Pandeminin başından beri koronavirüs bizi hiç düşünmediğimiz bir hayatı yaşamaya mahkum etti. Şaşırtıcı bir şekilde ve çok hızlı değişime uğradı, bağımsız araştırmacıların hesaplarına göre 15 milyon insan salgında can verdi. Eğer aşılar, ilaçlar ve diğer önlemler olmasaydı bu rakam çok daha yüksek olacaktı. Neyse ki hem virüsün son hali hem de insanlığın elinde pandemiye karşı artan bu silahlar 2023 için bize daha çok umut veriyor. En önemlisi bazı enfeksiyon hastalıkları uzmanlarının endişe ettiği çok hızlı bulaşan ve yüksek oranda öldürücü bir ‘kâbus varyantı’ ortaya çıkmadı.
Omicron varyantı insanlar arasında o kadar hızlı yayıldı ki milyonlarca kişi hastalığı hafif geçirerek bu virüsle tanıştı ve doğal bağışıklık kazandı. Böylece Omicron ne kadar değişirse değişsin aşılar ve doğal bağışıklık sayesinde 2023’e koronavirüse karşı bir bağışıklık duvarı örmüş bir halde girdik.
2023’te belki yeni varyantların bize bulaşmasına engel olamayacağız ama aşı ve doğal yolla kazandığımız antikorlarımız hastalığı ağır geçirme ve ölüm riskini azaltacak. Son araştırmalara göre aşı şiddetli hastalığa karşı yaklaşık bir yıl, doğal enfeksiyon ve aşı bir arada olduğunda ise birkaç yıl iyi bir koruma sağlıyor.
Çinlilerin en zor yılı olacak
Yani aşılamanın ve geçmiş hastalık oranlarının yüksek olduğu ülkeler için durum endişe verici değil. Ancak Çin için aynı şeyi söylemek mümkün olmayacak. Sıfır vaka politikasının terk edilmesinden sonra Çinliler çok hızlı bir şekilde virüsle tanışacak ve 2023’ü pandeminin en şiddetli yılı olarak yaşayacaklar. Yeni yıl 1.4 milyar nüfuslu Çin için nefes almanın en zor olacağı, dünyanın geri kalanı içinse pandemide en rahat geçirilecek yıl olacak.
Hemen hemen her iki haftada bir yeni bir Omicron alt varyantı ortaya çıkıyor ama bunların hiçbiri aşıların korumasını aşabilmiş değil. Hatta bu yeni varyantlarla birden fazla kez enfekte olan kişiler gelecekteki virüslere karşı daha yüksek bağışıklığa ulaşıyor, bu da toplumsal bağışıklığın her geçen ay daha da artmasını sağlıyor. 2023’te de uzmanlar Omicron alt varyantlarının çıkmaya devam edeceğini öngörüyor.
Tek kötü senaryo var
Güney Florida Üniversitesi’nden Edwin Michael’a göre bu durum bizi pandemiden çıkarıp endemi sürecine götürecek. Yeni varyantlar ortaya çıkmaya devam edecek ancak bağışıklık yüksek olduğu için salgın dalgaları çok küçük olacak. Kolayca kontrol altında tutulabilir hale gelecek. Bu da pandeminin sona erdiğini ilan etmeye olanak tanıyacak.
Peki hiç mi kötü senaryo yok? Korkulacak tek ihtimal virüsün 2019’daki başlangıç noktası Çin’de milyonlarca kişiye bulaşmasının ardından öldürücü bir varyanta dönüşme riski. Dünyanın geri kalanının bu yeni virüsten uzak durması mümkün olmayacağı gibi böyle bir durumda elimizdeki aşı ve ilaçların nasıl bir koruma sağlayacağı konusunda derin endişe duyacağız.
