Dünya yörüngesindeki uyduların uzay çöplüğüne neden olduğu hatta pasif durumda olanların yarattığı tehdit bir süredir tartışılıyor. Buna rağmen önlem alınmadan sayıları her geçen artıyor. Bugün yörüngedeki 5 bin aktif uydunun 3 binden fazlası, Starlink filosu da dahil olmak üzere Elon Musk'ın SpaceX şirketine ait. Starlink'a ait 12 bin uydu için fırlatma onayı verildi üstelik SpaceX bunun üzerine 30 bin ikinci nesil uyduyu da yörüngeye çıkarmak istiyor. Yani Musk’ın planlarında 42 bin uyduluk bir filo var. Ancak gökyüzünde uydular arttıkça, ışık kirliliği de beraberinde geliyor. Birçok astronoma göre durum değişmezse, Dünya’dan uzaya bakarak astronomi yapmak mümkün olmayacak.
2033’e kadar 100 bin uydu
Avustralya hükümetinin baş astronomu Fred Watson, Victoria Astronomi Topluluğu'na yaptığı açıklamada yörüngedeki uydu sayısının 2033’e kadar 100 bine ulaşabileceğine dikkat çekti. Ancak gökyüzünde uydular arttıkça, gökbilimcilerin uzayı incelemeleri de gittikçe zorlaşıyor. Uydular çekilen gece görüntülerini bozuyor ve bu da yeni keşiflerin yapılmasını engelliyor. Starlink de dahil olmak üzere alçak Dünya yörüngesindeki bu uydular aynı zamanda radyo sinyallerinde de parazit yapıyor.
Astronomi imkansız hale gelebilir
Gökbilimcilerini en çok endişelendiren konu ise, bu uyduların gece gökyüzünün yapay parlaklığını arttırması. Büyük şehirlerin aydınlatılmasından kaynaklanan ışık kirliliğine bir de bu uydulardan gelen ışık dahil olursa, astronomi imkansız hale gelebilir. Harvard-Smithsonian Astrofizik Merkezi'nden gökbilimci Jonathan McDowell, uydu filolarını "Yer tabanlı astronomi için varoluşsal bir tehdit" olarak nitelendirdi.
NASA: Dünya’ya çarpacak bir asteroid gözden kaçabilir
NASA'ya göre bu sayıda uydu, yörüngede trafik kazalarına sebep olabilir. Aynı zamanda uyduların sebep olduğu ışık yansımalarının NASA'nın kendi bilim uydularıyla etkileşime girebileceğini, Hubble Uzay Teleskobu görüntülerini bozabileceğini ve hatta Dünya'yı yok etme potansiyeline sahip bir asteroidi gözden kaçırmaya sebep olabileceğini belirtti.
Göçmen hayvanları ve kültür birikimlerini de etkiliyor
Avustrulya Aborjini Noon isminde bir kadın, Starlink ve diğer uyduların Aborjinlerin kültürel bilgilerini tehdit ettiğini ve göçmen hayvanların içgüdüleriyle oynadığını savunuyor. Noon, yerlilerin kültürel birikiminin hikayelerde, şarkılarda, danslarda, toprakta ve gökyüzünde saklı olduğunu söylüyor. Gökyüzü kültürel bilgiyi barındırıyor ve değişen manzaranın hikayelerini anlatıyor, uydu kirliliği ise buna ulaşmayı imkansız hale getirebilir.
SpaceX’ten yorum yok, icraatlar yetersiz
Elon Musk 2019'da konuyla ilgili tweet’inde, Starlink’in astronomiye herhangi bir zarar vermeyeceğini, yer tabanlı astronominin zaten saçma olduğunu paylaşmıştı. Ancak aradan geçen 4 yılda Starlink için ‘göze bile görünmeyecek’ diyen Musk’ın sözlerini boşa çıktı. Işık yansımalarını azaltmak için VisorSats teknolojisine geçen ancak şimdilik hedefine ulaşamayan SpaceX ise eleştiriler hakkında sessiz kalmayı tercih ediyor.
