Perec’e Perecvari selam!

Bahçedeki Gidonları Kromajlı Pırpır da Neyin Nesi? 2010 yılında Cemal Yardımcı çevirisiyle Metis Yayınları tarafından yayımlanmıştı. Romanın yazılış tarihi 1966. “E” harfini hiç kullanmadan yazacağı Kayboluş’un yayımlanmasına üç yıl var. Neden “E” harfi kullanmadığını şöyle açıklamış çılgın Perec: “Bir roman en çok ihtiyaç duyduğu harf olmadan nasıl yazılır? İşte ben bir romanım ve o kullanamadığım E harfi de benim ailem.” Babasını üç yaşında, annesini Auschwitz’de kaybeden bir yazar var karşımızda. Bir de “E” harfini “kaybetmesini” çok görmemek lazım. Hepsi aydın çocuklar Dönelim elimizdeki kitaba. Öncelikle şunu söylemek lazım gelir ki efendim, o gidonları kromajlı pırpır, kışlayla ev arasında, ‘doğulan yer’le ‘doyulan yer’ arasında, ütülü haki üniformalarla buruş buruş yeşilli kırmızılı giysiler arasında, askeri olanla sivil olan arasında pata pata gidip gelen bir motordur. Motorun sahibi Henri Pollak’ı tanırsınız, pek değerli bir çavuş kendisi. Kafadarları boşlamayın hemen. Hepsi de filmlerden, felsefeden, kitaplardan, falandan filandan konuşmayı pek seven aydın çocuklardır. Kabul etmeli, kafaları biraz karışıktır ama buna dertlenecek değilsiniz ya, aydın olmak biraz da kafa karışıklığı değil midir? Ah, unutmadan bir konu daha eklemeli. Savaş! Savaş! Olur o kadar kafa karışıklığı, yok mudur her ülkenin aydınında, kanaat önderinde. O gün Cezayir’dir o savaşın haritadaki çarpısı, bugün başka bir yer. Herkesin evinde bir dünya atlası var değil mi efendim, koyun çarpıları istediğiniz yere. O gün Karamanlis, Karawo, Karalavuk, Karapşu, Karabaş, Karayol, Karabin, Karakurum yani Karabişi ya da adı her neyse, genç bir asker, Cezayir Savaşı’na katılmamak için Henri Pollak’ın kendisine koltuk çıkmasını isteyen. Bugün bir başkası. O gün titrek bir aşktır kurşun sıkmayı reddetmeye neden olan, bugün vicdandır, vicdanın reddetme özgürlüğüdür. Henri Pollak, adı Kara’yla başlayan ve bütün coğrafyaların toplamı olan savaş karşıtının sözcüsüdür, bu sorunu arkadaşlarına açar. Böylece, Pollak ve okur-yazar arkadaşları kolları sıvarlar. Genç asker ya sakat kalacaktır ya da intihara girişecek, başarısız olacak, akıl hastanesini boylayacaktır! Başka çıkar yol yoktur.Perec anlatır bütün bunları. Perec diyorum efendim, hani şu bizim bakışlarıyla beynimizi delen “oulipo”cu yazarımız. Fena biridir Perec. Parmağının ucuyla oynar kalıpların kabuk bağlamış yaralarıyla, kabuk kalkınca altından kan akacağını bilerek. İroniktir Perec amca. İyoniktir. Kroniktir. Şakacı şey seni! Nasıl da oynuyor ezberimizdeki çarpım tablosuyla, kim demiş iki kere iki dört eder diye.Arada bir kendi beyninizi tokatlamaya cesaretiniz olsun. Arada bir Georges Perec okuyun. Bahçedeki Gidonları Kromajlı Pırpır da Neyin Nesi? / Georges Perec / Çeviren: Cemal Yardımcı / Metis / Roman / 96 Sayfa

Yekta Kopan

Diğer Yazarlar

Ait olmak büyütür

Mağaradaki ellerin esrarı

Çaykur’un zam ve zarar çıkmazı

Arıları çeken bitkiler

Apartman kuralı yaşam hakkından üstün olabilir mi?

Perec’e Perecvari selam!