Kahve öğütmek aslında zannedilenden daha karışık bir iş. Öğütme esnasında zeminde statik elektrik birikir ve dağılmaya yol açar. Şimdi ise Oregon Üniversitesi’nden volkanolog ve kimyagerlerden oluşan bir grup bilim insanı nemin statik elektrik oluşumunu nasıl etkilediğini tam olarak keşfederek kahve öğütmedeki sorunun basit çözümünü bulmuş oldular.
Daha lezzetli espresso
Washington Post’ta yer alan haberde bilim insanlarına göre kahve çekirdeklerine öğütülmeden önce bir miktar su eklemek statik elektrik oluşmasını önlüyor. Su aynı zamanda espressonun daha kıvamlı ve daha sert bir tada sahip olmasını sağlıyor. Matter dergisinde yayınlanan yeni araştırma, tekniklerini yılların sezgisi, deneyimi ve çevrimiçi forumlardan aldıkları ipuçları ile geliştiren kahve tiryakilerini şaşırtmayabilir.
Örneğin bazı baristalar Ross Damlacık Tekniği veya RDT olarak bilinen bir tekniği uygulayarak kahve çekirdeklerini karıştırmak için ıslak bir çay kaşığı kullanıyor ya da çekirdeklerin üzerine su püskürtüyor. Ancak yeni makale, kahve çekirdeklerindeki nemin yük oluşumunu nasıl etkilediğini ve bunun nasıl manipüle edilebileceğini sistematik olarak gösteriyor.
Farklı disiplinlerden araştırma ekibi oluşturuldu
Araştırmada yer almayan California Üniversitesi Kahve Merkezi'nin kurucu direktörü William Ristenpart “Kahve telvesinde elektrik olduğu fikri çok eski bir gözlemdir. Araştırmayla ilgili havalı olan şey, bu mekanizmayı anlamamızın ardındaki sert bilim ve sert veriler” dedi. Makale aynı zamanda, bir fincan kahvenin ardındaki temel bilimi araştırmak için uyumsuz görünen disiplinlerden gelen uzmanları bir araya getirerek gelişmekte olan kahve bilimi alanına daha fazla ışık tutuyor.
Yeni çalışma kahve öğütmeye ilgi duyan bilim insanları ve yanardağ patlamalarında ortaya çıkan şimşeklerde etkilenen volkanologlar ile ortaklaşa gerçekleştirildi. Bu insanlar sadece farklı laboratuvarda çalışmakla kalmıyor aynı zamanda farklı bilimsel evrenlerde yaşıyorlar. Ancak söz konusu kahve olunca her iki grup da aynı temel fenomeni incelediklerini fark etti. Araştırmalarının birçok detayı sıradan bir kahve tiryakisi için anlaşılmaz olsa da, yoğun bir espresso yapmaya çalışan bir barista için uygulanabilir sonuçlar içeriyor.
"Öncesinde biraz su katın"
Oregon Üniversitesi'nde kahve kimyageri ve araştırmanın liderlerinden biri olan Christopher Hendon “Tam bir kahve çekirdeğini öğütecekseniz öncesinde biraz su katmak, demlediğiniz zaman daha erişilebilir olmasını sağlayacaktır” dedi.
Araştırma Hendon'ın Oregon Üniversitesi'nde düzenli kahve saatlerine ev sahipliği yapan kahve laboratuvarında başladı. O zamanlar bir volkanoloji laboratuvarında doktora sonrası araştırmacısı olan Josh Méndez Harper, araştırmaya katılan sıradan bir kahve tüketicisiydi. Ancak zamanla kahve konusunda daha seçici olmaya başladı. Bir gün Hendon ve diğer araştırmacıların öğütme sırasında elektriğin nasıl biriktiğini tartıştıklarını duydu.
"Son 5 yılımı bunu yaparak geçiriyorum"
Méndez Harper, "Son beş yılımı bunu yaparak geçiriyorum ama farklı bir bağlamda" dedi. Volkanik kül üzerinde yükün nasıl oluştuğunu incelemek için volkanologlar bazen Faraday kabı adı verilen bir cihaz kullanırlar. Faraday kabı iletken metal bir kaptır ve parçacıklar üzerindeki yükü ölçmek için kullanabilir. Ardından da yükün yoğunluğu hesaplanabilir. Böylece araştırmacılar kahve öğütücülerine uyacak özel yapım bir Faraday kabı kullanarak, kahve telvesinde benzer ölçümler yapıp yapamayacaklarını görmek için yola çıktı.
Nem kahvedeki yükü değiştiriyor
Ticari kahveleri öğütmekten kendi kahve çekirdeklerini kavurmaya kadar birçok deney yapan ekip, nemin kahve telvesi üzerindeki yük miktarını değiştirdiğini keşfetti. Daha fazla iç neme sahip olan daha açık kavrulmuş kahveler öğütme sırasında daha az elektrikleniyordu. Daha kuru olan koyu kavrulmuş kahveler ise daha fazla yük kazanıyordu. Bilim insanları araştırmada daha çok kahvenin elektrik yüklenmesindeki iç neminin önemine odaklandı.
Demlenirken eşit dağılım sağlıyor
İsviçre'deki ZHAW Zürih Uygulamalı Bilimler Üniversitesi'nde analitik kimyager olan Samo Smrke, "Bu kimsenin tahmin edemeyeceği bir şeydi” dedi. Smrke, kahve endüstrisinde kullanılan yaklaşımın iyon ışını adı verilen yüklü parçacıklardan oluşan bir demet içerdiğini söyledi. Bilim insanları bu durumda, kahveyi öğütmeden önce biraz su püskürtmenin elektriklenmeyi tamamen bastırabileceğini keşfetti. Elektriği azaltmak ayrıca kahvenin topaklanmasını da önlüyor. Böylece espresso demlenirken su tüm kahve telvesine eşit olarak dağılabiliyor.
Oregon Üniversitesi'nde volkanolog olan Josef Dufek, kahvenin büyüleyici bir model sistem olduğunu ve volkanik külü anlamaya çalışırken benzer teknikler uygulayacağını söyledi. Kahve bağımlısı Méndez Harper, "Kahve ve yer bilimleri arasında elektrik üretiminin ötesinde pek çok paralellik var” dedi.
