22 Kasım 2024, Cuma Gazete Oksijen
Haber Giriş: 23.12.2022 04:30 | Son Güncelleme: 31.12.2022 18:08

Bu yıl ufukta neler görünüyor?

2023 yılında dünyayı sarsacak veya hafif sallayacak olaylar
Uganda’nın Nyege Nyege festivali kıtanın dört bir yanından elektronik müzik severleri ağırlıyor. Badru Katumba/Agence France-Presse — Getty Images
Uganda’nın Nyege Nyege festivali kıtanın dört bir yanından elektronik müzik severleri ağırlıyor. Badru Katumba/Agence France-Presse — Getty Images

Masha Goncharova

“Savaş dediğin ne işe yarar?” Vietnam Savaşı sırasında ABD’li müzisyen Edwin Starr’ın ortaya attığı bu sorunun cevabı değişmedi: “Hiç!” Ne var ki ABD’nin 50 yıl önceki ölümcül kibrine dair bir şarkı Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’i Ukrayna işgalinden alıkoymadı.

Ukrayna Savaşı’nı saymasak bile 2022 pek teselli veren bir sene olmadı: Haziran’da Yüksek Mahkeme Roe v. Wade kararını bozarak ABD anayasasındaki kürtaj hakkını kaldırdı; ağustosta Pakistan’daki sel yüzlerce köyü yıktı, yaklaşık bin 500 kişi ölürken 33 milyondan fazla insanı etkiledi; eylülde Windsor Hanedanı’nın en istikrarlı ve olaysız üyesi Kraliçe II. Elizabeth öldü ve pound Amerikan dolarına karşı rekor değer kaybetti. Yılın sonuna doğru dünyanın her yerinden merkez bankaları enflasyonu düşürmek için faiz artırdı ve küresel resesyon ihtimaline karşı uyardı. 2023 ufukta göründü. Japonya’da dünyanın en büyük deniz üstü rüzgar çiftliğinin hizmete açılması, The Walt Disney Company ve Warner Brothers’ın 100. doğum günleri, Nepal’de köpek festivali gibi inat ve yaratıcılık hikayeleri bizleri bekliyor.

Ocak

Hırvatistan
1 Ocak

Hırvatistan Avrupa Birliği’ne katıldıktan yaklaşık on yıl sonra euro’ya geçerek vizesiz Schengen bölgesinin parçası oluyor. Balkan ülkesi Euro Bölgesi’ndeki resesyon ihtimaline rağmen Adriyatik kıyısına gelecek turistler sayesinde yeni süreçten faydalanmayı umuyor.

İtalya
16 Ocak

Venedik şehre gelen “günübirlikçilerden” ücret almaya başlıyor. Kent yetkilileri şehrin kırılgan altyapısına yük getiren ziyaretçilerin sayısını kısıtlayacak bir tedbir için Covid-19 pandemisi öncesinden beri çalışıyordu. Söz konusu ücret şehirde o günkü kalabalığın boyutuna göre 3 ila 10 euro arasında değişecek.

Venedik şehri 16 Ocak’tan itibaren günübirlik ziyaretçilerden ücret alacak.
Francesca Volpi for The New York Times

ABD
23 Ocak ve 4 Nisan

Hollywood’un iki devi yüz yaşını deviriyor: Elbette Warner Brothers ve Disney’den söz ediyoruz! İki stüdyo da eğlence parkları, video oyunlar, televizyon kanalları ve yayın platformlarını kapsayan ve bütün yıla yayılacak geniş çaplı kutlamalara hazırlanıyor.

Disney Stüdyoları 100. yılını kutlayacak. Octavio Jones/Reuters

Şubat

Avustralya
17 Şubat-5 Mart

Gökkuşağı renkli bayrağınızı alıp eğlenceyi başlatın: WorldPride Sydney’e geliyor. 17 günlük festivale 500 binden fazla kişinin katılması bekleniyor. Ancak LGBTQ topluluğunun bütün üyeleri durumdan memnun değil. Bazı yorumcular bilet fiyatları sebebiyle etkinliği “elitist” olmakla eleştirdi. Örneğin üç günlük insan hakları konferansına genel giriş ücreti bin 497 dolar; Bondi Plajı’ndaki partinin biletleri ise 179 dolardan başlıyor.

ABD
12 Şubat

2016’daki son albümü “Anti”ye kadar 2000’li yıllar boyunca Billboard listelerinde başı çeken Rihanna 2018 Grammy Ödülleri’ndeki son performansından yaklaşık beş sene sonra sahnelere dönüyor. Dünyanın en çok izlenen müzik etkinliklerinden olan Super Bowl devre arası şovunda sahne alacak. Bu etkileyici hamle şovun ana sponsorluğunu Pepsi’nin elinden alan Apple Music için de bir nevi gövde gösterisi anlamına geliyor.

