Motokurye Yunus Emre Göçer’in ölümüne neden olan Somali cumhurbaşkanının oğlu hakkında, ilk duruşmada karar çıktı. Sanık hakkında 27 bin 300 TL adli para cezası verildi. İstanbul Kuryeler Federasyonu Avukatı Akbay “Normalde 2 ayda yargılamanın bitmesi mümkün değil. Ayrıca ‘bilinçli taksir’den yargılanmalıydı” diyor. Benzer bir davada ise hem olayın ardından tutuklama kararı verildiği hem de sanığın 5 yıl hapis cezası aldığı görülüyor.
İstanbul Fatih’te motokurye Yunus Emre Göçer’e çarparak ölümüne yol açan Somali cumhurbaşkanının oğlu Muhammed Hasan Şeyh Mahmud hakkında, ‘taksirle ölüme neden olmak’ suçundan yargılandığı davanın ilk duruşmasında karar çıktı. Mahmud’a verilen 2 yıl 6 ay hapis cezası 27 bin 300 TL adli para cezasına çevrildi. Fren dahi yapmadan Göçer’e çarpan sanığa verilen cezanın paraya çevrilmesi kamuoyunda büyük tepki toplarken, motokuryeler de motorlarının arkasına “Bu kuryenin canı 27.300 TL” yazarak, söz konusu kararı protesto etti.
Somali Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud'un oğlu Muhammed Hasan Şeyh Mahmud, 30 Kasım 2023'te Kennedy Caddesi Aksaray istikametinde motosikletli kurye Yunus Emre Göçer’e arkadan çarpmış, çarpma neticesinde ağır yaralı olarak hastaneye kaldırılan Göçer 6 Aralık 2023 tarihinde vefat etmişti.
Tutuklama kararı verilmedi
Kaza sonrası olay yeri incelemesi ve ilk kusur değerlendirmesi yapan polisler Göçer’i şerit değiştirme kuralını ihlal ettiği gerekçesiyle kusurlu bulurken araç sürücüsüne kusur atfetmedi. Bu esnada hakkında tedbir kararı çıkarılmayan Muhammed Hasan Şeyh Mahmud'un 2 Aralık’ta yurtdışına gittiği anlaşıldı. Hatta Somali cumhurbaşkanı, o sırada hakkında tutuklama emri olmaması nedeniyle oğlunun ‘kaçmadığını’ savundu.
Ancak 7 Aralık 2023 tarihli bilirkişi raporuna göre, araç sürücüsünün asli kusurlu olduğu, motosiklet sürücüsünün kusurunun bulunmadığı tespit edildi. Adli Tıp Kurumu Trafik İhtisas Dairesi’nin 19 Aralık 2023 tarihli raporunda da yine sanık asli, Göçer ise tali derecede kusurlu bulundu.
Eşi şikayetini geri çekti
Diğer taraftan motokurye Göçer’in eşi Öznur Göçer 13 ve 15 Aralık'taki ifadelerinde sanıktan şikayetçi olduğunu, 20 Aralık'taki ifadesinde ise “bu aşamada herhangi bir şikayetinin bulunmadığını” beyan etti.
İlk duruşmada karar çıktı
16 Ocak’ta İstanbul 33. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görülen dosyanın ilk duruşmasında karar çıktı. Eşinin şikayetinin olmaması sebebiyle takdiren ½ indirim ile Mahmud’un önce 3 yıl hapis cezasına çarptırılmasına karar verildi. Ardından ⅙ oranında ‘iyi hal indirimi’ ile ceza 2 yıl 6 aya düşürüldü. Bu da 27 bin 300 TL adli para cezasına çevrildi.
“Bir raporun gelmesi bile 1-2 ayı buluyor”
İstanbul Kuryeler Federasyonu Avukatı Tahsin Akbay, Türkiye’de özellikle de büyükşehirlerde hiçbir dosyada ön soruşturma, soruşturma ve yargılama aşamalarının 2 ay içinde tamamlanamayacağını söylerken “Kamuoyu baskısı nedeniyle dava tarihi erkene alınmış olabilir. Bu hakimin takdirinde olan bir konu olmakla birlikte ‘adalete hızlı erişim’ bakımından düşünüldüğünde ‘hukuka uygun’ olduğu bile söylenebilir. Keşke tüm yargılamalar bu kadar hızlı yapılsa…” diyor.
Diğer taraftan uygulamada genellikle yaşanan süreci ise şöyle anlatıyor: “Normalde otopsi raporunun gelmesi 1-2 ayı buluyor. Trafik kazalarında bir kusur bilirkişi raporunun düzenlenmesi bile 1 ayı rahatlıkla geçiyor. Hatta bir evrakın bir yerden bir yere gitmesi bile bazen 2-3 hafta sürüyor.”
“Bilinçli taksirden yargılanmalıydı”
Bununla birlikte Akbay, benzer diğer dosyalarla karşılaştırıldığında, söz konusu olayda yargılamanın ‘basit taksir’ değil, ‘bilinçli taksir’den yapılması gerektiği görüşünde. “Basit taksir, failin sonucu öngörmediği ve istemediği durumlarda; bilinçli taksir ise failin sonucu öngördüğü ancak yine istemediği durumlarda uygulanıyor”
Peki, uygulamada hangi durumlarda bilinçli taksir hükümleri uygulanıyor, derseniz… Ehliyetsiz trafiğe çıkma; istiap haddi de denen, bir aracın yolcu taşıma sınırının aşılması; alkollü araç kullanma ve kırmızı ışıkta geçme gibi durumlarda. Ya da Akbay’ın da belirttiği gibi, seyyar satıcıların ve yayaların yoğunlukta olduğu, Avrasya Tüneli çıkışı sürücülerin sıklıkla durakladığı, yanda emniyet şeridi olan bir yolda. Tıpkı Yunus Emre Göçer’de olduğu gibi…
Bilinçli taksirin, verilecek ceza bakımından farkını ise şöyle anlatıyor Akbay: “Ceza, üçte birden yarısına kadar artırılır. Bu da 2 yıldan 6 yıla kadar hapis istemi yerine, 2 yıl 8 aydan 9 yıla kadar hapis istemi anlamına gelir. Ayrıca bilinçli taksir halinde, hapis cezası da para cezasına çevrilemez.”
