571 yıllık bir geçmişe sahip Özel Fener Rum Okulu, yeni eğitim öğretim yılına Milli Eğitim Bakanlığı’ndan gelen bir yazıyla başladı. Yazıda, okul binasının yapılan analizler sonucu depreme karşı güçlendirme çalışmasına ihtiyaç duyduğu belirtiliyordu.
Dolayısıyla, binanın 90 günlük yasal süre gereği, aralık ayının ortalarında boşaltılması gerekiyor. Kırmızı tuğlalarla döşenmiş görkemli dış cephesi ve kuleli mimarisiyle Balat’ın simge yapılarından biri olan okul binası 143 yıllık tarihi bir yapı. 143 yıl önce Fener Rum Okulu’nun bu binaya taşınmasıyla kapılarını açtığında, 731 öğrenci okulda eğitim görüyordu.
Bugün ise, ortaokul 1’den lise sona, 2 ila 8 kişi arasında değişen sınıflarda, toplam 31 öğrenci bulunuyor. Okul, 80’li yılların sonunda geçirdiği zor zamanlardan bu yana ilk kez bu eğitim öğretim yılında 1.sınıfına yeni kayıt alamadı. Yönetim, yeni kayıt olmamasından dolayı endişe duyarken, okulların 8 Eylül’de açılmasından iki hafta sonra gelen yazıyla şu an çok daha büyük bir problemle karşı karşıya.
Öyle ki, Fener Rum Okulu’nun 143 yıldır bulunduğu binadan 90 gün içerisinde kendilerini misafir edebilecek yeni bir bina bulup ayrılması ve ardından güçlendirme çalışması yaptırması gerekiyor. Fakat tüm bunlar için okulun yeterli bütçesi yok. Okul müdürü Dimitris Zotos’la Fener Rum Okulu’nun geleceği hakkında konuştuk.
Bütçe 10 milyon euro’nun üstünde
Deprem analiz testlerini okul yönetimi mi yaptırmaya karar verdi?
Binamız 143 yaşında, tarihi bir yapı. Diğer okullar gibi, biz de deprem analiz testleri yaptırmamız gerektiğinin bilinceydik. Fakat, bu testlerin yapılması için yeterli bütçemiz yoktu. 2023’ün sonunda, Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin’in okulumuza yaptığı ziyarette durumu kendisine ilettik, ilgi gösterdi. Ardından, Bakanlığın talebiyle İstanbul Valiliği testleri yapacak firmanın bulunması için ihale süreci başlattı. Firma seçildi, 2024’ün ortalarına doğru da çalışmalar başladı. Röleve çalışması yapıldı, yerden, duvardan örnekler alındı, bilim kurulları gitti geldi. Bir yandan da, bina için bir restorasyon projesi de hazırlandı. Okulların açılmasından iki hafta sonra ise, testlerin sonucunun olumsuz çıktığı, güçlendirmeye ihtiyaç duyulduğu konusunda bir yazı aldık.
Şu anda binada, günlük kullanımımızda olmayan kule kısmında bazı sıkıntılar var, onun dışında büyük tehlikeler içeren kusurlar yok. Fakat genel olarak güçlendirmeye ihtiyacı var. 90 gün içerisinde, yani aralığın ortasına doğru boşaltmamız gerekiyor, öte yandan Milli Eğitim Bakanlığı’na ek süre verilmesi için talepte bulunmayı da düşünüyoruz.
Peki şimdi ne olacak?
Şu anda önümüzde iki sorunumuz var. Birincisi, okulumuzu birkaç sene misafir edecek yeni bir bina, ikincisi ise güçlendirme çalışmasını yaptıracak bütçe bulmamız. Nitekim, güçlendirmenin 10 milyon euro’nun üzerinde bir maliyeti bulunuyor. Bunu okulun ve Fener Rum Erkek Lisesi Vakfı’nın karşılaması mümkün değil. Rum cemaatinde bizim okulu birkaç sene misafir edebilecek yapılar var. Bu yapılardan bir tanesinin bir süreliğine okula tahsis edilmesi, akabinde de binamızın tamiratı yaptırılarak tekrar geri dönmemiz gerektiğini ilgili makamlara ilettik. Vakıflara, kiliseye, Patrikhane’ye ulaştık, şimdi yanıt bekliyoruz. Cemaat içinde çözüm bulunması gerekiyor. Bu sorun sadece okul mensuplarının değil tüm Rum cemaatinin sorunu. Ortada 571 senelik bir tarih var ve bu tarihe hepimiz sahip çıkmalıyız.