Barbadoslu Rihanna Super Bowl’un devre arasında sahne alacak. Calla Kessler for the New York Tımes

Mart

ABD
12 Mart

Amerika’da saatler muhtemelen son kez ileri alınacak. Onaylanması halinde Gün Işığını Koruma Yasası ABD’de gün ışığı tasarrufuna uygun saat düzenini kalıcı hale getirecek. Tasarının destekçilerinden Florida Valisi ve Cumhuriyetçi Senatör Marco A. Rubio aydınlık saatlerin artmasıyla trafik kazalarının azalacağını, soygun oranının yüzde 27 düşeceğini ve enerji kullanımının gerileyeceğini söylüyor.

Nisan

Fransa, İspanya ve ABD
8 Nisan

Pablo Picasso’nun 50. ölüm yıl dönümü etkinlikleri kapsamında dünyanın her yerinden müzeler Paris Musée National Picasso ile ünlü ressamın torunu Bernard-Ruiz Picasso’nun düzenlediği “Picasso Anması 1973-2023” etkinliğine katılacak. Öne çıkan tarihsel sergiler arasında Antibes’deki Picasso Müzesi’nin “Picasso 1969-72: Sonun Başlangıcı” (8 Nisan-25 Haziran), New York Guggenheim Müzesi’ndeki “Genç Picasso Paris’te” (12 Mayıs-7 Ağustos) ve Madrid Casa de Velázquez’deki “Picasso Velázquez’e karşı” (eylül-kasım) programları yer alıyor.

MAYIS

İngiltere
6 Mayıs

Bir keresinde kral olma ihtimalini “korkunç derecede acımasız” bir deneyim olarak tanımlayan III. Charles Westminster Abbey’deki törenle tacını giyecek. Kendisi de bir milyarder olan III. Charles ayrıca 34.3 milyar dolarlık krallık mirası için vergiden muaf tutuluyor. Buckingham Sarayı Charles’ın taç giyme töreninin kısa – bir saatten biraz fazla – tutulacağını söyledi. Annesinin taç giyme töreni yaklaşık üç saat sürmüş, merasime devlet erkanından 8 bin civarı isim katılmıştı.

Kral III. Charles taç giyecek. Andrew Testa for The New York Tımes

Haziran

Mısır
30 Haziran

Kahire’nin doğusundaki 30 milyar dolarlık projenin tamamlanmasıyla Mısır’ın yeni idari başkentinin inşasında ilk aşama geride kalmış olacak. Yeni başkent nüfusun aşırı kalabalık olduğu Kahire’nin sakinleri için istihdam ve konut açısından pratik çözümler sunuyor. Afrika’nın ikinci büyük spor kompleksi olan Olimpiyat Kenti gibi iddialı planlar da var. Mısır 2036 Olimpiyatları adaylığı için bu tesisi ön plana çıkarmak istiyor.

Mısır’ın yeni idari başkentindeki al- Fattah al-Alim Camisi. Mohamed El-Shahed/Agence France- Presse- Getty Images

Temmuz

Litvanya
11-12 Temmuz

30 NATO üyesi Rusya sınırından sadece 222 kilometre uzaktaki Vilnius’ta bir araya geliyor. Toplantı Baltık ülkesi Litvanya’nın ev sahipliği yaptığı en büyük zirvelerden biri olurken yaklaşık 30 milyon euro’ya mal olacak.

Jamaika
24-28 Temmuz

Uluslararası Deniz Yatağı Otoritesi (ISA) derin deniz madenciliğine ilişkin uluslararası kuralları yürürlüğe koyuyor. Yeni yeni büyüyen sektör özellikle elektrikli otomobil bataryaları için hayati bir bileşen olan nikel gibi madenlerin çıkarılmasını hedefliyor. Pasifik ülkeleri, bilim insanları ve Greenpeace gibi örgütlerden oluşan bir ittifak ISA’yı acele etmekle suçluyor ve sektörün uygulamalarının ertelenmesi için çağrı yapıyor. İttifaka göre derin deniz madenciliği dünyanın en kırılgan ekosistemlerinden birini mahvedecek.

Ağustos

Dünya

Dört Airbnb jürisi dünyanın en ilginç 100 ev fikrini seçiyor. Airbnb OMG! Fonu sponsorluğundaki yarışma yüz kişiye “dünyanın el çılgın mekanlarını” inşa etmeleri için 100 bin dolar veriyor. Bugüne kadarki kazananlar arasında Idaho’daki bir patates otel ve Portekiz’de 1960’lardan kalma nostaljik bir kamp otobüsü yer alıyor.

Finlandiya
23-25 Ağustos

Dünyanın her yerinden hayali gitar çalma şampiyonları Air Guitar Dünya Şampiyonası için Oulu’da buluşuyor. 1996’dan beri düzenlenen organizasyonda geçen yıl 3 bin 500’den fazla seyirci yer aldı. Peki Finlandiya’nın ev sahipliği yaptığı başka uluslararası spor etkinliği var mı? İyi ki sordunuz: Bataklık Futbolu Dünya Şampiyonası, Cep Telefonu Fırlatma Şampiyonası ve Oyuncak Atla Koşma Şampiyonasını sayabiliriz.

