Doğal afet, şiddet, salgın ve göç gibi nedenlerle psikolojik travmaya maruz kalan çocuklar için çalışan Maya Vakfı, WISE Ödülleri’nin bu yılki kazananlarından oldu
İleri yaşlarda başımıza ne gelse dönüp çocukluğumuza bakıyoruz. Kendimizle ilgili, çocuğumuzla ilgili karşılaştığımız herhangi bir sorunda hamilelik döneminden başlıyoruz anlatmaya. Çocuklar hangi yaşta olurlarsa olsunlar çevrelerinde yaşanılanları ve yaşadıklarını algılıyor. Anne karnındaki bebek sesleri ayırt edebiliyor, annesinin fiziksel sağlığı kadar ruhsal sağlığından da etkileniyor, babasının sesini tanıyor. Bebekler için travmatik olabilecek her şey geleceklerini etkiliyor. Şu hayatta kimse doğduğu coğrafyayı, evi, ortamı seçemiyor. Ve maalesef birçok çocuk da gözlerini bir kaos ortamının tam ortasında açabiliyor ya da tam olarak hatırlayamayacağı kadar küçük yaşlarında hayatı boyunca taşıyacağı izlere sahip olabiliyor. Çocuklar aile içi şiddet, doğal afet, salgın, göç, aile kaybı gibi farklı sebeplerle psikolojik travmaya maruz kalıyorlar. İşte Maya Vakfı da, “Gelecekten umutlu olmak her çocuğun hakkı” diyerek 2015 yılında kuruldu, çocukluk travmalarına odaklandı.Esra Özsüer O tarihten bu yana da doğal afet, salgın, aile kaybı, göç ve zorbalık gibi sebeplerle psikolojik travmaya maruz kalan 5-24 yaş arasındaki çocuklara ve gençlere kaliteli, erişilebilir ve kapsayıcı ruh sağlığı ve psikososyal destek, koruma ve eğitim hizmetleri sunuyorlar. Maya Vakfı kurucusu Esra Özsüer ile geçtiğimiz hafta karşılaştığımda heyecan içindeydi. Eğitimle ilgili zorlukları ele alan başarılı ve yenilikçi projeleri destekleyen 2021 WISE Ödülleri’nin bu yılki 6 kazananından birinin “Travmaya Duyarlı Okul Programı” olduğunu söyledi. Kendisi de ödülü almak için Doha’ya gidecekti. Siz bu satırları okuduğunuzda, 6-7 Aralık’ta Maya Vakfı Doha’da ödülünü almış olacak. Bu vesileyle “Travmaya Duyarlı Okul Programı” ile ilgili bilgileri aldım. Bugüne kadar bu programla 12 bin 649 çocuğa ulaşıldı. Psikolojik travmaya maruz kalan ve olanakları sınırlı çocukların eğitim sisteminden en iyi şekilde yararlanabilmesi hedeflendi. Bu kapsamda 2019 yılında devlet okullarında Maya Vakfı tarafından gerçekleştirilen araştırmada çocuklar ve gençler arasında post-travmatik stres, endişe bozuklukları, yas ve kaygı gibi ruh sağlığı durumlarının oldukça yaygın olduğu ortaya çıktı. Bu sonuçlara şaşırmıyoruz, maalesef toplumdaki gerginlik aile içinde, sokakta, okullarda, her yerde… Bu araştırma kapsamında öğretmenlere 9 adet travmatik deneyimden oluşan bir liste verilerek ve sınıflarındaki öğrencilerden bu deneyimlere maruz kalanları not etmeleri istenerek çalışmalar yapıldığında sadece 39 sınıftan toplamda 612 travmatik deneyim not edildi. Bu gibi çalışmaların da gösterdiği gibi, travma çocuklar arasında da çok yaygın. Maya Vakfı, eğitim programlarının yanı sıra, 2020 yılında yaşanan Elazığ, Malatya depremlerinin ardından hayata geçirdiği “Afet ve Acil Durum – Afetlerle Başa Çıkma Programı” kapsamında, bireylerin baş etme becerilerini destekleme ve afetlere daha hazırlıklı olmalarını sağlayabilme amacıyla çocuklara, gençlere ve yetişkinlere yönelik sanat terapisi temelli psikososyal destek çalışmaları da sunuyor. Tüm bu çalışmaları dinleyince, “Ya pandemi çocukları”, onların travmalarıyla ilgili de yol alabildi mi Maya Vakfı” diye soruyorum.
Uzman ve psikologlara da destek
Vakıf uzman psikologlardan oluşan ekibiyle hem afet bölgelerinde hem de “Uzaktan Psikolojik Danışmanlık” ile hizmet veriyor. Pandemide de bu devam ediyor. Ayrıca vakıf psikososyal destek alanında çalışan meslek elemanlarının ikincil travmanın etkilerinden kendilerini korumaları amacıyla öz bakım çalışmaları ve güçlendirici eğitimler düzenliyor. Ruh sağlığı çalışanları, sosyal hizmet uzmanları ve sivil toplum çalışanlarının psikolojik ilk yardım, psikososyal destek, ikincil travma ve tükenmişlikten korunma, travmatik yaşantısı olan aile ve çocuklarla görüşme teknikleri gibi alanlarda güçlenmesini sağlıyor.
2021’in ilk 6 projesinden biri oldu
WISE Ödülleri, her yıl küresel eğitim zorluklarını ele alan altı başarılı yenilikçi projeyi seçerek destekliyor. 2009’dan bu yana düzenlenen WISE ödülleri, 150’den fazla ülkeden 4.200’den fazla başvuru aldı. Bugüne kadar inovasyon ile olumlu katkı yaratan 78 proje ödüllendirildi.
2021’in ilk 6 projesinden biri oldu
