Şu sıralar Google aramalarından apartman WhatsApp gruplarına dek öne çıkan tek konu deprem… Google Trends rakamlarına göre ‘karot testi’ araması son bir haftadır gündemin zirvesinde. İnternette ‘karot testi nasıl yapılır?’ diye arama yapanlar çok arttığı için haber sitelerinden astroloji bloglarına hemen her yerde bu tip içeriklere rastlıyoruz. (Binaların sağlamlığını ölçmek için alınan ‘beton örneğine’ verilen isim.) Yani insanlardaki kan tahlili gibi bir binadan alınan beton parçası o binanın sağlamlığı hakkında mühendislere bir fikir veriyor. Son depremin büyüklüğü ve acı kayıpların fazlalığı insanların oturduğu evlere daha şüpheyle bakmasına neden oldu. Bu nedenle de ‘karot testi’ aramaları son Elazığ depreminden 16 kat fazla yapılmış. WhatsApp gruplarında da apartman sakinleri binanın durumunu iyice anlamak; hatta gerekirse binayı yıktırıp yeniden yapmak için birbirine akıl danışıyor. Fakat buradaki yazışmalar da ‘Binamız riskli çıkarsa, başka eve taşınacak durumumuz var mı?’ sorusuna kilitleniyor. Yani insanlar maddi olarak yeterli olmadığı zaman bu büyük deprem riskini göz ardı edebilecek bahaneler üretme yoluna gidiyor. Depremin ne zaman geleceği belli olmadığı için de bu kaygılar muhtemelen 2-3 ay sonra unutulup gidecek…
100 yıl içindeki olası depremlerin tahmini
Dijitalleşmenin ve teknolojinin hayatımızda büyük yer tuttuğu şu çağda depremleri önceden bilmenin bir kısa yolu elbette yok. Yine de insanlar güvenilir kaynaklardan iyi bir şeyler duymanın yollarını arıyor. Bir uzman ‘Büyük İstanbul depremi hiç olmayacak’ derken bir başka uzman ‘Geri sayım devam ediyor’ diyor. Temblor adlı risk analiz şirketi siz ya da çocuğunuzun görebileceği (kabaca 100 yıl içinde) süredeki deprem olasılıklarını sunan haritalı bir uygulama hazırlamış. App.temblor.net adresine girip kaydolarak istediğiniz lokasyonu seçip deprem riskini 100 km içinde görebiliyorsunuz. Elbette fay kırılmaları konusunda jeologların bile uzlaşamadığı bilim dünyasında bunu bir app’in net olarak cevaplaması kolay değil. Yine de bir fikir vermesi için çeşitli şehirlerin risk durumuna girip baktım. Deprem işinin ciddiyetini bir kez daha kavramak için girmenizi tavsiye ederim.
İstanbul için app.temblor.net uygulamasının deprem tahmini: 6,5… Bu deprem 100 yıl içinde, 100 km içinde gerçekleşebilir.
Mevcut depremlerden sonra yaşanabilecekler
Yakın geçmişte olmuş depremlere bakarak bundan sonra yaşanabilecek sarsıntılar hakkında tahminler yapan ABD’li resmi kurum USGS’in (United States Geological Survey) sitesi de çok kullanışlı. İnternette usgs.gov adresine girerek son depremleri inceleyebilir, bu depremlerin ardından gelebilecek artçı sarsıntı ya da yeni kırılmalar üzerine tahminleri liste halinde görebilirsiniz.
USGS analizine göre 1 aylık beklentiler
7,8 ile başlayan son deprem zinciri sonrası neler olabilir?
Yüzde 1 olasılıkla - 7,6 civarı bir artçı
Yüzde 9 olasılıkla - 7,0 civarı bir artçı
Yüzde 90 olasılıkla - 5,0-6,0 arası artçılar
