Son birkaç aydır Spotify akışında tuhaf bir değişiklik yaşadığını söyleyenlerin sayısı arttı. Kullanıcılar, uygulamada Taylor Swift'in listeleri alt üst eden son şarkısı ya da Drake ve Kendrick Lamar'ın yeni şarkısını sonuna kadar dinledikten sonra otomatik olarak Sabrina Carpenter'ın Espresso şarkısının çalmaya başladığını belirtiyor.
Amerikalı Disney yıldızının İngiltere'de beş haftadır 1 numara olan bu çıkış single'ı akılda kalıcı bir nakarata sahip. Yine de Carpenter'ın popülerliği sadece bu özelliğine değil aynı zamanda algoritmanın gücüne de bağlı. Bu algoritma, belirli dinleyicileri belirli sanatçılara veya türlere yönlendiren gizli mekaniklerdir.
Kullanıcıları şarkılara yönlendiren algoritma
Dünyanın en büyük streaming hizmeti Spotify, 100 milyon şarkıya ev sahipliği yapan bir dijital müzik kütüphanesi olma özelliğini, kullanıcılarını dinlemeleri gerektiğini düşündüğü şarkılara yönlendirmek adına fiilen terk etti.
İsveçli girişimciler Daniel Ek ve Martin Lorentzon tarafından 2006 yılında kurulan Spotify, büyük ölçüde dinleme alışkanlıklarını izleyerek elde ettiği tüketici verileri hakkında samimi bilgiye sahip olasıyla gurur duyuyor. Şirket, dünya çapında 615 milyondan fazla kullanıcısı ve 60 milyar dolarlık tahmini piyasa değeri ile dünyanın önde gelen müzik keşif kaynağı haline geldi. Spotify'ın eski veri analisti Glenn McDonald, "You Have Not Yet Heard Your Favourite Song" adlı kitabında, şirketin kişisel verileri nasıl kullandığı ve bunun gelecek için ne anlama geldiği sorularını irdeliyor.
500 milyon kullanıcıyı analiz etti
Aralık 2023'e kadar Spotify'da çalışan McDonald, burada geçirdiği süre boyunca 500 milyon kullanıcının şarkı dinleme alışkanlıklarını analiz etti. Ayrıca, daha geniş bir veri ekibinin parçası olarak, platformun yaklaşık bir milyon sanatçıya ait milyonlarca şarkısını, 6.000'den fazla niş alt türe göre kategorize etti. Burada, “gözetim kapitalizminin” gelişmiş bir biçimi olarak tanımladığı Spotify'ın her dinleyiciye neyi, ne zaman ve neden önereceğine nasıl karar verdiğini ortaya koyuyor.
"Ne çaldığımızı biliyorlar"
Ana barometreler belli: isim, yaş, cinsiyet. Konum veya mevcut zevkler gibi diğerleri ise IP adresi, kullanılan uygulamanın sürümü veya başka bir şarkıya geçmeden önce belirli bir şarkının ne kadarını çaldığınıza göre belirlenebilir. Bu, internetin pop müzik takıntılı köşesinin Espresso tarafından neden rahatsız edildiğini açıklıyor; Spotify, Swift'i düzenli olarak dinleyen bir kişinin muhtemelen benzer eylemlerin müziğinden hoşlanacağını anlıyor (Carpenter, Eras turnesinde bir açılış eylemiydi). Ancak bu bilginin de bir sınırı var, tıpkı bilgisayarların insanlar hakkında ne kadar çok şey öğrenebileceğinin her zaman bir sınırı olduğu gibi. McDonald, "Ne çaldığımızı biliyorlar. Ancak müzik çalarken dans edip etmediğimizi göremiyorlar" diye yazdı.
Yayın akışı büyük bir "canavar"
Kuşkusuz son zamanlarda yaşanan tartışmalar platformu kötülemeyi kolaylaştırdı. Neil Young ve Joni Mitchell, 2022 yılında yıldız podcaster Joe Rogan'ın aşı karşıtı yorumlarını protesto etmek için Spotify'dan ayrıldılar. Ancak iki yıl sonra geri döndüler. Sadık, çok kuşaklı bir dinleyici kitlesine sahip olan bu sanatçılar için bile yayın akışı savaşılamayacak kadar büyük bir "canavar".
