Türkiye’de otomotiv sektörü çip krizinin gölgesinde sıra dışı bir yıl yaşıyor. Üretimde sorun yaşayan şirketler, müşterilerin ihtiyaçlarına cevap veremiyor. Sürekli yükselen döviz kuru ve enflasyona karşı cebindeki parasını korumak isteyen tüketicilerin otomobile yönelmesi, talebi tetikliyor. Markalar 3-5 ay sonrasına sıra yazıyor. Çip problemi adeta pandemiyi unutturmuş durumda. Peki önümüzdeki dönemde tedarik sorunu hafifler mi? Otomotiv sektörünü nasıl bir 2022 bekliyor? Doğuş Otomotiv’in elektrikli dönüşüm planları ne? Doğuş Otomotiv İcra Kurulu ve Yönetim Kurulu Başkanı Ali Bilaloğlu ile sektörü ve şirketin hedeflerini konuştuk. 
Arz, şartlardan daha etkili
2021 yılı nasıl kapanacak? Çip krizinden dolayı etkilenmeyen marka yok. VW’nin Wolfsburg fabrikasında üretim 1950’ler, İkinci Dünya Savaşı sonrası seviyelere kadar geriledi. Tahminim Kasım-Aralık ayları Ekim’den çok farklı geçmez, belki bir miktar yukarıda olabilir. O yüzden toplam pazar yılı 770-800 bin adetle ancak tamamlayabilir. Döviz kurundaki dalgalanma piyasayı nasıl etkiliyor? Kurlar, ekonomik koşulların etkisiyle satış tavanını belirlemiyor. Şu an arz, tavanı belirliyor. Arzın daha düşük seviyede olmasından dolayı ekonomik koşulların üzerinde kalıyor. Şu an bir etkisi olduğunu söylemek yanlış olur. Ama arzda bir sıkıntı olmasaydı ekonomik etkileri ciddi anlamda hissederdik. Şu an arz, ekonomideki talep daralmasından daha fazla öne çıkıyor. Çünkü arz çok düşük. Çip krizi ne zaman sona erecek? Çip krizi 2022’nin ilk 6 ayında da kesin arzı kısacak. Hatta Eylül ve Ekim’e kadar devam edeceğini öngörenler var. Çip kriziyle bu iş bitmiyor, otomotiv üretimi tarafında da şu an en az bulunan madde çip olduğundan, kriz diyoruz. Aslında ikinci bir kriz daha var daha kimsenin konuşmadığı o da alüminyum. Çin, magnezyum ihracatını durdurdu. Magnezyum olmayınca alüminyum üretmek mümkün değil. Otomobillerin şasilerinde yüzde 30 ile yüzde 100’üne kadar alüminyum parçalar var. Şimdi istediğimiz kadar çip elimizde olduğunda bu sefer ikinci kıstas devreye girecek. Magnezyum eksikliğinden dolayı alüminyum olmayacak, bu da üretimin kısılmasına neden olacak. Daha onun etkisini hissetmiyoruz. Çip krizi o kadar çok daralttı ki üretimi. Diyelim ki üretim seviyesi yüzde 50’lere düştü. Belki alüminyum krizi üretim seviyesi yüzde 70’lere gelince kendini hissettirecek. Çipten sonra kapıda neler bekliyor göreceğiz seneye. O yüzden arz tarafında sıkıntılar 2022’de kesin devam edecek ya çipten ya da alüminyumdan bu net. Elektrikli oto yaygınlaşır mı? Türkiye’de elektrikli otomobilde potansiyel var. Müşterilerde de çevre duyarlılığı ve bu teknolojiye olan güvenleri gitgide artıyor. Türkiye’de ciddi bir iştah var, özellikle büyük şehirlerde İstanbul, İzmir, Ankara, Antalya’da… Elektrikli araçlara yoğun ilgi var diyebilirim. İlgi tarafından başım ağrımıyor diyebilirim. Şu an benim uykumu kaçıran ilgi tarafı değil. Rekabetin olması güzel, TOGG pazarı canlandırır. TOGG’un yerli marka olarak girmesi, devletimizin de projenin başarılı olması için elektrikli araçlara farklı öncelik vereceğini tahmin ettiriyor bize.
