23 Kasım 2024, Cumartesi Gazete Oksijen
04.06.2021 06:00

‘Küçük Amerika’ hayalinin Türkiye’ye ödettiği bedel

ABD’nin 70 yıl önce dağıttığı Marshall yardımından Türkiye’nin payına sadece 70 milyon dolar düştü. Ama etkileri, bunun kat kat üstünde oldu. Bugün mercimeği, buğdayı ithal etmek zorunda kalmamız, ABD güdümünde uygulanan o yılların tarım politikalarının eseri

Tarih 5 Haziran 1947, yer Harvard Üniversitesi. ABD Dışişleri Bakanı George Marshall kürsüye gelip II. Dünya Savaşı’nın derinden sarstığı Avrupa ülkelerini ayağa kaldırmak için bir program hazırlayacaklarını duyurdu.  Daha sonra Marshall Planı -hatta Türkiye’nin birçok yerinde ‘mareşal yardımı’- olarak nam salacak programın hedefi, Avrupa ülkelerinin yıkılan ekonomilerini onarmak kadar komünizmin Avrupa’ya yayılmasını önlemekti.  Türkiye de yardım listesindeydi. Böylece ülke tarafını seçmiş, iki kutuplu dünyada yüzünü Batı’ya dönmüştü. Bazı kalemler plana şiddetle itiraz ediyor Sovyet yağmurundan kaçarken Amerikan dolusuna tutulacağımızı söylüyor, planı “yeni bir Sevr” olarak tanımlıyorlardı. (Meşhur Johnson mektubuna daha 17 yıl vardı.) Sonunda Türkiye plana dahil oldu ve 1948-1951 arasında toplam 70 milyon dolar hibe aldı. 11.4 milyar dolarlık hibenin büyük bölümü İngiltere, Fransa, Federal Almanya ve İtalya’ya verildi. Marshall Planı’nın Türkiye’de bıraktığı iz, rakamların çok ötesinde olacaktı.

Traktör, daha iyi bir hayatın simgesiydi. Gelen traktörler önce meydanlarda sergileniyor, önlerinde hatıra fotoğrafları çekiliyordu.
Traktör, daha iyi bir hayatın simgesiydi. Gelen traktörler önce meydanlarda sergileniyor, önlerinde hatıra fotoğrafları çekiliyordu.

Traktörlere özel tören

  
Margarinle yapılan pilavın daha iyi olacağı bile iddia edilebildi.
Margarinle yapılan pilavın daha iyi olacağı bile iddia edilebildi.

Şarkılarla ilan-ı aşk

  

Tavan arasındaki yağlar

Suyla karıştırılan süt tozuyla elde edilen sıvıları içenler o ağır kokuyu unutamadılar.
Suyla karıştırılan süt tozuyla elde edilen sıvıları içenler o ağır kokuyu unutamadılar.
 Afyon garındaki küçük kızı anımsa, hani,Trene binerken pabuçlarını çıkarmıştı;Varto depremini düşün, yardım olarak Batı’danGönderilmiş bir kutu süttozunu ve sütyeni.Adam süttozuyla evinin duvarlarını badana etmişti,Karısıysa saklamıştı ne olduğunu bilmediği sütyeni,Kulaklık olarak kullanmayı düşünüyordu onu kışın;Tanrım gerçekten çocukluk günlerinizde mi?..Eşiklere oturmuş bir dolu insanKeşke yalnız bunun için sevseydim seni. 
81 teneke kutu yağ, kim bilir ne maksatla saklandı o tavan arasına...
81 teneke kutu yağ, kim bilir ne maksatla saklandı o tavan arasına...