23 Aralık 2024, Pazartesi Gazete Oksijen
05.03.2021 06:00

'Kadının adı var' dedirten kitaplar

Bugün yaşamın pek çok alanında ‘kadının adı var’ diyorsak, bunu mücadele eden öncülere ve feminist teoriyi geliştirenlere borçluyuz. İçinde bulunduğumuz günlerden ilham alarak, okuyana çok fayda sağlayacak bazı kitaplar öneriyorum. Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce Cilt 10 (Feminizm)/ İletişim Yayıncılık  Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce dizisinin bu cildi, feminizmin yüz yılı aşan tarihsel seyri içindeki değişimlerin, tartışmaların, sözcülerin, yazarların bir envanterini sunuyor. Kemalizm, sol, liberalizm, muhafazakârlık, Kürt siyaseti vb hareketlerin feminizmle ilişkisi derinlemesine inceleniyor.   Türkiye Tarihini Değiştiren 110 Kadın/ Doğan Satmış/ Karakarga Gazeteci-yazar Doğan Satmış, Türkiye’de siyasetten girişimciliğe, spordan sinemaya yaptıklarıyla kitleleri peşinden sürükleyen 110 kadının hikâyesini anlatıyor. Onlardan ilham alan yeni cesur, asi ve öncü kadınların yetişmesi için bir katkı sunuyor. Öncü Kadınlar/ Mary Talbot, Çizen: Bryan Talbot/ Desen Yayınları  20’nci yüzyılın başındaki en dramatik mücadelelerden birine odaklanan Öncü Kadınlar, erkek egemen bir toplumda süregelen sınıflaşmaya, şiddete ve ayrımcılığa meydan okuyan kadınların, toplumsal cinsiyet normlarının ve geleneklerinin değişmesi için verdiği amansız savaşı sinematografik bir akışla anlatıyor.  Feminizm Kitabı/ Lucy Mangan/ Alfa Yayıncılık/  Kadın olarak mı doğarsınız… Yoksa kadın mı olursunuz? Erkekler sahiden feminist olabilir mi? 21. yüzyılda feminizme hâlâ ihtiyacımız var mı? Bu kitap, yüzyıllarca geriye giden eşitlik mücadelesini araştırarak bu sorulara ve daha birçoğuna yanıt veriyor. Türkiye’de Feminist Yöntem/ Metis Yayıncılık/ Feminist yöntem diye bir şeyden söz etmek mümkün müdür? Feminist araştırma sadece “kadınlar tarafından, kadınlar hakkında, kadınlar için, kadınlarla birlikte” mi yapılmalıdır? Bu sorulardan yola çıkan derleme, 1980’lerden itibaren feminist yöntem tartışmaları sırasında oluşturulmuş temel kavramları açan metinlere yer veriyor. %99 İçin Feminizm: Bir Manifesto/ Cinzia Arruzza, Tithi Bhattacharya, Nancy Fraser/ Sel Yayınları  İlhamını kısa süre önce çeşitli ülkelerde patlak veren feminist grev dalgalarından alan bir kitap. Cinselliği ve cinsel kimlikleri özgürleştiren; ırkçılık ve sömürgecilik karşıtı; enternasyonalist, eko-sosyalist bir feminizmin manifestosu… Asi Kızlara Uykudan Önce Hikâyeler/ Ayşegül Gürsel Duyan, Ümran Özbalcı/ Hep Kitap  Türkiye’den kadın doktorlar, öğretmenler, mucitler, sporcular, yazarlar, savaş kahramanlarının başarı öyküleri… Aralarında Müzeyyen Senar, Nene Hatun, Ayşen Gruda, Leylâ Erbil, Ümmiye Koçak, Canan Dağdeviren gibi isimlerin de olduğu, Türkiye’nin her köşesinden yüz olağanüstü kadın. Feminist Manifesto Kadınların Özgürlüğü İçin 15 Madde/ Chimamanda Ngozi Adichie/ Doğan Kitap  Chimamanda Ngozi Adichie, bir gün kızını feminist olarak yetiştirme konusunda ondan yardım isteyen bir arkadaşından mektup alır. Adichie de kendisinin ve hemcinslerinin deneyimlerinden süzüp getirdiği 15 madde sıralar küçük kız için.  Zamanın Kıyısındaki Kadın/ Marge Piercy/ Ayrıntı Yayınları  Connie zihinsel yetenekleri çok gelişmiş bir kadındır. Üzerinde deney yapmak isteyen doktorlara karşı koyar ve zihin gücüyle ilişkiye geçtiği bir ütopya halkının yardımıyla mücadeleye girişir. Marge Piercy, çağdaş edebiyatın en güçlü feminist kalemlerinden biri.  Kadınlar Adası/ Kiran Millwood Hargrave/ İthaki Yayınları Hargrave’in, gerçekte de yaşanmış, Vardø fırtınası ve 1620’deki cadı avlarından yola çıkarak kaleme aldığı Kadınlar Adası, medeniyetin uzak ucunda, aşka, kötülüğe, takıntıya, ataerkil şiddete ve kadınların kudretine dair tüyler ürpertici, feminist bir tarihi roman. Anneler, Kızları ve Beden Algısı/ Hillary L. McBride/ Okuyan Us  Milyonlarca kadın özdeğerini bedeni üzerinden tanımlıyor. ‘İdeal beden’ sancıları yaşayan kadınlar için Psikolog Hillary L. McBride, bedenimizi nesneleştirmenin anlamsızlığını ve buna neden olan tuzakları anlatıyor. Kadınlar Devler ve Diğerleri - İran’dan Masallar/ Pune Haeri/ Nemesis Kitap  Yıldızlı geceler ve çölde geçen günler… Kadınlar ve devler… Seçimler ve kaybedişler… Büyülü bir kültürel mirastan yola çıkılarak kaleme alınan bu masallarda kubbeler ve şehzadeler aynı, lakin yolları devlerle kesişen kadın kahramanların vardığı menziller farklı. Dolunay Kadınları/ Jokha Alharthi/ Timaş Yayınları  Umman’ın bir köyünden üç kız kardeşin hikâyesi bu: Kırık bir kalple evlenen Meyye, bir görevi yerine getirircesine evlenen Esma, her şeye rağmen sevdiği adamla evlenmeyi seçen Havle… Booker Uluslararası Ödülü’nü kazanan ilk Arapça roman. Uyanış/ Kate Chopin/ İş Bankası Kültür Yayınları 1899 yılında yayımlandığında Amerikan kamuoyunu sarsmıştı. Chopin’in kadınların özgürleşmesine verdiği önem ve sonraki feminist edebiyatçılara öncülük etmesi, 20. yüzyıl sonlarında yapıtlarını, özellikle de Uyanış’ı yeniden gündeme getirdi.  Namus Adına - Pakistan’dan Yükselen Adalet Sesi/ Mukhtar Mai/ Epsilon Yayınevi  Mukhtar Mai namus meselesi yüzünden, çarpık bir aşiret ve adalet sisteminin mağduru oldu. Pes etmedi ve diğer genç kadınların sesi olmak üzere adalet mücadelesine başladı. Hikâyesi önce yerel gazetelerde, daha sonra BBC ve TIME gibi büyük yayınlar sayesinde global bir yankı buldu.