Tam ajanda yok ama ID.3’ü 2022’ye yetiştirmek istiyoruz
Elektrikli modellerin lansman tarihleri belli mi? VW Grubu, önümüzdeki yıl Audi Q4 e-tron, Porsche Taycan Sport Tourismo’yu sunacak. 2023’te ID.4, ID.Bus, Audi e-Tron GT, Cupra Born, Skoda Enyaq, elektrikli Porsche Macan, 2025’te ID.5, VW Aero’yu çıkarmayı hedefliyor. BTK ile bayağı bir noktaya geldik yönetmeliğin çözümü konusunda. Önümüzdeki yıl elektrikli araçların ithalatına başlayabiliriz. Biz 2022 yılı içerisinde ID.3’ü getirmeye çalışacağız. Daha tam anlaştığımız bir ajandamız yok. Yaklaşık 2 yıldır otomotiv sektörü BTK meselesiyle uğraşıyor. Çünkü 2 yıl daha sürerse o zaman belki ID.3, ID.4 yerine farklı bir modelle girebiliriz. O zaman ürünler 3-4 yaşına girmiş olacak, ona bakmak lazım.Satışlarımız yüzde 20 daha fazla olurdu
Tedarik sıkıntısı olmasaydı Doğuş Otomotiv’in satışları nereye doğru giderdi? Kesin daha çok satardık. Tahminim bugünkü satışların herhalde yüzde 15-20 üzerinde olurdu. Doğuş Otomotiv markaları olarak 10 ayda yaklaşık 110 bin araç sattık. Çip krizi etkisi olmasaydı bu rakam 130 bin adet olurdu. Ama 150 bin adede çıkmazdı. Çünkü burada yanlış algı da var. Araç bulunamadığından müşteriler yoğun şekilde ürün arıyor. Böylelikle farklı farklı arama kayıt sistemlerinde gözüküyorlar, aynı müşteri 2-3 kere sayılıyor. O yüzden şu anki talep tahminlerinin yüzde 30-40 abartı olduğunu düşünüyorum. Sektörde ‘Yüzde 50 daha fazla satardım’ deniliyor, buna çok inanmıyorum açıkçası. Türkiye’de tahminde bulunmak zor ama 2022 yılı için gelen sinyaller nasıl? Bu yılın ilk 6 ayı iyi geçmişti. Önümüzdeki yılın ilk yarısına baktığımızda kesin bir daralma olacaktır. İlk 6 ay, 2021’in çok gerisinde kalır. Yıl genelini sorarsanız, Türkiye’de çok uzun vadede ne olacağını kestirmek çok zor.Elektriklilerin gelişi tamamen Türkiye’nin elinde
Dünyada elektrikli dönüşüm hızlandı. VW Grubu da bu alanda oldukça iddialı. Doğuş Otomotiv’de Porsche Taycan dışında elektrikli modeller henüz Türkiye’ye gelmedi… Türkiye’de sadece Porsche Taycan’ı getirmemizin nedeni mevcut yönetmelikler. Elektrikli araçların hepsi aynı zamanda bağlantılı. Sürekli telefon çipiyle bağlı olması gereken araçlar. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nun (BTK) mevzuatına göre ulusal telekomünikasyon şirketinin çipini otomobile koyamıyorsan bu ürünlerin ithalatını yasaklıyor. Bütün markalar Avrupa’da 1-2 telekom şirketiyle anlaşarak araçların bağlı olmasını istiyorlar. Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) ile konunun çözümü için görüşüyoruz. Ne zaman gerekli izinler çıkarsa elektrikli modellerimizin ithalatına başlayabiliriz. Konu tamamen Türkiye’nin elinde dersem yanlış olmaz.Haber turu
2 milyon euro’luk Ferrari kapışıldı Ferrari, geçmiş izlerini günümüze taşıyan yeni modeli Daytona SP3’ü tanıttı.Sadece 599 adet üretilecek 2 milyon euroluk otomobil resmi lansmandan önce tükendi. Ferrari Monza sahibi olan 499 müşteri Daytona SP3 almaya karar verirken, kalan 100 araç seçilmiş Ferrari koleksiyoncularına ayrıldı. Daytona SP3’te 940 beygir ile Ferrari’nin en güçlü atmosferik V12 motoru yer alıyor. Araç, 0’dan 100 km/s hıza 2.85 saniyede ulaşıyor. Maksimum sürati 340 km/s. İlk teslimatlar 2022’nin sonunda yapılacak. Elektrikli tekne işine girdi General Motors (GM) elektrikli mobilite alanında sürpriz hamle yaptı. GM, elektrikli tekne üreticisi Pure Watercraft’ın yüzde 25 hissesini 150 milyon dolara aldı. Pure Watercraft, lityum iyon pillerle çalışan tekneler için elektrik motorları üretiyor. Teknenin Tesla’sı olarak anılan şirket, ‘tak çalıştır tasarıma’ sahip motorlar da sunuyor. GM, gelecekte sıfır emisyonlu deniz araçları geliştirmeyi planlıyor. Elektrifikasyon planlarını hızlandıran GM, 2030’da gelirini ikiye katlamayı hedefliyor. 
Kalitede sondan ikinci oldu Tesla’nın en zayıf noktası olarak gösterilen üretim kalitesi, son dönemdeki iyileşmelere rağmen henüz tüketicileri tatmin edecek seviyeye gelemedi. Consumer Reports’un 28 üretici ve 144 modeli kapsayan 2021 Güvenilirlik Raporu’na göre, Tesla sondan ikinci oldu. Lexus ilk sırayı alırken, Mazda ile Toyota onu takip etti. J.D. Power Araç Güvenilirliği araştırmasında da Tesla, 33 marka arasında 30’uncu sırayı almıştı. Tesla’nın genel kalite problemleri arasında Model X’in yukarı açılan kapıları, Model S’in havalı süspansiyonu, ana bilgisayarı ve dokunmatik ekranı gösterildi. Biden, Hummer satışını patlattı Merakla beklenen elektrikli GMC Hummer, Aralık’ta yollara çıkıyor. 112 bin 595 dolara satılan Hummer Edition 1’e yoğun ilgi, GM’i bile şaşırtmış. GMC ve Buick Başkan Yardımcısı Duncan Aldred, ABD Başkanı Joe Biden’ın geçen hafta gerçekleştirdiği test sürüşünde ‘Harika araç’ açıklaması sonrası siparişlerin normale göre 7 kat arttığını açıkladı. Elektrikli Hummer’a bugüne kadar 125 bin ön sipariş geldi. Araç, Ford F-150 Lightning, Rivian ve Tesla Cyberturck ile rekabet edecek.
