1960 doğumlu Amerikalı çizer, yazar, aktivist Alison Bechdel’in Fun Home: A Family Tragicomic adlı grafik romanı yayımlandığında yıl 2006 idi. Bu otobiyografik çalışma bir göktaşı gibi düşüvermişti dünyaya. Aslında Bechdel, yirmili yaşlarının başından itibaren feminist gazete WomaNews’taki çalışmalarıyla ve özellikle de Dykes to Watch Out For ile oldukça iyi tanınıyordu. LGBTİ+ aktivizminin temsilcisi haline gelen bu bant çalışması, sinema dünyasındaki cinsiyet eşitliği/eşitsizliği parametrelerini belirleyen Bechdel Testi’nin de çıkış noktasını oluşturuyordu. Derken ödüllere doymayan o mükemmel eser geldi. Funeral Home yani cenaze evinden yola çıkarak konulmuş adıyla Cenaze Evi Şenlik Evi. Asker kökenli bir öğretmen ve aynı zamanda yarı zamanlı cenaze evi işletmecisi olan babasının intiharından sonra yazıp çizdiği bu grafik roman, Türkiye’de Ocak 2010’da BilgeSu Yayıncılık tarafından Bir Aile Trajikomedisi alt başlığıyla yayımlandı.
Yer yer neşeli yer yer ağır ve karanlık
Okuru rahatlatan, yumuşak hatlı, aydınlık alan bırakmaya özen gösteren, yer yer neşeli çizgileriyle yutulması zor bir hikâyeye girişiyor Bechdel. Aile kavramı, orta sınıf ahlakı, Amerikan hayat tarzı, yaşam, edebiyat, cinsellik ve kişilik hakkında ağır ve karanlık bir hikâye. Hikâyesini kurarken sinemadan ve özellikle edebiyattan büyük destek alıyor. Homeros, Joyce, Hemingway, Fitzgerald, Conrad, Camus ve Proust’un satırları, düşünceleri birer karakter gibi görev üstleniyor. Üstelik bütün bu entelektüel bilgiyi aktarırken okurla aynı seviyede durmaya, burnu büyük davranmamaya özen gösteriyor.Otobiyografik bir hikaye
Hikâye de hikâye ama… Bechdel, aile kavramının üstündeki tabulaşmış tozları aldıkça ortaya çıkan, zehirli bir çiçeğin yaprakları gibi açılan otobiyografik hikâyede, iki erkek kardeşi ve anne-babasıyla yaşadıkları cenaze işleri evindeki tüyler ürpertici gerçekler sayesinde kendi “gerçekliğine” uzanıyor. Ergenliğinin son döneminde eşcinselliğini itiraf eden Bechdel, bu süreçte hem cenaze evini işleten hem de lisede edebiyat dersleri veren babasının yıllarca erkek öğrencileri ve kendilerine bakıcı olarak gelen küçük yaşta erkeklerle ilişkiye giren bir eşcinsel olduğunu keşfediyor. On yaşındayken tutmaya başladığı günlüğünün önceleri kırılgan, sonrasında kafası karışık ve giderek cesur satırlarıyla, okuru da bu hikâyenin bir parçası haline getirmeyi başarıyor. Fun Home, 2013 yılında önce Off Broadway’de daha sonra Broadway’de bir müzikal olarak sahnelendi. Ve sahne üstündeki yolculuğunu da beş Tony ödülü alarak noktaladı. Mutlaka okunması gereken bir grafik roman
Alison Bechdel 2008 yılında bu kez annesiyle olan ilişkisine odaklandığı Are You My Mother? isimli grafik romanını yayımladı. Virginia Woolf‘tan Sigmund Freud’a bir hat çeken bu çalışmanın Cenaze Evi Şenlik Evi ile birlikte okunmasını tavsiye ederim. Zaten her iki eser de sadece grafik romanlar evreninde değil, otobiyografik anlatılar arasında tüm zamanların en güçlü çalışmaları olarak kabul ediliyor. Cenaze Evi Şenlik Evi mutlaka okunması gereken bir grafik roman.- Cenaze Evi Şenlik Evi – Bir Aile Trajikomedisi / Alison Bechdel / Çeviren: Barış Gümüşbaş / BilgeSu Yayıncılık / Çizgi Roman / 232 Sayfa