Air Guitar Dünya Şampiyonası Finlandiya’nın Oulu kentinde düzenleniyor. Sirja Majaluoto/Oulu August Festival

 

Eylül

ABD

Whitney Müzesi’nin ressamlar, tarihçiler ve küratörler için Bağımsız Eğitim Programı öğrencileri Roy Lichenstein Vakfı’nın desteğiyle seçkin bir dershanede eğitime başlıyor. Greenwich Village’deki 835 metrekarelik üç katlı mekan ünlü ressamın 1997 yılında ölene kadar yaşadığı ve çalıştığı stüdyoydu.

ABD
24 Eylül

Bir asteroitten örnekler toplamaya yönelik ilk NASA misyonu olan OSIRIS-REX Dünya’ya dönüyor. Utah Test ve Eğitim Merkezi’nden bilim insanları OSIRIS-REX’in Bennu asteroidinin yüzeyinden topladığı toz ve çakıl örneklerinden Güneş sisteminin oluşum dönemine ve asteroitlerin gelecekte Dünya’yı nasıl etkileyebileceğine dair bilgi edinmeyi umuyor.

Ekim

Güney Afrika
18-30 Ekim

Dayanıklılık atletleri Adventure Racing Dünya Şampiyonası için Güney Afrika’nın Eastern Cape şehrindeki Kouga’da buluşuyor. Organizasyon ilk kez Afrika’da yapılacak. Katılımcılar farklı iklim ve doğa koşullarında dağ bisikleti, patika koşusu, nehir kanosu ve yön bulma müsabakalarında mücadele ediyor. Kouga’daki yaban hayatında aslanlar, leoparlar ve gergedanlar bile var. Kazanan 50 bin dolar para ödülünün yanı sıra gelecek yılki organizasyona katılım hakkı elde ediyor.

KASIM

BAE
6-17 Kasım

Dünyanın hidrojenle çalışan ilk kanatlı sürat teknesi (hydrofoil) BM İklim Değişikliği Konferansı’nda ilk kez “uçuyor” (yoksa yelken açıyor mu demeli?). The Jet adı verilen araç 12 yolcu taşıyabiliyor ve karbon emisyonu sıfır. The Jet’i geliştiren İsviçreli start-up yılın sonuna doğru bireysel müşteriler ve oteller için Dubai’de lansmana hazırlanıyor.

Nepal

Nepal Tihar festivali tıpkı Hintlilerin ışık festivali Divali gibi kötülüğe karşı iyiliğin kutlandığı ve günler süren bir bayram. Festivalin ikinci günü olan Kukur Tihar ölülerin tanrısı Yarma’nın kutsal elçileri olarak görülen köpeklere adanıyor. O gün bütün Nepal’de evcil ve sokak köpekleri yıkanıyor, ikramlara boğuluyor ve boyunlarına kadife çiçeğinden çelenkler takılıyor.

Nepal’deki Tihar festivalinin bir günü köpeklere ayrılıyor. Prakash Mathema/
Agence France-Presse — Getty Images

 

Uganda

Nyege Nyege festivali bir kez daha kutlanacak. Her yıl Nil Nehri kıyısında kutlanan festival 2020 ve 2021’de Covid-19 yüzünden iptal edilmişti. 2022 yılındaki etkinlik eş cinselliği özendirdiği gerekçesiyle Uganda parlamentosu tarafından yasaklanmıştı.

ARALIK

Japonya

Japonya’nın en büyük birleşik deniz üstü rüzgar ve enerji depolama tesisi Hokkaido’daki Ishikari Körfezi açıklarında hizmete giriyor. 15 yılı aşkın bir süredir yapımı devam eden Ishikari deniz üstü rüzgar çiftliği Japonya’nın hızlı ve güçlü rüzgarlarından yararlanmak için inşa edilen onlarca tesisten biri. Geçen yaz sıcaklar ve Rusya’nın Ukrayna işgali kaynaklı yüksek yakıt fiyatları yüzünden yaşanan ilk enerji kıtlığının ardından ülke yüzünü alternatif enerji kaynaklarına döndü.

2023’te bir ara...

Fransa

Marcel Duchamp’ın “Çeşme” ve Yves Klein’in “Mavi Monokrom” eserlerinin tadını çıkarmak için harekete geçin çünkü bulundukları Paris Centre Pompidou 2023’te dört yıllık bir bakım süreci için kapanıyor.

Paris Centre Pompidou 2023’te dört yıllık bir bakıma giriyor.
Anne-Christine Poujoulat/Agence France-Presse — Getty Images

Yeni Zelanda

2023’ten itibaren sigara satın alma için yaş sınırı her sene artacak, pratikte 14 yaş ve altından olan hiç kimse ömrü boyunca sigara satın alamayacak.

Nijerya, doğal gazını Akdeniz’e ulaştırmak istiyor. Afolabi Sotunde for Reuters

Nijerya

Nijerya Ulusal Petrol Şirketi gaz sevkiyatına yönelik 25 milyar dolarlık boru hattı yatırımı hakkındaki kararını açıklayacak. Boru hattı Nijerya’dan Fas’a, devamında da İtalya ve İspanya’ya gaz taşıyacak. Tahminlere göre boru hattının hizmete girmesi en az 25 yıl alacak.

© 2022 The New York Times Company and Masha Goncharova