O artık yeryüzündeki en maharetli teleskop

Herkesin gözü Dünya’dan 1.5 milyon kilometre uzaktaki James Webb Uzay Teleskobu'ndayken, burnumuzun dibinde, Afrika’nın biraz batısında kalan Kanarya Adaları’nda Samanyolu galaksisinin doğumuna dair gizem perdesini aralayacak müthiş bir gelişme yaşandı: Halihazırda adalarda görev yapan ve bir yer teleskobu olan William Herschel Teleskobu'na (WHT), Türkçesi “örgü”/“dokuma” veya “örmek” anlamına gelen “Weave” isimli yeni bir araç eklendi. Bu araç benim son dönemde gördüğüm en sıra dışı mühendislik harikalarından biri!

Weave kelimesi bilim ve teknolojide hemen her zaman olduğu gibi bir kısaltma. Açılımı: “WHT Enhanced Area Velocity Explorer” (WHT Gelişmiş Alan Hız Kâşifi). Sanıyorum harfleri uysun diye gramerden kısmışlar biraz ama isminden de az çok anlayabileceğiniz üzere bu cihaz, William Herschel Teleskobu'nun gökyüzünde normalde taradığı alanda yaptığı keşiflerin hızını artırmayı hedefliyor. İsminin “örgü” veya “dokuma” gibi anlamlara gelmesinin nedeni, teleskobun tasarımında kullanılan sıra dışı bir yaklaşım... Biraz bunu açayım.