18 Aralık 2024, Çarşamba Gazete Oksijen
17.09.2021 04:30

Fahrelnissa Zeid’e 120. yaş armağanı

Bozlu Art Project, Fahrelnissa Zeid’i ağırlıyor. Sergi, Yahşi Baraz’ın yazdığı ve sanatçı hakkındaki en kapsamlı yayınlardan biri olan Fahrelnissa Zeid: Fırtınaya Doğru isimli kitap dolayısıyla hazırlandı

Dünya sanat tarihine, 20. yüzyılın başlarında ismini bir Türk kadın sanatçı olarak yazdırmayı başarmış Fahrelnissa Zeid, adının etrafında hep efsanevi bir hale taşıyan, görkemli bir kişiliktir de. Aynı zamanda 120. yaşını kutladığımız bu yılda, Yahşi Baraz tarafından kaleme alınan Fahrelnissa Zeid: Fırtınaya Doğru isimli bir kitap ve paralelinde hazırlanan aynı adlı sergi bu büyük sanatçıya bir armağan niteliği taşırken, sanatseverlerin onu daha yakından tanımasını da sağlayacak. Bozlu Art Project’te küratörlüğünü Oğuz Erten’in üstlendiği, 21 Eylül-30 Ekim 2021 tarihleri arasında gerçekleşecek sergide, Zeid’in, erken tarihli figüratif resimlerinden soyut çalışmalarına ve 1970 sonrası yoğunlaştığı portrelerine kadar geniş bir seçkiye yer veriliyor. Zeid’in çalışmalarının yanı sıra büyük çoğunluğu Yahşi Baraz arşivinden derlenen fotoğraflar ve Zeid’in ailesinin katkılarıyla yer verilen sanatçının boya paleti gibi kimi kişisel eşyaları da sanatçının hayatına adeta ‘dokunma’ fırsatı sunuyor. Dört yıllık bir araştırma ve hazırlık sürecinin ardından hayata geçen kitap, Bozlu Sanat Yayınları etiketini taşıyor. Yahşi Baraz ile Türk sanat tarihi için de çok önemli bir kaynak eser niteliği taşıyacak bu kapsamlı ve etkileyici kitaba dair konuştuk.

Fahrelnissa Zeid Ürdün'deki evinde. (Fotoğraf: Yahşi Baraz)
Fahrelnissa Zeid Ürdün'deki evinde. (Fotoğraf: Yahşi Baraz)

“Zeid'in en büyük özelliği bütün kataloglarda dünya çapında sanatçılarla birlikte anılmaktır"

İlk olarak Zeid’in oğlu Nejad Devrim’le bir dostluğunuz oluyor daha sonra ise kızı Şirin Devrim aracılığıyla tanıştığınız Zeid ile… Her iki dostluğunuzun da başlangıcını ve hikâyesini sizden kısaca dinleyebilir miyiz? 
Fahrelnissa Zeid, Alyoşa, 1973, Tuval üzerine yağlıboya, 81 x 65 cm
Fahrelnissa Zeid, Alyoşa, 1973, Tuval üzerine yağlıboya, 81 x 65 cm
 Peki Fahrelnissa Zeid’in dünya sanat tarihi ile Türkiye sanat tarihi açısından önemi nedir? Neden bu kadar değerli bir yere sahip? 
Yahşi Baraz:
Yahşi Baraz: "Fırtınaya Karşı, aşağı yukarı 10 seneden fazla zamandır; birtakım anılardan, konuşmalardan, Zeid hakkında çıkmış kitaplardan derlediğim bir kitap. Aynı zamanda hem sanatını hem kişiliğini hem de aile ilişkilerini anlatan, 360 sayfalık dokümanter bir kitap… Aslında ilk 1990 yılında, Arap Kültür Merkezi’ndeki sergisini gördükten sonra bu projeyi kafamda canlandırdım. Yani aşağı yukarı 30 sene olmuş."

“Zeid’in yaşamı da aynı adlı eseri gibi ‘fırtınaya doğru’ mücadele ile dolu”

Serginin küratörlüğünü yaparken ne tür bir hikâye kurguladınız?
Oğuz Erten
Oğuz Erten
Sergide Zeid’in hangi çalışmaları yer alıyor?

Veda portresi

Sergide ilginç hikayesi olan eserler var mı? 

Geniş bir seçki

Sergi için Mongeri Binası’nda nasıl bir yerleşim kurguladınız?
  • Fırtınaya Doğru sergisi, Bozlu Art Project Mongeri Binası’nda 21 Eylül-30 Ekim tarihleri arasında izlenebilir.