Cemaat içinde çözmek istiyoruz
Milli Eğitim Bakanlığı’na da destek olmaları için başvurdunuz mu?
Başvursak, olumsuz bir sonuçla karşılaşacağımızı düşünmüyorum. Fakat yük olmadan, bu sorunu cemaat içinde çözmek istiyoruz.
Bütçemiz kısıtlı demişken, Fener Rum Okulu’nun geliri nereden geliyor?
Maaşlar, ısınma, elektrik, yemek gibi temel masraflarımızı vakfın taşınmazlarından gelen kiralarla karşılıyoruz. Bunun dışında okulun ekstra bir geliri yok, çocuklardan ücret alınmıyor. Kimi zaman, Rum cemaatinden ya da Yunanistan’daki eski mezunlarımızdan bağış alabiliyoruz. Fakat bunlar küçük meblağlar, ihtiyaçlarımızı karşılayabilecek güçte değiller.
Peki bu süreçte, şu anda öğrencilerin eğitime devamı tehlike altında mı?
Hayır. Üzerimizde tarihi bir sorumluluk olduğu gibi, öğrencilerimizin de sorumluluğu var. Her ihtimali düşündük, fakat bunları şu anda dile getirmek istemiyoruz. Sadece şunu söylemek istiyorum, hiçbir öğrenci bu süreçte mağdur olmayacak. Şu an telaş içerisindeyiz, işin gerçeği bu. Sabah akşam bunu düşünerek ve bunun üzerine çalışarak vaktimiz geçiyor. Öte yandan, ben cemaatimizdeki ilgili makamlardan olumlu yanıt alacağımızı düşünüyorum. Onların da değerlendirmek için zamana ihtiyacı var, zira bir daireden, bir aileden bahsetmiyoruz. Bir okulun taşınması söz konusu.
Teklif gelse de ciddiye almayız
Şu anda okulda 31 öğrenci eğitim görüyor. Büyük bir yapıdasınız, kalan alan nasıl değerlendiriliyor?
Kullanım alanımız 3 bin metrekare, fakat okulda kalan alan diye bir şey yok. Bir zamanlar 731 kişiyken hangi alanları kullanıyorsak, şimdi de aynı alanlarımız mevcut. Sınıflarımız 2 kişilikse bile açılıyor. Okulda hiçbir alanımızı kapamadık.
Bina için sergi, müze, otel yapımı gibi teklifler geliyor mu size?
Hayır gelmiyor, bir eğitimci olarak beni bildikleri için böyle bir teklifte bulunmazlar. Gelse bile zaten ciddiye almayız.
Fener Rum Okulu, 1454 yılında, Patrik Gennadios ile Fatih Sultan Mehmet arasında yapılan anlaşma sonucu, Fener sınırları içinde kuruldu. Yüzyıllar içinde adı, “Patrikhane Akademisi” ya da “Rum Mekteb-i Kebiri” olarak da anıldı. Osmanlı İmparatorluğu’nun en yüksek mevkilerinde görev alan baştercüman, Eflak ve Boğdan beyleri, patrik ve yüksek din görevlileri, bu okuldan yetişti. Okul binası birkaç kez değişiklik gösterdi, bugünkü binasına ise 1882 yılında taşındı. Binanın mimarı, 19. yüzyılın en önemli mimarlarından ve aynı zamanda Fener Rum Erkek Lisesi mezunu Konstantinos Dimadis. Günümüzde, Fener Rum okulu dışında faaliyette olan 2 Rum okulu daha bulunuyor: Özel Zapyon Rum İlkokulu Ortaokulu ve Lisesi, Özel Zoğrafyon Rum Lisesi. Anne babasından biri Rum olan çocuklar bu okullarda eğitim alabiliyor.
Kaynak: Gazete Oksijen
