05 Mayıs 2024, Pazar Gazete Oksijen
26.01.2024 04:30

Dünya’nın canına okuduk şimdi sıra Ay’a mı geldi?

Ay’ın yüzeyi şimdiden uzay aracı parçaları, bayraklar, heykeller, deney kalıntıları gibi tonlarca atıkla doldu. Artan ticari uçuşların kirliliği artıracağı kesin. Kimsenin böyle bir hakkı olmamalı ama bunu engelleyecek bir uluslararası düzenleme maalesef yok...

Bilmiyorum bunu biliyor musunuz ama Amerika Birleşik Devletleri, aslında o kadar da birleşik bir devlet değil. İsimdeki “birleşik devletler”, şu anda 50 adet olan eyaletlerin federal bir sistemle yönetilmesine işaret ediyor. Ancak coğrafi açıdan baktığımızda, Amerika Birleşik Devletleri topraklarında an itibarıyla 326 farklı “ülke” daha var: Bunlar, federal Amerikan devletinin bağımsız (özerk değil!) olarak tanıdığı yerli Amerikalı devletleri. Evet, bunlardan toplamda 574 kabileye ait 326 ülke var, bunlar ABD toprakları içinde kendi topraklarına, hükümetlerine, yasalarına, polislerine, sağlık sistemlerine, eğitim hizmetlerine ve bağımsız herhangi bir devletten bekleyeceğiniz diğer her şeye sahipler. Bunların toplamda 227 bin kilometrekare arazisi bulunuyor (Türkiye’nin yüzölçümünün kabaca 3’te 1’i kadar) ve her biri, atalarına ait gelenekleri ve kültürü ellerinden geldiğince sürdürmeye devam ediyor. İşte bunlardan biri olan Navajo halkının başkanı Buu Nygren, geçen sene 21 Aralık’ta NASA başkanı Bill Nelson’a bir mektup göndererek, Ay’a insan yapımı malzemeler, hele hele insan cenazeleri göndermenin, kendi toplumları için kutsal olan Ay’ın kirletilmesi anlamına geldiğini ve derhal fırlatmanın ertelenerek Navajo ulusunun yaşlılarına danışılması yönünde çağrı yaptı.