ABD'de yapılan yeni bir çalışmada beyin dalgalarını izleyen ve zihninizin fazla ya da yetersiz çalıştığını tespit ederek alarm veren bir cihaz geliştirildi. Geçici 'elektronik dövme' olarak adlandırılan cihaz alın ve yüz bölgesine takılarak beynin ne zaman zorlanmaya başladığını belirlemek için tasarlandı. Beyindeki elektriksel aktiviteyi elektroensefalografi (EEG) adı verilen bir teknikle ve göz hareketlerini takip ederek izleyen cihaz, araştırmacıların ifadesiyle 'zihinsel zorlanmayı' değerlendirmek için nesnel bir yol sunuyor.
Cihazın, özellikle hava trafik kontrolü veya tıp gibi dikkat kaybının ciddi sonuçlara yol açabileceği mesleklerde yararlı olabileceği belirtiliyor.
'Zihinsel yük kişiden kişiye değişir'
Teksas Üniversitesi’nden çalışmanın baş yazarı Dr. Nanshu Lu, “Teknoloji insan evriminden daha hızlı gelişiyor. Beyin kapasitemiz buna yetişemiyor ve kolayca aşırı yüklenebiliyor. Optimum performans için en uygun zihinsel yük kişiden kişiye değişir” dedi.
Sürekli ve gerçek zamanlı veri
ABD'de halihazırda uygulanan zihinsel yükü ölçme standardı, astronotlar da dahil olmak üzere çalışanların bir görevi tamamladıktan sonra doldurduğu NASA Görev Yükü İndeksi adlı anket. Kullanışlı olsa da bu yöntem sadece bir görev tamamlandıktan sonra içgörü sunuyor. Buna karşılık, e-dövme sürekli ve gerçek zamanlı veri sağlamayı amaçlıyor.
'Artık zihinsel zorlanmayı da izleyebiliyoruz'
Çalışmanın ortak yazarı Teksas Üniversitesi’nden Luis Sentis, “Uzun zamandır çalışanların fiziksel sağlığını, sakatlanmaları ve kas zorlanmalarını takip ediyorduk. Artık zihinsel zorlanmayı da izleyebiliyoruz, ki bu şimdiye kadar takip edilmiyordu. Bu durum, kurumların çabalarını kökten değiştirebilir" dedi.
Cihaz, kulağın arkasında taşınan küçük bir pil ve ciltle uyum sağlayacak şekilde tasarlanmış ince sensörlerden oluşuyor. Sensörler, normalde elektrot sensörleriyle donatılmış bir başlık takılarak yapılan EEG yöntemiyle beyindeki elektriksel aktiviteyi algılıyor.
Cihazın test deneylerine katılan denekler, giderek zorlaşan bir hafıza görevini tamamladı. Zihinsel talep arttıkça beyin dalgalarında belirgin bir desen görüldü: artan theta ve delta dalgaları (artmış zihinsel aktivite ile ilişkili) ve azalan alfa ve beta dalgaları (genellikle zihinsel yorgunlukla bağlantılı).
Düşük maliyetle üretildi
Araştırma ekibi, bu sinyallere dayanarak zihinsel yükü tahmin edebilen bir bilgisayar modeli geliştirdi ve bilişsel zorlanma seviyelerini başarıyla ayırt etti. Geleneksel EEG sistemleri 15.000 dolardan fazlaya mal olurken, e-dövmenin pili ve çipleri yaklaşık 200 dolar, tek kullanımlık sensör yamaları ise yaklaşık 20 dolar tutuyor. Sentis, “Düşük maliyetli olması cihazı erişilebilir kılıyor. Dileğim, e-dövmeyi evde de takabileceğimiz bir ürüne dönüştürmek” dedi.
