Beyaz eşyası bozulan tüketiciler, sahte yetkili servis tehdidiyle karşı karşıya. İnternette marka adına çıkan numaraları arıyor ve yetkisiz servislerin eline düşüyorlar. Nitekim hem boşa ödeme yapıyor hem de ürünlerinden oluyorlar. Bu tuzağa düşmemenin yolu ise, SERBİS sisteminden numaraları kontrol etmek ya da garanti belgesinin üzerindeki numaralardan farklı bir adresi aramamak
Evinde buzdolabı ya da çamaşır makinesi, bir beyaz eşyası bozulanlar, makinenin çalışmamasından çok daha büyük bir problemle karşı karşıya: Sahte yetkili servisler.
İnternete markanın ismini ve yetkili servis yazdığınızda karşınıza çıkan ilk numarayı arıyorsanız, bu “yetkisiz servislerin” hedefi oluyorsunuz. Bunlar, genellikle ücretli sponsorlu reklamlar altında yer alıyor ve daha inandırıcı olmak adına 444 ya da 0850 ile başlayan numaralara sahip oluyorlar.
Evlere markanın yetkili teknik servisi gibi gelip, tamir ediyormuş gibi gözüküyor, bol sıfırlı rakamlar alıp hiçbir şey yapmadan dönüyorlar. Hatta, “Bozulan parça yanımızda yok” diyerek makineyi alıp giden ve bir daha geri getirmeyen, ya da makinenin orijinal parçalarını daha ucuzlarıyla değiştirip teslim eden ve ortadan kaybolan dolandırıcılar da var.
Öyle ki, kendisini Arçelik teknik servis çağırı merkezi olarak tanıtan, sahte bir numarayı aradık ve aramızda şöyle bir diyalog geçti:
Oksijen: Arçelik yetkili servis mi?
Sahte servis: Arçelik teknik servis çağrı merkezi buyurun.
Oksijen: Buzdolabımız arızalandı da, destek rica ediyorum.
Sahte servis: Tabii ki, kaç yıldır kullanıyorsunuz, garanti belgeniz var mı?
Oksijen: 5 yılı geçti, garantimiz yok.
Sahte servis: Peki o halde, garantiniz yoksa gelip bakacağız.
Oksijen: Garantimiz olsa gelmiyor musunuz?
Sahte servis: Evet, garantiniz devam ediyorsa biz ilgilenmiyoruz. Ana merkeze yönlendiriyoruz.
Oksijen: Siz de ana merkeze bağlı değil misiniz?
Sahte servis: Biz özel servisiz, ana merkezimiz de var. Fakat tabii ki parçalar Arçelik fabrikasından geliyor.
Oksijen: Ücreti nedir?
Sahte servis: 500 TL servis ücretimiz var, eğer parça değişmesi gerekiyorsa o sırada teknik elemanımız bilgilendirme yapıyor.
Oksijen: Evi eşyalı tuttuk, mal sahibine göstermemiz için bir belge ya da faturaya ihtiyacımız var, kesebilirsiniz değil mi?
Sahte servis: Tabii ki, servis formu bırakırız, ayrıca fatura da keseriz.
Peki bu dolandırıcılardan kendimizi nasıl koruyabiliriz?
Sahte yetkili servislere karşı, en önemli adımlardan biri Ticaret Bakanlığı’nın bu duruma yönelik önlem almak için oluşturduğu Servis Bilgi Sistemi (SERBİS) platformu. Bu sistem sayesinde, size en yakın yetkili servislerin numaralarını sorgulayabiliyor, sahte numaraların eline düşmüyorsunuz. Sitede, markanın adı, ürün seçimi, il ve ilçe bilgilerini girmeniz yeterli, ardından en uygun yetkili servisin iletişim bilgisini görebiliyorsunuz.
“Belge mutlaka alın”
Tüketici Hakları Derneği Başkanı Ergün Kılıç ise sahte yetkili servisleriyle ilgili tüketicileri şu şekilde uyarıyor: “İnternetteki numaralara güvenmek yerine, garanti belgesindeki numaraları aramalısınız. Ayrıca, evinize gelen elemanlara markadan bir çalışma belgesi olup olmadığını da sormanın faydası var. Elbette, bunun da sahtesi yapılabilir fakat tüketici olarak zaten bunu sormanız gerekiyor. Nitekim, yetkisiz müdahale mağduru yüzlerce kullanıcı var. Ürünlere yanlış müdahaleler sonucu hem paralarından oluyorlar hem de ürünler yetkisiz müdahale olduğu için garanti dışına çıkmış oluyor.”
