6 Şubat'ta meydana gelen ve bölgede son yüzyılda yaşanan en büyük doğal afet olan ikiz depremler nedeniyle evsiz kalan milyonlarca depremzede, oy kullanmak için bir zamanlar yaşadıkları şehirlere geri dönmek zorunda. Ancak bu bazıları için zorlu bir süreç olacak. Müzeyyen Bahap, 14 Mayıs'ta yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimlerinde oy kullanmak için yaklaşık 321 km yol kat etmeyi planlıyor. Kendisi, ülkenin büyük bir bölümünü vuran büyük deprem nedeniyle evsiz kalan ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 20 yıllık iktidarının bitirebilecek seçimde belirleyici bir rol oynayabilecek milyonlarca seçmenden biri. Şu anda liman kenti Mersin'de bir öğrenci yurdunda yaşayan Bahap, "Ne olursa olsun oy kullanmak zorundayız" dedi. Ayrıca, depremlerde büyük ölçüde yıkılan ve Türk entelektüelleri ve sanatçıları için bir sığınak olarak bilinen Samandağ'da ilk kez oy kullanması için genç kızını da götürecek.
Ülkede yapılacak son bir nesil içindeki en önemli seçim, Türkiye'de son yüzyılda yaşanan en büyük felaketin ardından geliyor. Bu yılın başlarında Türkiye ve Suriye'de 56 binden fazla insanın ölümüne neden olan depremler, yakın tarihin en sıra dışı seçimlerinden birine zemin hazırladı. Felaket, sınırın Türkiye tarafındaki tüm şehirlerini boşalmasına neden oldu ve milyonlarca insanı konteynırlara, çadırlara, otellere ve akrabalarının evlerine sığınmak üzere ülkenin dört bir yanına dağıttı.
Şimdi yüz binlerce insan oylarını kullanmak için deprem bölgesine geri dönmenin bir yolunu bulmaya çalışacak ve felaketin neden olduğu kitlesel travma, kıl payı farkla sonuçlanması beklenen bir seçimde belirleyici olabilir.
600 bin kişi Mersin'e gitti
Yüksek Seçim Kurulu'na göre deprem bölgesinde yaşayan dokuz milyon seçmenden sadece 133 bini seçmen kaydını başka bir ile taşıdı. Türkiye'deki kayıtlı seçmenlerin yaklaşık yüzde 14'ü deprem bölgesinde yaşıyor ve bunlar arasında hem hükümet hem de muhalefet destekçileri yer alıyor. Bir milyondan fazla seçmen, nüfusun büyük ölçüde azaldığı Hatay'da yaşıyor. Türkiye'nin ışıltılı Akdeniz kıyısında bir milyondan fazla insanın yaşadığı Mersin, ülkedeki yer değiştirme krizinin merkezinde yer alıyor. Yerel yetkililere göre, 6 Şubat depremlerinden sonraki günlerde 600 binden fazla insan şehre akın etti. Yaklaşık 400 bin kişi şehirde kalmaya devam ediyor.
"Psikolojik olarak hazır olmayacaklar"
Şimdi, Türkiye'nin ana muhalefet partisi tarafından kontrol edilen şehir yönetimi, mağdurların memleketlerinde oy kullanmalarına yardımcı olmak için otobüsler göndermeye hazırlanıyor. Ancak belediye yetkilileri herkesi gönderecek kapasiteye sahip olmadıklarını söyledi. Belediye Başkanı Vahap Seçer bir röportajında, "Birçok depremzede oy kullanamayacak çünkü ya illerine geri dönecek imkanları olmayacak ya da harap olmuş memleketlerine geri dönecek yürekleri olmayacak. Psikolojik olarak hazır olmayacaklar" diye konuştu.
Çoğu depremzede için oy kullanmak, paramparça olmuş hayatlarının ortasındaki bir başka zorluk. Depremlerden birinin merkez üssüne yakın Elbistan kasabasından 43 yaşındaki Fadime Maden, kurtarılıp Mersin'e kaçmadan önce sekiz saat boyunca evinin enkazı altında kaldı. Şimdi, evini kaybeden binden fazla insanla birlikte şehrin kenarındaki beton ve demir depolardan oluşan bir komplekste yaşıyor. Günlerini, diğer kadınlarla birlikte geçimlerini sağlamak için sattıkları pelüş hayvanları dikerek geçiriyor. Uzun zamandır muhalif bir seçmen olan kadın, oy kullanmak için evine dönmek istediğini ancak otobüs ya da tren bileti alacak parası olmadığını söylüyor. Maden, "Durumumuz yüreğimizde bir sızı. Kimse 'bu insanlar ne yapacak' diye düşünmüyor" dedi.
Seçim yarış kızıştı
Depremler Erdoğan'ın oy oranlarında ilk başta bir düşüşe neden olduancak son haftalarda yarış yeniden kızıştı ve Cumhurbaşkanı en büyük rakibi olan 74 yaşındaki muhalefet lideri Kemal Kılıçdaroğlu ile hemen hemen başa baş gidiyor. Önde gelen kamuoyu araştırma şirketlerinden MetroPOLL'ün yakın zamanda yaptığı bir anket, halkın depreme müdahaleye ilişkin değerlendirmesinin büyük ölçüde parti çizgisinde ayrıştığını, iktidar partisinin mevcut destekçilerinin Erdoğan'ın deprem bölgesinin yeniden inşasına yardımcı olmak için hala doğru adam olduğunu söylediğini gösterdi. Erdoğan geçtiğimiz günlerde yaptığı bir konuşmada "Kaybettiğimiz insanları geri getiremesek de, deprem mağduru kardeşlerimize en kısa zamanda yeni evler teslim etmeye kararlıyız" dedi.
Hataylı pek çok kişi gibi Bahap da Türkiye'nin ana muhalefet partisi Cumhuriyet Halk Partisi'ni (CHP) uzun süredir destekliyor ve oyunu Kılıçdaroğlu'na vermeyi planlıyor. İlk kez oy kullanacak olan kızı Miray, kimi destekleyeceği sorulduğunda sadece gülümsedi. Ailenin geleceği son derece belirsiz. Bahap'ın ortanca çocuğu 14 yaşındaki Berfin hala depremin travmasını yaşıyor. Her gece, 6 Şubat'taki ilk depremin saati olan 4:17'den hemen sonra, sabah 4:18'e kadar uyuyamıyor. Ayrıca okula dönmeye de hazır olmadığını anlattı. Okulunun yıkıldığını anlatan Berfin, "Okulum yıkıldı. Birçok arkadaşım ölü bulundu. Diğerleri hala kayıp. İşte bu yüzden hazır değilim" ifadelerini kullandı.
