Dünya Anadili Günü, 2000 yılından itibaren her yıl 21 Şubat’ta kutlanıyor. UNESCO'nun ilan ettiği bu gün, anadil ile ilgili farkındalığı arttırmak, çok dilliliği savunmak, dillerin unutulmasını engellemek amacı taşıyor. BM'nin paylaştığı verilere göre dünyada 7 binden fazla dil konuşulurken bu dillerin yüzde 40'ı da yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. UNESCO Dünya Tehlike Altındaki Diller Atlası’na göre Türkiye’de 18 dil yok olma tehlikesi altında olduğunu gösteriyor. Anadil konusunda çalışmalar yapan Dil Hakları İzleme Belgeleme ve Raporlama Ağı da (DHİBRA), 21 Şubat için bir açıklama yaptı. Türkiye'den 99 sivil toplum kuruluşu ve çeşitli kurumların imza attığı açıklama şu şekilde: “21 Şubat Uluslararası Anadili Günü vesilesiyle, anadilinin anlam ve önemi konusunda duyarlı sivil toplum özneleri olarak 2021 yılında da taleplerimizi dile getirmek için bir araya geldik. Türkiye’nin zenginliği olan tüm anadillerinin ve dilsel çoğulluğun herkes tarafından sahiplenilmesi ve desteklenmesi, farklılıklarımızla barış içinde bir arada yaşamanın güvencesidir. Dil hakları önündeki engellerin ortadan kaldırılması, demokrasinin olmazsa olmazlarındandır. Bu konuda duyarlı olması gereken devlet, toplum ve bireyler olarak herkesin üstüne büyük görevler düşmektedir. Yok olma tehdidi altındaki diller başta olmak üzere, farklı Türkiye dillerinin yaşaması için büyük fedakârlıkla çalışan kişi ve kurumların ülkenin kültürel zenginliğine katkısının kabul edilerek desteklenmesi gerektiğine inanıyoruz. Dil Hakları İzleme Belgeleme ve Raporlama Ağı’nın (DHİBRA) bileşenleri olarak bu bağlamda çağrımız şudur: 1) Anadilinin öğrenilmesi ve kamusal alanda kullanımı için daha özgürlükçü hukuki ve idari düzenlemeler yapılmalı ve mevcut düzenlemeler engelsiz ve kararlı bir şekilde uygulanmalıdır. 2) Yok olma tehdidi altındaki dillerin koruma altına alınması için somut adımlar atılmalı, bu konuda çalışan sivil toplum özneleri ivedilikle desteklenmelidir. 3) Ülkede kullanılan farklı anadillerine ilişkin üniversitelerde kurulan birimler (bölümler, anabilim dalları ve enstitüler) yaygınlaştırılmalı ve mevcut birimler kaynak ve kapasite açısından geliştirilmelidir. 4) Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından 2 Eylül 1990’da yürürlüğe giren ve Türkiye tarafından 2 Ekim 1995’te onaylanan Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin anadiline ilişkin üç maddesine Türkiye tarafından konulan çekinceler kaldırılmalıdır. Dil hakları, insan haklarının ayrılmaz parçasıdır! Tüm dünya dillerinin Anadili Günü kutlu olsun!''
Metne imza atan sivil toplum kuruluşları
