Kim bilir kaç kez yenidünya ve malta eriğinin aynı meyve olduğunu, muşmula ile alakası olmadığını tartışmışızdır? Bir o kadar tartışmalara konu olan bitki de yaban mersini olsa gerek. Yaban mersini halk arasında iki hatta üç bambaşka bitkiye deniyor. Google’da arattığınızda karşınıza yeşil, ufak yapraklı ve üzeri üzümünki gibi buzlu mor mavi meyveleri olan bir fotoğraf geliyor. Oysa her iki bitki için de tarif aynı: Mor-mavi yemişli, ufak yeşil yapraklı. Ama tek ortak yanları bu.
Her sabah tadım!
Ege-Akdeniz bölgesinde bulunan Myrtillus communis Mersingiller ailesinden. Mersin, Murt, Elduran, Eldüren, Mord, Mort, Sazak ağacı, Zazak diye de anılıyor. Soğuklara da, sıcaklara da dayanıklı. 4-5 metreye ulaşan yaprakları pürüzsüz ve sert, uçları biraz sivrice çalı. Yemişleri kümeler halinde değil tek tek. Beyaz meyvelisi de var mor meyvelisi de. Yaprakları oldukça aromalı, hatta bazı et yemeklerinde koku versin diye kullanılıyor. Beyaz minik çiçekleri yaz ortalarında kendini gösteriyor, meyvelerin olgunlaşması sonbaharı buluyor. Sabah yürüyüşlerimde bu ara her gün bir tanesini dişliyorum ama hala çok ekşi, hatta biraz acı. Gerçi olgunlaşınca da biraz buruk ve kekremsiliği devam ediyor. Köy pazarlarında bulunuyor. Faydaları saymakla bitmez. Kökleri erozyona, meyveleri şaraba, çiçekleri salataya, kabukları sabuna kullanılıyor. Akrep sokmasından, saç boyasına kadar birçok kullanım alanı, mitolojide epey yeri var. Budanmaya dayanıklı bir tür. Her dem yeşil olması sebebiyle peyzajda, güzel çiçekleri, yaprakları ve meyveleri ile mutfakta kalbimin efendisi. 
Rafların fiyakalısı
Diğerini ise daha havalı ortamlardan tanıyoruz. Marketlerde incecik şeffaf paketlerde her gün zamlanarak tanesi 1 TL’yi bulan “Blueberry” güzel Türkçemize bir kez yaban mersini olarak yerleşmiş. Diğer isimleri likapa, lifora, kuş üzümü, ayı üzümü, yer ligarbası, gara gilik, çoban üzümü. Şimdilerde mavi yemiş de deniyor. Bilimsel adı Vaccinium myrtillus. Cins adını Antik Yunanca “koyu mor” dan, ikinci adını bizim diğer Egeli mersine benzediği için almış. Fundagillerden, 40 cm’ye kadar büyüyor. Yaprakları tırtıklı ve alt yüzeyleri damarlı. Yapraklarından yeşil, meyvelerinden mavi-siyah boya elde edilebiliyor. Tanen içerdiği için aşırı tüketilmemeli. Asidik topraklarda ve yüksek rakımlı, biraz serin ortamda yetişmeyi seviyor. Kuzey Avrupa’nın iklimi nasılsa öyle. Bizde Karadeniz taraflarında verimli. Bursa’dan sevgilerle
Elim marketteki ateş pahası mavi yemişlere gitmezken kuzenimden telefonuma bir fotoğraf geldi. Arkasında koca bir tarla, elinde de bir sepet mavi yemiş. “Kendine mi o?” dedim! Hayır satın alabilirsin dedi. Kilo fiyatı bu hasat sezonunda 100 liraydı. İyi bir aşçı olmadığım için çiğ yemek dışında hangi tariflerle ne yapmalıyım bilemedim. Kuzen hemen birkaç tarif yolladı. Kısa bir süre sonra bir baktım eş dost seviyesinden ileri gitmeye başladı, yaban mersini hangi meyveye denir kargaşasına son vermek ve kendi markasını da hatırlanır kılmak için “mavi beri” ismini isim haklarını da alarak markasına yapıştırdı. 25 yıllık kurumsal hayatından sıyrılıp katılan Mert Özruna artık kendi mavi beri tarlalarında soframıza çalışıyor! Yıllardır yazlık niyetine gittikleri İznik Hacıosman köyünde diktikleri fideleri doğal şekilde yetiştirip temmuz-eylül arasında hasat ediyorlar. Hedefleri 5 bin fide. Benim tarif sormamdan sıkılmış olmalı ki Instagram sayfalarında mavi beri ile neler yapılabileceğini ve faydalarını zaman zaman paylaşıyorlar.
