21 Kasım 2024, Perşembe Gazete Oksijen
02.10.2024 17:04

Orta Doğu'da balistik füze savaşının ilk yaylım ateşi

Güncelleme: Aşağıda tahmin edildiği üzere İran, Doğu saatiyle 12:30 sularında İsrail'e yaklaşık 200 balistik füze fırlattı. İsrailli kaynaklar, İsrail füzesavar sisteminin bu füzelerin neredeyse tamamını düşürdüğünü ve bir miktar hasar meydana gelmesine rağmen saldırının pek de başarılı sayılmadığını söyledi. Şu anda geniş çaplı bir zayiat olduğuna dair herhangi bir rapor bulunmamaktadır.

İsrailli kaynaklara göre saldırı İran Devrim Muhafızlarına bağlı hava kuvvetleri tarafından gerçekleştirildi ve İran ordusu ya da hava kuvvetlerine ait bir operasyon değildi. İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ın saldırı başlamadan kısa bir süre öncesine kadar saldırıdan haberdar edilmediğini belirten kaynaklar, İran rejiminin operasyon konusunda bölündüğünü ve bunun da muhtemelen hükümet içindeki çatlakları arttıracağını ifade etti.

İsrail'in İran saldırısını önceden tahmin edebilmesi ve saldırının tam saatini belirleyebilmesi ve bunun yeni cumhurbaşkanının komutası altındaki düzenli İran silahlı kuvvetleri değil de bir Devrim Muhafızları operasyonu olması, Mossad'ın, İsrail'in siber komutanlığı Birim 8200'ün ve İsrail hava kuvvetlerinin İran rejimine ne kadar derinlemesine nüfuz ettiğini ve savunma tepkilerini koordine ettiğini gösteriyor. Bu da artık hiçbir İranlı liderin diğerine güvenemeyeceği anlamına geliyor.

Modern Orta Doğu tarihinin en tehlikeli anına girmek üzere olabiliriz: İran ve İsrail arasında, ABD'nin de İsrail'in yanında yer alacağı ve İran'ın nükleer programını yok etmeye yönelik ABD-İsrail çabalarının doruk noktasına ulaşabileceği bir balistik füze savaşı.
İsrailli istihbarat kaynaklarıyla yaptığım görüşmelerde İran’ın 1 Ekim’de bir füze saldırısı düzenlemeyi planladığını söylemişlerdi. Bu bilgi benimle paylaşıldı çünkü İsrailliler İran'la geniş çaplı bir balistik savaş istemediklerinde ısrar ediyorlar ve ABD'nin İranlıları caydırmaya çalışmasını istiyorlar.

İran halkı istemiyor

İsrail'in, İran'ın nükleer programını nihayet ortadan kaldırmak ve ABD'yi de işin içine katmak için bu tür bir savaşa can attığı düşünülebilir. Benim izlenimim bu yönde değil. Bir balistik füze savaşı, hemen hemen her füze önlenmediği takdirde İsrail'in altyapısına çok büyük zarar verebilir.
İsrail istihbaratının değerlendirmesine göre İran halkı genel olarak İsrail ile bu savaşı istemiyor. İran'da uzun zamandır, ülkenin altyapısının bu kadar harap olduğu ve ekonominin belinin büküldüğü bir dönemde rejimin Hamas ve Hizbullah'ı desteklemek için harcadığı milyarlarca dolar nedeniyle hoşnutsuzluk var. İsraillilerin ABD'nin İran'a iletmesini umduğu mesaj, bu savaşı başlatır ve İranlı sivillerin ölümüne ve büyük bir yıkıma yol açarsa, bunun rejime karşı bir ayaklanmayı da tetikleyebileceğidir.
Sonuç olarak: Bir Amerikalı olarak İranlıların bu füze saldırısından vazgeçmelerini umuyorum. Ayrıca İsraillilerin de şu anda Hizbullah'a karşı yürüttükleri saldırıyı durdurmalarını umuyorum.
Son bir yılda kırmızı çizgilerin sağlı sollu aşıldığını gördük; geçen yıl 7 Ekim'de Hamas'ın İsrail'e yönelik vahşi saldırısından İsrail'in Hizbullah liderliğine yönelik çağrı cihazı saldırısına ve lideri Hasan Nasrallah'ın öldürülmesine kadar… İranlılar caydırıcılıklarının aşındığını hissediyor ve karşılık vermeleri gerekiyor.
Bu kırmızı kod zamanı. Çünkü bir kez kırmızı çizgileri aşmaya başladınız mı, hepsi yok olur.

© 2024 The New York Times Company 

Thomas L. Friedman
Thomas L. Friedman