ABD’de yasaklanma tehlikesiyle karşı karşıya kalan TikTok için yeni bir formül üzerinde uzlaşıldı. CNN ve Wall Street Journal’ın haberlerine göre, bu hafta Madrid’de yapılan görüşmelerde ABD ve Çinli müzakereciler, uygulamanın ABD’de faaliyet göstermeye devam etmesi için bir çerçeve anlaşmaya vardı.
Anlaşmaya göre Oracle, Andreessen Horowitz ve Silver Lake gibi büyük Amerikan teknoloji ve yatırım şirketlerinin önderlik ettiği bir konsorsiyum, TikTok’un ABD’deki operasyonlarını üstlenecek. Konsorsiyumun toplam hissedarlık payı yüzde 80 olacak. Çinli ByteDance ise en fazla yüzde 20 hisseyi elinde tutabilecek.
Yeni kurulacak ABD merkezli şirket, çoğunluğu Amerikalı isimlerden oluşacak bir yönetim kurulu tarafından yönetilecek. Trump yönetimi de kurulda doğrudan bir temsilci bulunduracak.
Oracle’ın kurucusu Larry Ellison, Trump’a yakınlığıyla biliniyor ve 2020’den bu yana TikTok’un ABD’deki veri altyapısını barındırıyor. Ellison’un yeniden masada olması, Washington’daki siyasi dengeler açısından da dikkat çekiyor.
Cuma günü karar bekleniyor
Süreç henüz tamamlanmış değil. Çerçeve anlaşma üzerinde tarafların bazı detayları netleştirmesi gerekiyor. Nihai kararın, ABD Başkanı Donald Trump ile Çin Devlet Başkanı Şi Cinping arasında cuma günü yapılacak telefon görüşmesinde açıklanması bekleniyor. ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, Trump’ın TikTok’u kapatma tehdidinin Çin’in geri adım atmasında kritik rol oynadığını söyledi.
Bessent, “Başkan Trump TikTok’un ABD’de kapanmasına izin vermeye hazır olduğunu açıkça belirtti. Bu net tavır masadaki dengeyi değiştirdi” dedi.
Ne olmuştu?
- 2020’de ilk kriz: ABD’de TikTok’un Çin hükümetine veri sağladığı iddialarıyla başlayan tartışmalar sonucunda Trump yönetimi uygulamayı yasaklamak istedi. Oracle ve Microsoft gibi şirketler devreye girdi, ancak satış tamamlanmadı. Sadece Oracle ile bir veri barındırma anlaşması yapıldı.
- Biden dönemi: 2023’te Kongre, iki partinin ortak desteğiyle TikTok’a sınırlamalar getiren yasayı onayladı. Yasaya göre, Çin’in TikTok’un ABD operasyonlarında yüzde 20’den fazla hisseye sahip olması yasaklandı.
- Trump’ın dönüşü: 2025’te yeniden başkanlığa dönen Trump, TikTok’un ABD’de tamamen yasaklanacağını duyurdu. Ancak yasak kararını üç kez erteledi. Son olarak, uygulamanın kapanmaması için süre üç ay daha uzatıldı.
- Müzakereler: Bu yılın baharında ABD ve Çin tarafları anlaşmaya yaklaştı. Ancak Trump’ın “Liberation Day” adı verilen yeni gümrük tarifelerini devreye sokması süreci tıkadı. Yaz aylarında tarifelerin gevşetilmesiyle görüşmeler yeniden başladı.
- Madrid süreci: Geçen hafta İspanya’da yürütülen müzakerelerde çerçeve anlaşma şekillendi. Oracle liderliğindeki konsorsiyumun çoğunluğu alması, Çin’in payının yüzde 20 ile sınırlandırılması üzerinde uzlaşıldı.
Bugün gelinen noktada, TikTok’un ABD’de kapatılması ihtimali şimdilik rafa kalkmış görünüyor. Ancak anlaşmanın resmileşmesi için gözler Trump ve Şi’nin cuma günkü telefon görüşmesine çevrildi.
Kaynak: Gazete Oksijen