“Neredeyse bir çay parası”
Ceza verilmesinin amacının “kişinin ıslahı” ve “toplum vicdanının rahatlaması” olduğunun altını çizen Akbay, “Emniyet Genel Müdürlüğü 2024’te yayınladığı listeye göre, trafikte drift atmanın cezası 32 bin 234 TL. Birinin ölümüne sebep olmanın ise 27 bin 300 TL…” diyor. Kurye Hakları Derneği Başkanı Mesut Çeki ise “Verilen adli para cezası günlük 30 TL’ye denk geliyor. Neredeyse bir çay parası!..” diyerek tepki gösteriyor.
Gidiş dönüş 30 bin TL
Bununla birlikte Türkiye’den Mogadişu’ya tek yön bilet yaklaşık 15 bin TL. Gidiş dönüş ise 30 bin TL yapıyor. Başka bir deyişle, Göçer’in ölümüne sebep olmanın bedelinin, Mahmud’un duruşmaya katılmak için harcayacağı yol masrafından daha az olduğu da söylenebilir. Tabii, Mahmud’un 12 Ocak’ta savunması alındıktan sonra duruşmalardan vareste (muaf) tutulmasına karar verildiğini de hatırlatalım.
“Para cezası hakimin takdiri”
Diğer taraftan verilen karar sonrası açıklama yapan Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, “Şikâyetçinin vazgeçmiş olması da böyle bir sonuç doğurdu” ifadelerini kullandı. Taksirle ölüme sebep olma suçunun şikayete tabi olmadığını söyleyen Akbay ise “Burada şikayet dosyaya katılma ve cezalandırılmanın istenmesi durumunda takdiri olarak sanığın üst sınırdan cezalandırılmasını sağlar. Bu bakımdan şikayetin olmaması hakimin takdirini etkileyebilecek bir durum” diyor. Bununla birlikte, duruşmada Göçer’in babasının şikayetçi olduğunu ve dosyaya katıldığını da ekliyor.
Son 2 yılda en az 126 ölüm
Av. Tahsin Akbay, Türkiye genelinde trafik kazası nedeniyle hayatını kaybeden motokurye sayısı hakkında da bilgi veriyor: “2022’de en az 58, 2023’te ise 68 motokurye vefat etti. Bunlar sadece tespit edebildiklerimiz… Bunların çoğunda fail ya ceza almıyor ya da adli para cezası alıyor. Kanunda öngörülen cezalar, ‘bir kereye mahsus öldürebilir’ anlamını mı taşıyor? Oluşan ‘cezasızlık algısı’nın önüne geçmek için alt ve üst sınırların artırılması gerektiğini düşünüyorum.”
Benzer bir davada 5 yıl hapis cezası verildi
Somali cumhurbaşkanının oğlunun Türkiye’den gitmesinden beş gün sonra, Türkiye’nin Mogadişu Büyükelçiliği’nden bir heyetin Somali Cumhurbaşkanı Mahmud ile görüştüğü ortaya çıktı. Ocak ayının başında ise Cumhurbaşkanı Erdoğan, Somali Cumhurbaşkanı Mahmud ile görüştü. Göçer'in eşi ise Öznur Göçer'in “Görüntüler ortaya çıkana kadar polis bize eşimin intihar ettiğini söyledi” demiş, tüm bunlar olayın örtbas edilmek istendiği yorumuna yol açmıştı.
Ankara’da yaşanan benzer bir trafik kazası ise tutukluluk hali, yargılama süresi ve verilen karar bakımından Göçer davasındaki farklılıkları ortaya koyuyor:
| Yunus Emre Göçer | M.S. |
| 38 | 66 |
| 2 çocuk babası | 3 çocuk babası |
| Olay sonrası tedbir uygulanmadı | 4-5 ay tutukluluk |
| ‘Basit taksir’den yargılandı | ‘Bilinçli taksir’den yargılandı |
| Yargılama 2 ay sürdü | Yargılama 1-1.5 yıl arası sürdü |
| 27 bin 300 TL adli para cezası | 5 yıl hapis cezası |
10 yılda 1 milyar doları aşkın yardım
2011’den bu yana Türkiye, Somali’ye 1 milyar doların üzerinde yardım yaptı. Türk şirketlerinin Somali’deki yatırımlarının toplam değeri ise 100 milyon dolara ulaştı. Bununla birlikte Mogadişu Uluslararası Havalimanı ve Mogadişu Limanı halen Türk firmaları tarafından işletiliyor; Mogadişu’daki Recep Tayyip Erdoğan Eğitim ve Araştırma Hastanesi ile Sağlık Bilimleri Fakültesi de Somali halkına hizmet veriyor.
1992 yılından bugüne kadar, 1.092 Somali vatandaşı burs olanaklarından yararlanarak Türkiye’de yükseköğrenim gördü. Ayrıca uzun yıllardır terör örgütü Eş-Şebab ile mücadele eden Afrika Boynuzu ülkesine, Türkiye askeri destek de veriyor. Şimdiye kadar 5 binin üzerinde Somalili asker, binin üzerinde özel harekât polisine eğitim verildi.
