İskoçya ve ABD’li doktorlar, robot yardımıyla yapılan uzaktan felç operasyonunu tamamlayarak tıp tarihinde bir ilke imza attı. Prof. Iris Grunwald (Dundee Üniversitesi), insan vücudu üzerinde yapılan bu deneysel thrombectomy (pıhtı çıkarma) işlemini, şehirde farklı bir konumda bulunan kadavra üzerinde gerçekleştirdi.
Saatler sonra Florida’daki beyin ve sinir cerrahı Ricardo Hanel, yaklaşık 4.000 mil (6.400 km) uzaktaki Dundee’deki kadavra üzerinde ilk transatlantik ameliyatı yaptı.
Uzaktan robotik cerrahi nasıl çalışıyor?
İskemik felç, bir arterin pıhtı nedeniyle tıkanması sonucu beyne giden kan ve oksijenin kesilmesiyle ortaya çıkıyor. Beyin hücreleri işlevini yitiriyor ve ölüyor.
Thrombectomy, pıhtının kateter ve teller aracılığıyla uzman bir cerrah tarafından çıkarılması işlemidir. Ancak hasta, uzman bir cerrahın bulunduğu merkeze ulaşamazsa, tedavi gecikebilir.
Yeni teknolojiyle, robot normalde cerrahın kullandığı kateter ve tellerle bağlanıyor. Hastayla birlikte olan bir doktor telleri bağladıktan sonra, uzaktaki cerrah kendi tellerini hareket ettiriyor. Robot, cerrahın hareketlerini gerçek zamanlı olarak hastaya uygulayarak pıhtıyı çıkarıyor.
Deneylerde, cerrahlar canlı röntgen görüntüsü üzerinden ilerlemeyi takip etti ve sadece 20 dakikalık bir eğitimle robotu kullanabildi. Projede Nvidia ve Ericsson, robotun bağlantısının sağlıklı çalışması için destek verdi.
Dünya çapında bir deneyim
- İskoçya: Prof. Grunwald, Ninewells Hastanesi’nde işlemi yönetti.
- ABD: Ricardo Hanel, Jacksonville’den transatlantik operasyonu gerçekleştirdi.
- Kullanılan robot, Litvanya merkezli Sentante firması tarafından sağlandı.
Daha önce silikon modeller, 3D yazıcıyla üretilmiş replikalar ve hayvanlar üzerinde uzaktan thrombectomy yapılmıştı; ancak bu, insan kadavrası üzerinde ilk deneyim olarak kayda geçti.
Gelecek Planları
Araştırma ekibi, teknolojiyi hasta üzerinde klinik denemelere taşımayı hedefliyor. Yeni robotik sistem, özellikle kırsal ve uzak bölgelerde yaşayan felç hastalarına uzman müdahale erişimini eşitleme potansiyeli taşıyor.
Prof. Grunwald, konuyla ilgili yaptığı değerlendirmede 'Bu teknolojiyle artık hastanın nerede yaşadığına bağlı kalmadan hızlı ve etkili bir tedavi sağlanabilir, beyin hücrelerini kurtarmak için değerli dakikalar kazanılır' sözlerini kullandı.
Kaynak: Gazete Oksijen
