Helsinki polisi cadı avcısının peşinde

Dönüp dolaşıp yine cinayetin kol gezdiği İskandinav fiyortlarına geldim. İsveç, Norveç, Danimarka, İzlanda suç edebiyatına aşinayım ama ilk kez bir Finlandiya polisiyesi okudum. Max Seeck’in Doğan Kitap tarafından, Deniz Başkaya çevirisiyle yayımlanan Cadı Avcısı romanını. Manzara Kuzey polisiyesi okurlarına yabancı değil: Kar yağıyor, dedektifler üşüyor ve katiller yaratıcılıkta sınır tanımıyor. “Finlandiya’nın bir numaralı ihraç ürünü” gerilim romanları yazarı, meşhur Roger Koponen’in güzel eşi Maria bir gece evlerinde öldürülüyor. Kocası imza günü için şehir dışındayken... Polis olay yerine geldiğinde pikapta John Lennon’un Imagine şarkısı çalıyor. Ceset, yemek masasına oturtulmuş. Üzerinde siyah bir gece elbisesi ve tırnaklarında siyah oje var. Gülümsüyor. Cinayetler hız kesmiyor Helsinki polisinden Jessica Niemi zeki bir dedektif: Cinayetin Roger’ın Cadı Avı isimli roman üçlemesinden kopyalanmış olduğunu çabuk anlıyor. İşin kötüsü katilin ilham aldığı romanlarda yedi cinayet daha var. Hepsi de Orta Çağ’ın engizisyon yöntemleriyle... Çok geçmeden diğer cinayetler başlıyor. Hatta yazarın kendisi de kurban gidiyor. Max Seeck, dedektif Jessica karakterini derinleştirmeyi ihmal etmiyor: Genç kadın yaralı bir ruh. Ailesinden kalan serveti herkesten gizliyor. Arada onun gençken Venedik’te yaşadığı romantik maceraya geri dönüyor ve orada bir bit yeniği seziyoruz. Bu arada Roger’ın işkence, sadizm, cinsel şiddet ve benzeri manyaklıklarla dolu romanlarından fırlayan cinayetler hız kesmiyor. Kurbanlar Jessica’yı andıran, siyah saçlı ve güzel kadınlar. Orta Çağ’da cadılıkla suçlanan hemcinsleri gibi öldürülmüşler. Jessica soruşturmada yol aldıkça cinayetlerin kendi geçmişine uzandığını anlayıp dehşete kapılıyor. İş katille (ya da katillerle) arasında psikolojik savaşa dönüşüyor. Böylece dramatik yapı, biri dedektifin karmaşık iç dünyasına, diğeri polis soruşturmasına yönelen iki hatta yayılıyor; bazen birleşip bazen ayrılan iki yola… Romanda sevdiğim fikirlerden biri, Roger’a imza gününde gelen soru oldu: “Yazdıklarınızdan korkuyor musunuz?” Şahsen İskandinav yazarlara hep bunu sormak istemişimdir. Max Seeck ise ilk romanında bize adeta bir Kuzey Avrupa polisiyesi kokteyli sunuyor. Romanlar ve dizilerden öğrendiklerini çalkalayıp gayet iyi iş çıkarıyor. Arada bazılarına selam bile yolluyor. Cadı Avcısı, İskandinav suç edebiyatına güzel ve tipik bir örnek. Müsaadenizle şu alıntıyı paylaşmadan da edemeyeceğim: “İnsanlar çok zalim olabiliyorlardı. Aptal da. Winston Churchill bir keresinde demokrasiye karşı en güçlü argümanın oy veren ortalama bir vatandaşla kısa bir sohbet etmek olduğunu söylemişti. Bugünlerde cümlenin ikinci yarısı yerine ‘sosyal medya yorumlarına şöyle bir bakmayı’ koymak mümkündü.” Cadı Avcısı / Max Seeck / Çeviren: Deniz Başkaya / Doğan / Roman / 360 Sayfa