Kılıç’a dolandırıldığını fark ettiği an bir tüketicinin ne yapması gerektiğini de soruyoruz. Kılıç, süreci şöyle özetliyor: “Fark ettiğiniz anda, Tüketici Hakem Heyeti’ne başvurmalısınız. Fakat işlem yapıldığına dair bu kişilerden mutlaka bir belge almış olmalısınız. Aksi takdirde, kanıt olmayacağı için heyet işleme alamaz. Heyete belgeyi teslim ettiğinizde, hukuki süreç başlar ve paranızı geri alırsınız. Bu arada, firmayla da iletişime geçmenizde fayda var. Onlar da, hukuki bir süreç başlatabilirler.”
Şikayetvar platformunda da sahte yetkili servis mağdurlarının şikayetleri bulunuyor. Şikayetlerden örnekler:
- “Bozulan Siemens marka bulaşık makinesi için Siemens yetkili servis yazıp maalesef en yukarıda olan 444 61 31 numara üzerinden 0850 307 01 30 numarasına yönlendirildik. 2 genç eve gelip makinenin anakartının yandığını ve 17 bin 190 TL karşılığında değişeceğini, ödediğimiz parayı da elektrik şirketinden alabileceğimizi söylediler. Pos cihazından parayı çektiler. Makineyi götürdüler ve cumartesi günü getireceklerini söylediler. Cumartesi gelmeyince ve olayları düşününce pazartesi yanıltıldığımızı anladık. Pazartesi aradığımızda açmadılar, açtıklarında da getireceklerini söylediler. Salı günü makineyi getirip apartmana atmışlar. Tamir etmedikleri gibi içindeki 2017 model motoru 2011 modelle değiştirmişler.”
- “İnternet arama motorunda Arçelik servis olarak geçen 850 303 12 98 hattını arayarak Arçelik marka buzdolabım için servis talebinde bulundum. Arçelik servis üniforması giyen iki kişi evime geldi. Buzdolabımın motorunun yandığını ve fiyatının 40 bin TL olduğunu söyleyerek motoru değiştirdiler. Kredi kartıyla ödeme kabul etmeyip kendi verdikleri H.Ü. kişisinin ilanına atmamızı istediler. Ödemeyi alıp fatura ve garanti gibi evrakları WhatsApp üzerinden bize atacaklarını söyleyerek evden ayrıldılar. Hiçbir evrak vermeden ayrıldıkları ve parayı ısrarla nakit almak istedikleri için durumdan şüphelenip Arçelik servis şubesine gittiğimizde bu kişilerin Arçelik’ten gelmediklerini ve herhangi bir arıza kaydımızın da olmadığını öğrendik.”
- “Bosch Müşteri Hizmetleri telefon numarasını internetten arattığımda ‘0850 303 1298’ olarak karşıma çıktı. Aradığımda Bosch Müşteri Hizmetleri olup olmadığını sordum, ‘Bosch Yetkili Servis Merkezi’ şeklinde yanıt verildi. Arızalanan Bosch marka çamaşır makinemiz için servis talebinde bulunduk. Gün içinde hemen servis geldi. Makinenin rezidansı değiştirildi. 9 bin 200 TL ödeme yaptım ancak ne servis fişi ne de ödeme makbuzu verdiler. Kazan temizliği için makineyi çalıştırıp gittiler. Ancak 45 dakika sonra banyo duman içinde kalmış, makine aşırı ısınmış ve deterjan çekmecesi ısıdan deforme olmuştu. Fişi çekip hemen servisi aradım. Yarın gelip bakacaklarını söylediler. Ama ne o gün ne de sonra, hiç gelmediler.”
Diğer dolandırıcılık metodları
● IMEI kaydı dolandırıcılığı
Dolandırıcıların yeni metotlarından biri, yurt dışından alınan telefonlar için IMEI kaydı adı altında ücret almak. Yurt dışından alınan bir telefonun resmi olarak IMEI kaydını yaptırmak, 45 bin 614 lira. Dolandırıcılar da bundan faydalanıyorlar. Özellikle Instagram hesapları üzerinden sosyal medyada yoğun reklam kampanyaları yürüten dolandırıcılar, yurt dışından alınmış telefonların IMEI kaydını çok daha ucuza yaptıklarını öne sürüyorlar. Biz de bu hesaplardan biriyle temasa geçtik. 33 bin takipçili hesap, 5 bin liraya IMEI kaydı yaptığını öne sürüyor. Bunu nasıl yaptığını sorduğumuzda ise “e-Devlet’e erişiminin olduğunu” iddia ediyor. Şikayetvar’da IMEI kaydı iddiasıyla dolandırıldığını söyleyen onlarca şikayet var. Hatta bazı kişilerden alınan ilk paraya ek olarak çeşitli bahanelerle ekstra ücret istenmiş, defalarca ödeme yaptırılmış.
