09 Aralık 2024, Pazartesi Gazete Oksijen
05.02.2021 06:00

Avrupa vergi almıyor üstüne para veriyor

Dünya pandemi döneminde elektrikli araçlara daha fazla teşvik sağlarken, Türkiye’de ÖTV’nin 3-4 kat artırılması şaşkınlık yarattı. Avrupa’da ülkeler çevre dostu elektriklilerin yaygınlaşması için vergi almıyor, 12 bin euroya varan destek sunuyor
Tüm dünya çevreci elektrikli otomobillerin yaygınlaşması için teşvikleri artırırken, Türkiye’de vergi oranları yükseliyor. Elektrikli otoda ÖTV’nin 3-4 kat oranında artırılması, otomotiv sektörü ve tüketiciler için büyük sürpriz oldu. Özellikle yüzde 100 elektrikli olan yerli otomobil TOGG büyük heyecanla beklenirken, bu düzenleme şaşkınlık yarattı.  Elektrikli bir kenara Türkiye’de otomobile uygulanan vergi yıllardır tartışılıyor. Otomobil vergisinde dünya rekortmeniyiz. Avrupa’ya bakarsak birkaç ülke dışında içten yanmalı motorlu araçlardan sadece KDV alınıyor. Geçen yıl 30 Ağustos’ta yapılan ÖTV düzenlemesinden sonra vergi rekortmenliği unvanını Türkiye’ye kaptıran Danimarka, Finlandiya, Avusturya, Polonya ve İspanya, ekstra vergi uygulayan ülkeler. Danimarka dışında vergi oranları ise bizden çok daha düşük seviyelerde. 

Pandemiden sonra destekler arttı

Gelelim Avrupa’daki elektrikli otomobil vergilerine… 19 Avrupa Birliği ülkesi ve İngiltere, elektrikli otomobil satışından vergi almıyor, hatta üstüne para veriyor. Elektrikli araçların yaygınlaşması için tüketicilere önemli destekler sağlanıyor.  Hükümetler salgın döneminde bu teşvik miktarlarını da yükseltti. Almanya’da bu miktar yüzde 50 artırıldı, Fransa’da 6 bin eurodan 7 bin euroya çıkarıldı. Avrupa’da en yüksek teşviği 5 bin eurosu hurda araç olmak üzere 12 bin euro ile Fransa sağlıyor. Romanya 11 bin 250 euro ve İtalya 10 bin euro ile takip ediyor. En düşük destek 2 bin euro ile Finlandiya’da görülüyor.

1 günde 1 milyon lira zamlandı

Elektrikli otomobile yapılan ÖTV artışı sonrası fiyatlar, 85 kWh motor gücüne kadar olan modellerde yüzde 9.7, 85 kWh ile 120 kWh arasında motor gücüne sahip araçlarda yüzde 16.8, 120 kWh’ın üzerindekilerde, yani lükslerde yaklaşık yüzde 40 artış gösterdi. Bu artıştan Türkiye’de rağbet gören lüks elektrikliler daha fazla etkilendi. Porsche Taycan’ın başlangıç fiyatı 1.7 milyon liradan 2.4 milyon liraya çıkarken, 2.5 milyon liralık en pahalı versiyonunun etiketi 3.5 milyon lira oldu.  Mercedes-Benz’in EQC modelinin fiyatı 966 bin liradan 1 milyon 380 bin liraya ulaştı. Jaguar I-PACE de 1.4 milyon liraya yükseldi. Hatırlanacağı gibi Porsche’nin geçen yıl Ekim’de satışına başladığı Taycan, Türkiye’nin en çok satan elektriklisi oldu. Taycan’dan 3 ayda 303 adet satıldı. Ocak’ta da 23 Taycan müşterilerle buluştu. Mercedes-Benz’in Aralık’ta çıkardığı EQC bugüne kadar 46 adet sattı. Jaguar’ın I-PACE modeli 178 adetle 2020’de markanın lokomotifi haline geldi. Renault ZOE 135 adet, BMW i3 de 39 adetlik satışla 2020’yi tamamladı.

Hangi ülkelerde vergi yok?

İtalya, İngiltere, İspanya, Yunanistan, Hollanda, İsveç, Portekiz, Lüksemburg, Romanya, Polonya, Letonya, Litvanya, Slovakya, İrlanda, Macaristan, Estonya, Çekya, Güney Kıbrıs, Bulgaristan ve Hırvatistan veri almıyor. Fransa, Almanya, Danimarka, Finlandiya, Avusturya, Slovenya, Belçika ve Malta ise elektrikli otodan vergi alan ülkeler. Danimarka dışında oranlar makul düzeyde. Hatta Slovenya’da yüzde 0.5’lik sembolik oran geçerli. Avrupa’nın en büyük elektrikli pazarı Almanya, satıştan yüzde 19 KDV alıyor ama 10 yıl boyunca diğer vergilerden muaf tutuyor. Fransa’da bölgelere göre vergi değişiyor, yüzde 20’lik KDV yarıya iniyor.  

Avrupa’da park önceliği var

AB, teşviklerin yanı sıra elektrikli araç kullananlara önemli kolaylıklar sağlıyor. Ücretsiz şarj istasyonu ve otoyol, trafik yoğunluğunda özel şerit, park önceliği bunların başında geliyor. Türkiye’de ise elektrikliye sadece MTV’de avantaj sağlanıyor. 85 kWh motor gücüne sahip elektriklinin MTV tutarı, 1.300-1.600 cc arasındaki benzinli-dizel araca göre yüzde 75 daha düşük. 

Vergisi 3-4 kat birden arttı

Motor gücü 85 kilowatt olan elektrikli araçlarda ÖTV oranı yüzde 3’ten yüzde 10’a, motor gücü 85 kilowatt ile 120 kilowatt arasındaki elektrikli araçlarda ÖTV yüzde 7’den 25’e, motor gücü 120 kilowatı geçenlerde vergi yüzde 15’den yüzde 60’a yükseltildi.

Elektrikli otomobile hangi ülke ne kadar teşvik sağlıyor?

Fransa: 12.000 euro Romanya: 11.250 euro İtalya: 10.000 euro Almanya: 9.000 euro Hırvatistan: 9.000 euro Lüksemburg: 8.000 euro Slovakya: 8.000 euro Macaristan: 7.350 euro Güney Kıbrıs: 7.000 euro Yunanistan: 7.000 euro İspanya: 5.500 euro İsveç: 5.000 euro İrlanda: 5.000 euro İngiltere: 3.350 euro Avusturya: 3.000 euro Portekiz: 3.000 euro
Mete Tansu
Mete Tansu