23 Aralık 2024, Pazartesi Gazete Oksijen
Haber Giriş: 14.05.2024 17:13 | Son Güncelleme: 14.05.2024 17:17

Güneş patlamalarının ardından Dünya'yı radyasyon dalgası vurabilir

Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi (NOAA) Güneş yüzeyindeki patlamalardan kaynaklanan jeomanyetik fırtına sonrasında bu hafta Dünya'ya bir radyasyon fırtınasının çarpma ihtimalinin %60 olduğunu söylüyor
NASA'nın Güneş Dinamikleri Gözlemevi, 10 Mayıs 2024 Cuma günü gerçekleşen güneş patlamasının görüntüsünü yakaladı.(NASA/SDO via The New York Times)
NASA'nın Güneş Dinamikleri Gözlemevi, 10 Mayıs 2024 Cuma günü gerçekleşen güneş patlamasının görüntüsünü yakaladı.(NASA/SDO via The New York Times)

Dünya geçen haftaki 'şiddetli' Güneş fırtınalarıyla henüz tam olarak başa çıkamadı ama bilim insanları şimdiden nadir görülen uzay havasının yeni bir 'mükemmel fırtınası' konusunda uyarıda bulunuyor. Güneş yüzeyindeki yoğun manyetik aktivite nedeniyle hızlanan ve sayıları artan büyük miktarlarda yüklü parçacıklar içeren elektromanyetik radyasyonlu güçlü patlamalar yayıyor.

Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi (NOAA), bu hafta başlayacak bir 'radyasyon fırtınası' olasılığının yüzde 60 olduğunu gösteriyor. Parçacıklar gezegenimizin manyetik alanı ve atmosferiyle etkileşime girerek uydu iletişiminde aksamalara, uzaydaki astronotlar için radyasyon tehlikesine ve elektrik şebekelerinde parazite neden olabilir.

Parker Spirali oluşturacak

Bu Güneş fırtınalarının önümüzdeki birkaç gün içinde gezegenimizi ıskalayacağı tahmin edilirken, radyasyon fırtınalarının yüksek yüklü parçacıklarını Güneş'ten güneş sistemimize doğru kıvrılan Parker Spirali adlı kavisli bir manyetik alana fırlatması bekleniyor. Güneş döndükçe, ondan yayılan manyetik alanlar yörüngesindeki gezegenlerin yanından geçerken bükülür ve Parker Spirali olarak bilinen spiral bir yapı oluşturur. Güneş patlamasından kaynaklanan yüklü parçacıklar bu sarmallara yakalanabilir ve gezegenimizi ıskalayacakları halde Dünya'ya geri dönebilirler.

Jeomanyetik fırtınalardan farklı

NOAA tahmincileri pazartesi günü yaptıkları açıklamada, bu olaylardan sorumlu olan manyetik fırtınanın hala en yoğun Güneş patlamaları sınıfı olan X sınıfı patlamaları ürettiğini söyledi. Bu hafta gerçekleşecek olan güneş radyasyon fırtınası, hafta sonu Dünya'yı vuran ve Dünya'nın koruyucu manyetik alanı olan manyetosferi bozacak kadar güçlü olan 'jeomanyetik fırtınalardan' farklı.

Gözlemlenen en büyük güneş lekesi

Yaklaşan radyasyon fırtınasının büyük bir kısmı Dünya'nın manyetik alanı tarafından emilecek, ancak Dünya'nın manyetosferinin Dünya'nın çekirdeğine doğru aşağı ve içe doğru kıvrıldığı açık kutup bölgelerine yakın olmayacak. Hafta ilerledikçe, geçtiğimiz hafta sonu yaşanan güneş fırtınalarından sorumlu dev 'güneş lekesi' AR3664'ün Parker Spiralinin bir bölümünden geçerek yüksek hızlı radyasyonunu Dünya'nın yörüngesiyle kesişen bir yola doğru eğmesi planlanıyor. Güneş yüzeyinde Dünya'nınkinden yaklaşık 2.500 kat daha güçlü bir manyetik alana sahip karanlık bir yama olan Güneş lekesi AR3664, on yıllardır gözlemlenen en büyük güneş lekelerinden biridir.