● Finansal dolandırıcılıklar
Son aylarda dolandırıcıların en çok başvurduğu yöntemlerden bir diğeri, Koç Holding ya da Baykar gibi toplum nezdinde belli bir itibara sahip olduğunu düşündükleri şirketler veya ünlülerin adı altında reklam vererek yatırım fonu gibi davranmak. Bu tür dolandırıcılara YouTube reklamlarında bile denk gelmek mümkün. Sistem genelde şöyle işliyor: Yapay zeka aracılığıyla üretilmiş sahte reklam videosunda kamuoyunca tanınmış figürler hiç var olmayan bir yatırım fonunun reklamını yapıyor. Alternatif olarak, büyük firmaların ya da devlet kurumlarının adının kullanımıyla gerçekte olmayan halka arzlardan, yatırım ve kazanç fırsatlarından bahsediliyor. Hangi taktik izlenirse izlensin, reklamlardaki uzantıya tıklandığı zaman kişisel bilgilerin talep edildiği bir forma yönlendiriliyorsunuz. Bu form da doldurulduğu takdirde dolandırıcılar telefon aracılığıyla kurbanlarına ulaşıyor ve farklı vaatlerle insanlardan para alıyor.
13 bin dolarlık dolandırıcılık
Bazı dolandırıcılar henüz bu ilk aşamada ortadan kaybolurken bazıları gerçek bir borsa platformundan farksız web siteleriyle insanları kandırmaya devam ederek ödeme üstüne ödeme alıyorlar. Şikayetvar’daki yüzlerce şikayetten birinde dolandırıcılık mağduru, banka hesabından ilk etapta 7 bin dolar gönderdiğini, kendisini bir borsa platformuna yönlendirdiklerini, buraya kaydolunca da kendisine bir yatırım danışmanı atandığını söylüyor. Mağdurun güveni, Binance hesabına 100 dolarlık bir işlemle artıyor. Platformda portföyünün karda olduğunu gören mağdur, yatırım danışmanı kisvesi altındaki kişi tarafından sürekli daha fazla para yatırmaya zorlanıyor ve “Yatırım yaptığınız tutar kadar bonus kazanacaksınız” vaadiyle kandırılıyor. 6 bin dolar değerinde kredi çekip bunu da yatırdığını söyleyen Şikayetvar kullanıcısı, yatırdığı kaynağın öz sermayesi olmadığı gerekçesiyle bonus alamayınca platformun gerçek bir borsa olmadığını anlıyor.
8 bin lira verene 10 bin dolar vaadi
Reklamlarla çok karşımıza çıkmıyor ama yasa dışı faaliyetlerin de yer yer yürütüldüğü Telegram’da da yeni bir metot var. İsminin ardına “finans”, “güvence” gibi ibareler alan ve binlerce üyeye sahip kanallar, yabancı ülkelerdeki kripto hesaplardan çalınan kripto paralarla insanlara “bakiye” aktardığını öne sürüyor. İsteğe göre tarafınıza ödeme kripto para olarak yapılabileceği gibi, fiziki para transferi olarak da yapılıyor iddiaya göre. Eğer kripto parayı tercih ederseniz, dolara endeksli USDT isimli coin üzerinden ödeme yapılıyor. Fiyat listesi ise şöyle: 700 USDT (28 bin 623 lira) için 1000 lira, 1000 USDT (40 bin 890 lira) için 1400 lira, 2 bin USDT (81 bin 780 lira) için 2 bin lira, 5 bin USDT (204 bin 450 lira) için 3 bin lira, 10 bin USDT (408 bin 900 lira) için ise 8 bin lira. Elbette bu vaadin de tıpkı diğerleri gibi hiçbir gerçeklik payı yok. Dolandırıcı, tarafınıza illegal olarak kiralanmış bir IBAN adresi iletiyor, parayı gönderdiğinizde ise engelleniyorsunuz.
Alışveriş dolandırıcılıkları
Dolandırıcılıklardan bir başkası ise sahte alışveriş platformları aracılığıyla yapılıyor. Sosyal medya mecraları üzerinden verilen reklamlarla dolandırıcılık kurbanlarının dikkati çekiliyor. Taktikler çeşitli: Bazıları ürünleri indirimli fiyatla çok ucuza sattığını öne sürüyor, bazıları kampanya çerçevesinde sadece kargo ücretiyle ürün sattığını iddia ediyor. Bazıları ise doğrudan bilindik alışveriş platformlarının kodlarını kopyalayarak yarattıkları geçici alan adlarını dolandırıcılıkta kullanıyor. Fakat biraz dikkatli bir göz, site isminin platformlardan alakasız olduğunu ve ödeme sekmesinde ödemenin belirtilen IBAN numarasına yapılmasına yönelik talimattaki tuhaflığı hemen fark edebilir.
Kaynak: Gazete Oksijen
