgili daha fazla ne yapabiliriz diye düşünürken Deniz Yaşamanı Koruma Derneği’ne rastladık ve onların tutkusu bizi çok etkiledi. Denizler bugün dünyanın oksijeninin büyük bir bölümünü sağlıyor, aldığımız her üç nefesten ikisini denize borçluyuz, mercan resifleri ise deniz altındaki yaşamın en az yüzde 25’e ev sahipliği yapıyor, onlara denizin yağmur ormanı deniyor… Denize +1 Nefes projesi ile de bu kapsamda mercan nakilleriyle biyoçeşitliliğin desteklenmesi, doğal ortamından kopmuş mercanların yaşama döndürülmesini amaçladık. Bugüne kadar hayata, sanata, lezzete +1 dedik, bugünden sonra denizdeki yaşam çeşitliliğine de +1 demek istiyoruz.’’
Göz yaşları karşısında derneğin hedefleri değişiyor
Deniz Yaşamanı Koruma Derneği aslen altı yıl önce su sporlarını gençlere ulaşılabilir kılmak hedefiyle kuruldu. İlk zamanlara Volkan Narcı ve ekibi Doç. Dr. Nur Eda Topçu’nun bilimsel çalışmaları için gerekli dalışları yaparak ona destek oldular. Bir gün bir dalışta denizin altındaki alarm verici manzara karşısında göz yaşlarına boğulan Eda Topçu’yu gören dernek ekibi onunla ele ele verip bir çare aramaya karar verdi. Böylece sportif faaliyetler için kurulan dernek deniz altındaki yaşamı kurtarmaya ve korumaya odaklandı.
"Marmara mercanlara ideal bir ortam sunuyor"
Doç. Dr. Nur Eda Topçu müsilajla birlikte iyice tehlikeye giren Marmara Denizi'nin özel çevre koruma bölgesi ilan edilse de bunun yeterli olmadığını söylüyor. Topçu Marmara denizinde iki su kütlesinin birbirine karışmadan aktığını hatırlatıyor ve bu sayede mevsimsel değişimlerden etkilenmeden yıl boyunca 15 derece civarında kalan suyun mercanlar için ideal şartlar yarattığını ve çok özel mercan bahçelerine ev sahipliği yaptığını anlatıyor. ‘‘Sadece mercanlar için değil birçok deniz canlısı için ideal bir ortam’’ diyen Topçu, Marmara denizi eşsiz olarak tanımlıyor ve ona sahip çıkılması gerektiğinin altını çiziyor.
Mercan nakli nasıl yapılıyor?
Dalgıçlar, mercan resiflerinin bulunduğu noktalara inerek zarar gören mercan parçalarını topluyor ve bunları en alt katmandan aldıkları Akdeniz suyu ile dolu kavanozlara koyuyor. Ardından bu kavanozlar, dalgıçlar tarafından tekneye çıkarılarak, burada 15 derecelik ısıyı korumak için özel dolaplarda muhafaza ediliyor. Toplanan mercan parçaları Tavşan Adası etrafından belirlenen noktalara yerleştiriliyor. Mercanlar, özel ve doğa dostu bir macun ile nakil öncesinde temizlenen kayalara sabitleniyor. Nakil sonrasında dalgıçlar, periyodik kontroller için bölgede 15 günde bir gözlem dalışı gerçekleştiriyorlar.
