İTÜ Jeoloji Mühendisliği Bölümü’nden Prof. Dr. Cenk Yaltırak, depremin Ölüdeniz Fay Zonu’nun kuzey ucunda (Doğu Hatay Fayı), Doğu Anadolu Fay Zonu ile birleştiği alanda gerçekleştiğini söyledi. Yaltırak, “Bu alanın içinde merkezi bir fay var. Burada gerçekleşen 7.7 büyüklüğündeki deprem sebebiyle Pazarcık, Türkoğlu, Hatay fayı ve çevredeki tüm faylar hareketli şu an. Ancak yurt dışı kaynaklara baktığımızda ve şu an arazi modellerini karşılaştırdığımızda, merkez üssü Karasu Grabeni’nin doğu kenarı olarak görünüyor” dedi.
Pazarcık’ta aktif fay görünmüyor
Yaltırak, yurt içi kaynaklarda merkez üssünün Pazarcık olarak belirtildiğini de ekledi. “Verilen ilk merkez üssü Pazarcık’ın güneyindeydi. Ancak şu an en büyük ivmelenme Pazarcık’ta. Fakat aktif fay haritasına baktığımızda Pazarcık’ta görünen bir fay yok. 7.7’lik deprem, Şatırhöyük ile Çöçelli arasında bir fayda meydana gelmiş gibi görünüyor. Kesin olarak nerede gerçekleştiği deformasyon modellemesi ve yüzey araştırmaları sonucu belli olacaktır.”
Başka faylar da tetiklendi
Bölgede, 7.8’lik depremin ardından 6’nın üzerinde başka depremler gerçekleşti.
Yaltırak, bununla ilgili de “Depremin gerçekleştiği zonda mikroaktivite dağılımı var ve artçılar gerçekleşiyor. Ancak merkez üssünden 100 km uzaklıkta veya başka bir büyük deprem gerçekleşmişse bunların artçı olmama ihtimali var. Örneğin 6.7 büyüklüğündeki deprem böyle, artçı tanımına girmiyor. 7.7’lik depremin çevredeki diğer fayları deforme etmesi sonucu başka faylar da tetiklendi” sözlerini kaydetti.
17 Ağustos depreminden daha büyük ve etkili
Kahramanmaraş’taki depremin, 17 Ağustos 1999’da gerçekleşen 7.4 büyüklüğündeki depremden daha büyük olduğunu da ekleyen Yaltırak, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Zaten büyüklüğü daha fazla. 7.7’nin 7.4’ten 4 kat daha fazla enerjisi var. Bazı kaynaklar 7.8 hatta 7.9 bile diyor. Bu da etkisinin 17 Ağustos depreminden çok daha büyük olduğu anlamına geliyor. Zaten 99 depremi sadece Marmara bölgesini etkilemişti. Bu ise tüm Güneydoğu Anadolu Bölgesi dışında İskenderun Körfezi yani Hatay ve Adana da etkilendi.”
600-700 yıldır deprem yok
Yaltırak, depremin gerçekleştiği alanda, en son gerçekleşen depremleri de anlattı:
“Ölüdeniz Fay Zonu’nun biraz güneyindeki bir fayda 859 yılında Antakya Grabeni’nde, daha da güneyinde 1400’lerde, Suriye’ye doğru ilerleyince de 1100’lerde deprem gerçekleşti. 600-700 yıldır deprem olmadığından kırılma potansiyeli çok yüksek bir alan.”
“Hatay’a artık uçak inmesi mümkün değil”
Depremin ardından Hatay, Kahramanmaraş Ve Gaziantep havalimanları uçuşa kapatıldı. Bunlardan en dikkat çekeni de Hatay Havalimanı oldu.
Yaltırak Hatay’daki pistin durumunu “Kuzeyden gelen dalga ona dik bir katlanma gerçekleşti” sözleriyle açıklarken şunları söyledi: “Burası alüvyon bir zemin. Bu tip zeminlere 1-2 metrelik dolgu üzerine betonla pist inşa edemezsiniz. Oradan fay geçmiyor ama orada gerçekleşen yüzey dalgası nedeniyle zemin sağlam olmadığından deforme olarak katlanıyor ve zeminde açılmalar meydana geliyor. O piste güvenli şekilde onarılmadıktan sonra uçak inmesi mümkün değil artık.”
