Öldürmeyen güçlendirir

Beni öldürmeyen acı güçlendirir sözünü Nietszche söylemiştir. Bunu özellikle borsada girdileri TL olan ve ağırlıklı döviz kazancına sahip şirketler için manalı buluyorum. Ekonomi yönetiminin enflasyonu düşürmek için ana dayanak olarak kullandığı değerli TL, düşük katma değerli ihracat malı üreten, kendini küresel rakiplerinden sadece fiyatlama olarak ayrıştırabilen şirketleri sona yaklaştırıyor. Adapte olamayanın nesli tükenir. Hızlıca bu yeni paradigmaya uyum sağlayamayan şirketler büyüklükleri ne olursa olsun zorlanacak.
Katma değerli zannettiğimiz beyaz eşya sektörünün en büyük oyuncusu yüzde 5, yabancı ortaklı otomotiv devi yüzde 7 FAVÖK marjıyla operasyonlarını sürdürmeye çalışıyor. Marjı yükseltmeye çalışsalar cirolar düşecek, üretim tesisi kapatıp eleman çıkartmaya kalkışsalar regülatör izin vermeyecek. Otomobil ithal edip satan şirket yüzde 11 FAVÖK marjıyla çalışırken, üretime çabalamak anlamsızlaşmaya başlıyor. Bu sektörler bahsettiğimiz gibi zorlanırken şüphesiz yan sanayileri de onlara eşlik ediyor. İspanya’da imal edilen fren diskleri onca navluna rağmen daha uygun maliyetli iken bunları niye içeride üretsinler ki!
Değerli kurun ihracat üzerindeki olumsuzluklarına rağmen marjlarını koruyabilen, cirolarını artırabilen ihracatçı şirketlerin hisseleri ise uzun vadeli yatırım için fırsat veriyor. Satışlarının yüzde 40’ından fazlasını ihraç eden vinç üreticisine bakıyorum, benzer dinamiklerin onları da olumsuz etkilemesini beklerken hem büyüme hem kar marjında artış var. Sonuçta iki adamın kaldırabileceği ağırlığın üzerindeki her türlü yükte vinç gerekiyor. Finans dışında her sektörün ihtiyacı olan bu üründe Avrupa’da talep azalsa Afrika’da artıyor, otomotivde azalsa madencilikte artıyor ve bu sayede önümüzdeki bir senelik üretim hiç yeni sipariş gelmese dahi dolu. Bu şirket, TL’nin değerli olduğu sürece faaliyetlerini adapte edebilmişse, dövizin yükseldiği dönemde göz alıcı sonuçlar açıklayabilir.