Özellikle romantik bir partnerle yapıldığında el ele tutuşmak; duygusal durumumuz üzerinde çarpıcı etkiler yaratır. Örneğin kan basıncını düşürmeye, ağrıyı azaltmaya ve stresli deneyimlerin üstesinden gelmeye yardımcı olabilir. 2021 yılında yapılan bir deney korku filmi izlerken partnerinin elini tutan kişilerin rahatladığını doğruladı. Bu basit hareket, stresin gözbebeği büyümesi gibi bilinçdışı bedensel işlevleri düzenleyen otonom sinir sistemimiz üzerindeki etkisini sınırlayabilir. İnsanlar kendilerini tehdit altında hissettiklerinde, sevdikleri birinin elini tutmak beynin uyanıklık ve duygusal tepkiden sorumlu bölümlerini sakinleştirir. Ancak araştırma, bağlantı kurma ihtiyacımız hakkında daha derin şeyleri işaret ediyor.
Virginia Üniversitesi'nde klinik psikolog olan James Coan, "El ele tutuşmanın ne olduğunu ve nasıl etkileri olduğunu gerçekten anlarsanız, insan olmanın ne olduğunu hemen hemen her yönüyle anlamaya başlarsınız. Birbirimiz için her şeyi ifade ediyor” dedi.
Deney yapıldı
Coan ve ekibi el ele tutuşmanın etkileri üzerine çeşitli deneyler gerçekleştirdi. Deneyin ilk bölümünde 16 evli kadın MRI cihazına bağlandı ve elektrik şoku tehlikesiyle karşı karşıya bırakıldı. Taramalarda kadınların bir yabancının elini tuttuklarında streslerinin azaldığını gösterdi. Ancak kocalarının elini tuttuklarında bu etki daha da belirgin hale geldi. Deneyde özellikle, ilişkinin kalitesi de önemliydi. El ele tutuşmanın faydası, evlilik kalitesi testlerinde en yüksek puanları alan kadınlar arasında en güçlüydü. Daha sonra yapılan çalışmalar, flört eden ya da sadece arkadaş olan kişiler de dahil olmak üzere diğer ilişki türlerinde de stresi azalttığını gösterdi. Coan'a göre bulgular, el ele tutuşmanın aslında beynin stresle yüzleşme mekanizmasına yardımcı olduğunu gösteriyor. Yani zor bir zamanda sevdiğiniz birinin elini tuttuğunuzda sanki yükü onunla paylaşıyormuş gibi hissedersiniz.
Neden el ele tutuşuyoruz?
Deneyler sırasında Coan ve ekibi tuhaf bir bulguyla karşılaştı. Duygusal düzenlemenin prefrontal korteks tarafından yönetildiği alandaki birçok kişi tarafından tespit edilmişti. Coan, beynin bu bölümünün içgüdülerimizi kontrol etmemize ve mantıklı düşünmemize yardımcı olduğunu açıkladı. Coan, kendilerine yakın birinin elini tutmanın, katılımcının rahatlaması ve kendini daha güvende hissetmesiyle prefrontal korteksteki aktivitede artışa neden olacağını varsaydı. Prefrontal kortekste daha fazla aktivite ile beynin başka yerlerinde daha az duygusal aktivite meydana geleceğini düşündü. Ama öyle olmadı.
Yalnız olmak bir sorun
Çiftler el ele tutuştuğunda, Coan beklediği gibi beynin tüm duygusal bölgelerinde bir azalma gözlemledi. Bununla birlikte sonraki deneyde, prefrontal korteks aktivitesinde azalma oldu. Coan, “İnsan beyni için dünya, çözülmesi gereken bir dizi sorun sunuyor. Ve yalnız olmanın da bir sorun olduğu ortaya çıkıyor” dedi.
Eller, doğduğumuz andan itibaren dünyayı keşfetmemizin önemli bir parçası. Dokunmayı duygularımızı iletmek için de kullanırız. 2009 yılında yapılan bir çalışmada 124 yabancı çift gözlemlendi: Birinin gözleri bağlandı ve diğerinden sadece dokunarak bir duyguyu diğerine iletmesi istendi. Katılımcılar diğer kişiyi duymadan ya da görmeden minnettarlık, iğrenme, mutluluk ve korku gibi duyguları tanıyabildi. Londra Üniversitesi'nde yakın zamanda yapılan bir çalışmada, katılımcılar başka bir kişinin yüzünü görmeden sadece ellerine bakarak onun duygusunu doğru bir şekilde tanımlayabildi.
