Kar, don, rüzgar derken hassas bitkiler sosta çok beklemiş salataya dönebilir. Ama ümidinizi kesmeyin, küskün bitkileriniz baharda size sürpriz yapabilir
Bağ bahçeyle haşır neşir olanların dilinde bir “cemre düşmesi” mevzusu vardır ya hep, işte o cemre iklim değişikliğinden haberdar değilse yine bu pazar, yani her yıl olduğu gibi 20 Şubat’ta önce havaya, yedi gün arayla da karaya sonra da suya düşecek. Durum o ki, kışı ufaktan bitiriyoruz, ha gayret bahar geliyor. Deli bademler, papatyalar, anemonlar, nergisler, sümbüller çayırlara göz kırptı. Günler her gün birer ikişer dakika uzuyor. Bahçede fidesi, balkonunda çiçeği olanlar cin cemreyi beklerken her yıl olduğu gibi Balkanlardan soğuk hava dalgası gelivermesin mi?Kar, don, rüzgar derken soğuğa hassas bitkiler sosta çok beklemiş salataya dönüyor! O yüzden bitki alırken kullanacağınız bir harita var. Hardiness Zone Map yani Bitki Soğuğa Dayanıklılık Haritası. Meteoroloji’nin haritasından bitkilerin soğuğa dayanıklılık değerini bulabilirsinizSedum/Dam koruğu Yakın zamana kadar Amerikalıların haritasından yola çıkıyorduk, artık Devlet Meteoroloji İşletmeleri’ninyayınladığı Türkiye’nin kendi haritasına bakabiliyoruz(mgm.gov.tr/tarim/bitki-soguga-ve-sicaga-dayaniklilik.aspx.) Önce kendi ilinizin bu haritadaki değerini bulun, misal İstanbul 9a-9b, Antalya 10b. İklim ılımanlaştıkça sayı yükseliyor. Bitkinizin soğuğa dayanıklılık değerini bulmak için türlerin gerçek adlarını, yani Latincelerini öğrenin. Ve yine yabancı kaynaklara bitkinizin Latince adını yazıp “Hardiness” değerini araştırın(www.gardenia.net/plants/hardiness-zones.)
Kimisi bir yılda etkilenir
Ah çok geç bitkimi tipine göre almış bulundum diyenlerdenseniz ve balkonda aniden siz yokken dona yakalandılarsa bazı bitkilerin sadece yaprakları etkileniyor, yanmış gibi kahverengileşiyor, amabaharda toparlanıyor. Bazıları ise tamamen donup gidiyor.Kimisi de bir sonraki sene gösteriyor etkilendiğini! Sukulentlere gelince, Aloe humilishariç çoğu Aloe, Crassula, Senecio, Echeveria, Euphorbiaısı 5 derecelerin altına indiğinde etkilenen cinsler. Bazı kaktüsler ekside üçe beşe bakmıyor, istifini bozmuyor,dam koruğu diye bilinen Sedum, yıldırım düşmesinden koruduğuna inanılan Sempervivum, Yucca, Kuşkonmaz ailesinden bazı Agave türlerisoğuğa dayanıklı. Sempervivum Elbette hepsi için drenajı iyi, aşırı su tutmayan bir toprakta olmaları kaydı ile. Saksı seçimleri de don ile olan ilişkiyi etkiliyor. Toprak saksı bitki köklerini dona karşı daha fazla korusa da sırsız olanlar su emdiği için, donan su genleştiğinde çatlayabiliyor,plastik ise daha az ısı veriyor ama su emmediği için sağlam kalıyor. Her ne sebeple olursa olsun yine de dondan etkilenmiş bitkinizden ümidi kesmeyin. Baharda sizi şaşırtabilir. Don beklenen gecelerde hassas bitkilerinizi ev içinde konuk edemiyorsanız üzerlerine sakın naylon sermeyin, naylon değen yerlerdeki yapraklar daha beter donuyor. Elyaf fide koruma örtülerini bitkilere değmeyecek şekilde sopalarla destekleyerek üzerlerine çadır gibi giydirirseniz veya çuval kumaşı ile sararsanız faydası olur.Gündüz güneş çıkarsa açmayı unutmayın. Isı farkından oluşan yoğuşma, aşırı nem ve havasızlık başka sorunlar yaratabilir. Bu yazı çıktığında büyük olasılıkla birçok bitki dona maruz kalmış olacak.Bitkileri içeri alamıyorsanız hemen telef olmuş yaprakları koparmak ya da bitkiyi budamak için telaş etmeyin, kuru yapraklar bitkiyi bir nebze olası donlardan korumaya devam eder. Kuru yapraklar bakteriler tarafından ve uzun zamanda dönüştürüldüğü için ev içine alınan bitkilerin saksı diplerinde küflenip çürümeye bırakmayın, toplayın ve bahçeye atın.
