Yapay zeka sohbet robotunun duyguları olup olmadığı yönündeki tartışmalar sıcaklığını korurken Tom Cruise'un başrolünden yer aldığı cinayetleri işlenmeden fark edip suçluları yakalayan bir polisin ve sistemin hikayesini anlatan Azınlık Raporu (Minority Report / 2002) filmi gerçek oldu. Suçları bir hafta önceden yüzde 90 doğru tahmin eden yapay zeka algoritması geliştirildi.
300 metrelik alanda doğru tahmin
Chicago Üniversitesi'nden araştırmacılar, suç verilerini kullanarak 300 metrelik alanlardaki olayları tahmin eden bir yapay zeka geliştirdiklerini iddia etti. Profesör Ishanu Chattopadhyay "Şehir ortamının dijital bir ikizini yarattık. Bunu geçmişte yaşananların verileriyle beslerseniz, gelecekte ne olacağını size söyleyecektir. Sihirli değil, sınırlamalar var ama bunu doğruladık ve gerçekten işe yarıyor" dedi.
2 yıllık veriler kullanıldı
Bunun için 2014'ten 2016'nın sonuna kadar Chicago, Illinois'den tarihsel suç verilerini analiz eden ekip, modellemenin suçları 1 hafta önceden doğru tahmin ettiğini öne sürüyor. Aynı çalışmanın ABD'deki 7 büyük şehir için de yapıldığı açıklandı.
Şüphelileri değil suç alanlarını tespit ediyor
Chattopadhyay, modeli tarafından kullanılan verilerin önyargılı olabileceğini kabul ediyor. Önyargının etkisini azaltmak için çalışmaların devam ettiğini belirten Ishanu Chattopadhyay "Algoritmanın şüphelileri değil, potansiyel suç alanlarını tespit ettiğini. Bunun da Azınlık Raporu olmadığını belirtiyor.
Önceki veriler önyargılı çıktı
Buna rağmen yapay zeka ve suç analizi uzun süredir tartışılıyor. Konunun temelinde ise ırksal önyargılar yatıyor. Son yıllarda, Chicago Polis Departmanı, bir saldırıya kurban ya da fail olarak katılma riski en yüksek olduğu düşünülen kişilerin bir listesini oluşturan bir algoritmayı denedi. Gizli tutulan çalışma yayınlandığında şehirdeki 20 ila 29 yaş arasındaki siyah erkeklerin yüzde 56'sının listede yer aldığı ortaya çıktı.
Azınlık Raporu (Minority Report) hakkında
Azınlık Raporu, Philip K. Dick'in kısa hikâyesinden aynı adla senaryolaştırılan ABD yapımı bilimkurgu filmidir. Yönetmen koltuğunda Steven Spielberg'in oturduğu 2002 ABD yapımı projenin başrolünde Tom Cruise yer alıyor. Dedektif John Anderton (Tom Cruise) psişik güçlere sahip kahinler ve bazı teknolojik aygıtlar sayesinde cinayetleri daha işlenmeden önce fark edip suçluları yakalayan özel bir polis biriminin başındadır.
Anderton’ın kusursuz işlediğine inandığı sistem, birdenbire tersine döner. Anderton’ın şefi olduğu birim, cinayet suçlamasıyla onun peşine düşer. Avcı artık av olmuştur... Şimdiye kadar kölesi olduğu sistem artık John'un başının belası haline gelmiştir.
Kaynaklar: New scientist, Independent
