Şeker kolesterolü artırır mı? Açlık ömrü uzatır mı?

Beslenmenin içeriğini vücudumuz hücre düzeyinde algılar. Yani vücut yemek yiyip yemediğimizi ve ne yediğimizi hemen anlar. Bunun için metabolik sensörlerimiz vardır. Temel metabolik sensör, aç veya tok olma durumunu ölçer. Bu bizim evrimsel yeteneğimizdir. Eski insanlar yiyeceği her zaman bulamıyordu. Yiyeceğin bol ve kıt olduğu zamanlar vardı. Bu yüzden vücudumuz yiyeceğin bolluğu ya da kıtlığına çok hızlı adapte olur. Bolluk varsa depolamaya, çoğalmaya, büyümeye yönelir. Kıtlık varsa, eskileri geri dönüşüme sokar. Büyüme ve çoğalmayı azaltır. Hayatta kalmak için genetiğinde saklı uzun yaşam genlerini devreye sokar. Bu günlere genlerimizde kayıtlı bu metabolik yetenek sayesinde geldik. Bu yüzden yeme miktarı ve yeme zamanı hücrelerimizdeki sensörler için önemli bir konu. Metabolik sensörler, gelen yiyeceğe göre nasıl davranacaklarına karar verir. Bu sadece kilo değil, uzun ömürlü olup olmayacağımızı da belirleyecek önemde bir konu.

Metabolik ayarlamaların önemini vurguladım çünkü yenen yiyeceğin türü ve miktarının önemine bu açıdan yaklaşacağım. Konuya girebilmek için önce tanıdık hormon insülini hatırlayacağız. İnsülin, her karbonhidratlı yediğimizde kan şekerimizi dengelemek için devreye girer. İnsülin yemeğin fazlasını yağ olarak depolatır. Bu yüzden göbeğimizde yağlar birikir. Bu kadarını biliyoruz. Ancak şimdi yeni bir madde öğrenmeliyiz. Adı ‘Asetil CoA’. Asetil CoA’yı öğrenmeye neden ihtiyacımız var: Çünkü ne yersek yiyelim, vücudun enerjiye (yani ATP’ye) ihtiyacı varsa, yiyecekleri önce Asetil CoA’ya çevirmelidir.

Bunu biraz açalım. Enerji için kullandığımız 3 temel ham madde neydi; glikoz, yağ, protein. Bu 3 farklı grup yiyecek ATP olmak için önce Asetil CoA olmalıdır. Tüm yiyeceklerin ortak dönüştüğü maddedir. Bu ham maddelerden oluşan Asetil CoA’lar gider hücrelerde ATP olur. Konumuz; çok yersek ve özellikle çok şekerli yersek, oluşacak çok miktardaki Asetil CoA’ların tamamını enerjiye çevirip çeviremediğimizdir. Acaba çok Asetil CoA varsa çok enerji mi oluşur? Öyle olmuyor. Bakalım ne oluyor.