Ele geçirdiği Rus dronunu inceleyen Serhiy Beskrestnov, "Bu teknoloji savaşın geleceğinin ta kendisi” dedi. Fakat bu, sıradan bir dron değildi. Yapay zeka destekli bu insansız hava aracı, hedefleri kendi başına bulup saldırabiliyor.
Ukrayna savunma güçlerine danışmanlık yapan Beskrestnov, birçok dronu incelemiş biri. Ancak bu model diğerlerinden farklı: Hiçbir sinyal gönderip almıyor, bu nedenle elektronik karıştırma ile de durdurulamıyor.
BBC'nin haberine göre, Rus ve Ukrayna güçleri bu savaşta yapay zekayı hem test ediyor hem de hedef tespiti, istihbarat toplama ve mayın temizleme gibi bazı alanlarda aktif kullanıyor.
Ukrayna ordusu içinse yapay zeka artık vazgeçilmez hale geldi.
“Ordumuz her ay cepheden 50 binden fazla video akışı alıyor. Bu görüntüler yapay zeka tarafından analiz ediliyor” diyen Ukrayna Savunma Bakan Yardımcısı Yuriy Myronenko, “Bu sayede devasa veriyi hızla işleyip hedefleri belirliyor ve harita üzerinde işaretliyoruz” şeklinde konuştu.
Yapay zeka destekli teknoloji, stratejik planlamayı geliştiren, kaynakları daha etkin kullandıran ve nihayetinde hayat kurtaran bir araç olarak görülüyor.
Ancak insansız silah sistemleri savaş alanını kökten değiştiriyor.
Otonom dronlar hedefi kendi buluyor, vurulmaları çok zor
Ukrayna birlikleri halihazırda, dronların hedefe kilitlenip son birkaç yüz metreyi tamamen otonom uçtuğu yapay zeka tabanlı yazılımlar kullanıyor. Bu tür sistemler elektronik karıştırmadan etkilenmiyor ve küçük boyutları nedeniyle vurulmaları son derece zor.
Uzun vadede bu sistemlerin, hedefleri tamamen kendi başına bulup yok edebilen tam otonom silahlara dönüşmesi bekleniyor.
Ukraynalı geliştirici The Fourth Law’ın CEO’su Yaroslav Azhnyuk, bir askerin sadece akıllı telefonundaki bir uygulamada bir tuşa basmasının yeterli olacağını söyledi ve “Dron gerisini halleder” dedi. Azhnyuk, “Hedefi bulur, patlayıcıyı bırakır, hasarı değerlendirir ve üsse geri döner. Askerin pilotluk yeteneğine bile gerek kalmaz” sözleriyle yeni nesil dronların ne kadar tehlikeli olabileceğine dikkat çekti.
Bu düzeyde otomasyona sahip önleme dronları, Rusya’nın Şahid tipi uzun menzilli saldırı dronlarına karşı hava savunmasını ciddi biçimde güçlendirebilir.
“Ana bilgisayar kontrollü otonom sistem birçok açıdan insandan daha iyi olabilir” diyen Azhnyuk şöyle devam etti: “Algıları üst seviyede, hedefi insandan daha önce görebilir, daha çevik”
Yuriy Myronenko, böyle bir sistemin henüz tam olarak var olmadığını ancak geliştirme aşamasının sonuna yaklaşıldığını belirtiyor.
Azhnyuk’a göre 2026 sonuna kadar binlerce böyle sistem sahada olabilir.
Yapay zeka ile ilgili çekinceler de yok değil
Ancak Ukraynalı geliştiriciler, tamamen yapay zekaya dayalı, insan denetimi olmayan savunma sistemlerini kullanma konusunda temkinli. Çünkü yapay zeka, aynı üniformayı giyen bir Ukraynalı askeri Rus askeriyle karıştırabilir.
Soyadını açıklamayan Vadym, bu riski yakından biliyor. Şirketi DevDroid, insanları otomatik algılayıp takip eden, uzaktan kumandalı yapay zeka destekli makineli tüfekler üretiyor. Ancak dost ateşi riskinden dolayı sistemlerinde otomatik ateşleme özelliği bulunmuyor.
Vadym, “Bu özelliği etkinleştirebiliriz, ama sahadan daha fazla deneyim ve geri bildirim alarak ne zaman güvenli olacağını anlamamız gerekiyor” şeklinde konuştu.
Bir diğer endişe de otomatik sistemlerin savaş yasalarını ihlal etmesi. Bu sistemler sivilleri nasıl koruyacak? Teslim olmak isteyen askerleri nasıl ayırt edecek?
Savunma bakan yardımcısına göre bu tür durumlarda nihai kararın insana ait olması gerekiyor, ancak yapay zeka karar almayı “kolaylaştıracak”. Fakat hiçbir garanti yok. Devletler ya da silahlı gruplar uluslararası insancıl normlara her zaman uymayabilir.
Bu nedenle bu sistemlere karşı koymak giderek daha kritik hale geliyor.
Peki, elektronik karıştırma, jetler, tanklar ya da füzeler etkisiz kaldığında bir “dron sürüsünü” nasıl durdurabilirsiniz?
Ukrayna’nın geçen haziranda 100 dronla Rus hava üslerini hedef aldığı “Örümcek Ağı” operasyonunun, yapay zeka araçlarıyla desteklendiği düşünülüyor.
Ukrayna’da birçok kişi, Moskova’nın bu taktiği yalnızca cephede değil, cephe gerisinde de kopyalayacağından endişe ediyor.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, geçtiğimiz ay Birleşmiş Milletler’de yaptığı konuşmada yapay zekanın “insanlık tarihindeki en yıkıcı silahlanma yarışına” katkıda bulunduğunu söyledi.
Zelenski, silahlarda yapay zeka kullanımına dair küresel kuralların belirlenmesi çağrısında bulunarak, bu meselenin “nükleer silahların yayılmasını önlemek kadar acil” olduğunu vurguladı.
Kaynak: Gazete Oksijen
